Η Απολλωνία της Σίφνου δεν μοιάζει με καμία κυκλαδίτικη Χώρα

Το Στενό: Το κεντρικό σοκάκι της Απολλωνίας που συγκεντρώνει όλη τη δράση στα καφενεία, τα μπαρ, τα ταβερνάκια και τα μαγαζιά του. Αν το ακολουθήσεις τέρμα πάνω, θα παρατηρήσεις την βουή σταδιακά να καταλαγιάζει. Αυλόγυροι σπιτιών, λουλουδιασμένα παρτέρια και λεμονιές φορτωμένες λεμόνια παίρνουν την θέση κοσμοπλημμυρισμένων στεκιών. Αν στρίψεις δεξιά λίγο πριν τελειώσει ο δρόμος, θα βρεθείς να περπατάς σε χωμάτινα μονοπάτια που οδηγούν σε πλατώματα γεμάτα παπαρούνες, απολαμβάνοντας θέα πανοραμική στο απόλυτο γαλανόλευκο της μικρής σιφνέικης πρωτεύουσας. Τι λες, δικαιολογείται ο τίτλος μας;

Όχι ακόμα; Εντάξει, έχουμε κι άλλο: Στην φάρμα της Ανθής, λίγο έξω από την Απολλωνία, το τραπέζι στρώνεται ανάμεσα σε νεογέννητα κατσικάκια που χοροπηδούν αμέριμνα και χαριτωμένα κουνέλια που μασουλούν τα μαρουλόφυλλα τους. Στο λαογραφικό μουσείο, ο Άλκης καταρρίπτει μύθους περί κυκλαδίτικης κουζίνας και άλλων δαιμονίων, καθώς περιηγούμαστε ανάμεσα σε εκατοντάδες ετερόκλητα αντικείμενα που αφηγούνται την Ιστορία του νησιού. Ακριβώς απέναντι, ξεκινούν τα μονοπάτια που συνδέουν μεταξύ τους τα χωριά μέσα από χιλιόχρονα πλακόστρωτα και ανάμεσα σε ξερολιθιές σωστά έργα τέχνης. Μυρωδάτη κάπαρη φυτρώνει και ξεπροβάλλει από τις χαραμάδες –και μικρά, πορτοκαλόλευκα ανθάκια καρότου επίσης. Το βράδυ τα πετυχαίνουμε στο μενού γκουρμέ εστιατορίου. Τα δύο πρόσωπα των Κυκλάδων.

Περάστε, να σας συστήσουμε

Μια από τις ελάχιστες πρωτεύουσες των Κυκλάδων που δεν λέγονται «Χώρα», η Απολλωνία ισορροπεί επάνω σε τρία λοφάκια, που αυτή την εποχή πρασινίζουν και ευωδιάζουν από τα αγριολούλουδα που φυτρώνουν στις πλαγιές τους. Οι βαθυγάλαζοι τρούλοι των εκκλησιών της ξεχωρίζουν από μακριά, ανάμεσα σε ασβεστωμένα σπίτια με μπλε (αλλά και κάποια πράσινα, κι άλλα μπορντώ) παράθυρα. Οι παλιοί τη λένε και Σταυρί, κατά μία εκδοχή επειδή είναι χτισμένη επάνω στο σταυροδρόμι για όλα τα υπόλοιπα χωριά του νησιού, κατά άλλη από την εκκλησία του Σταυρού στο κέντρο της. Ιδανική βάση για να πας οπουδήποτε στο νησί, είτε οδηγώντας είτε περπατώντας, η Απολλωνία συγκεντρώνει –όπως μάλλον φαντάζεσαι– τη μερίδα του λέοντος σε μπαράκια, μεζεδοπωλεία, εστιατόρια και δωμάτια.

Τα μονοπάτια, τα μονοπάτια

Αν είσαι από εκείνους που αποκαλούν υποτιμητικά τις Κυκλάδες «ξερονήσια», σίγουρα δεν έχεις δει τη Σίφνο την άνοιξη. Κι ακόμα πιο σίγουρα δεν έχεις περπατήσει τα μονοπάτια της, αλλού χωμάτινα αλλού προ αιώνων πλακοστρωμένα, διασχίζοντας σταματημένα στον χρόνο χωριουδάκια που δεν τα πιάνει το τουριστικό ραντάρ, και σταματώντας κάθε λίγο για να χαζέψεις άλλη μια φοβερή θέα της Απολλωνίας, άλλη μια περίτεχνη, ηλιοψημένη ξερολιθιά, άλλο ένα υπεραιωνόβιο ξωκλήσι.

Αν δεν ξέρεις από πού να ξεκινήσεις, μαγική είναι η –ιδανική για αρχαρίους– τετράωρη διαδρομή που ξεκινά από την Απολλωνία, ανηφορίζει προς το Άνω Πετάλι, διασχίζει τον Αρτεμώνα και συνεχίζει στο Κάστρο, προτού επιστρέψει στην Απολλωνία μέσα από το υπέροχο Κάτω Πετάλι που μοσχοβολά παλιές, αυθεντικές Κυκλάδες. Το δίκτυο μονοπατιών του νησιού είναι καλά σηματοδοτημένο, αλλά αν δεν εμπιστεύεσαι τις ικανότητες προσανατολισμού σου μπορείς να απευθυνθείς στην Άννα του Sifnos Hiking, που διοργανώνει πεζοπορίες για μικρά γκρουπ έως 10 ατόμων, και είναι και πραγματικός θησαυρός πληροφοριών για το νησί, την ιστορία και τις διαδρομές του. Οι τιμές ξεκινούν από 30€ το άτομο για μια απολαυστική πεζοπορία σαν αυτή. 

Η Ιστορία στο Λαογραφικό Μουσείο Σίφνου

Ένας στατήρας του 520 π.Χ. σε υποδέχεται στην είσοδο του λαογραφικού μουσείου, στην κεντρική πλατεία της Απολλωνίας. Το αρχαίο νόμισμα της Σίφνου, με τον ιερό αετό του Δία, ένα από τα πρώτα που κόπηκαν στην Ελλάδα. Δεν είναι τυχαίο αυτό: Το πλουσιότερο νησί των Κυκλάδων ήταν η Σίφνος στην αρχαιότητα, χάρη στα μεταλλεία χρυσού και αργύρου.

Δεν είναι, όμως, μόνο αρχαία η Ιστορία που θα δεις εδώ: Ανάμεσα σε τοπικές εφημερίδες του 20ου αιώνα, παραδοσιακές φορεσιές 150 ετών, περίτεχνα κεραμικά, κεντήματα και ξυλόγλυπτα, μαρμάρινες σαρκοφάγους που κάποτε έγιναν ποτίστρες για τα κοπάδια των βοσκών, μια προτομή του Προβελέγγιου φιλοτεχνημένη από τον Γιαννούλη Χαλεπά, αντικείμενα καθημερινής χρήσης περασμένων αιώνων και παραδοσιακούς σιφνέικους φλάρους (αυτές τις κεραμικές καμινάδες για τους φούρνους που είναι σωστά έργα τέχνης, και από τις οποίες βγήκε η έκφραση «τον κακό σου τον φλάρο») ξετυλίγεται το παρελθόν ενός νησιού με χίλια πρόσωπα και άλλες τόσες μεταμορφώσεις. Μια σειρά από ασπρόμαυρες φωτογραφίες σε έναν τοίχο αποτυπώνει τη διαδικασία της αποβίβασης τότε που τα πλοία δεν έδεναν στο λιμάνι, και ο κόσμος μεταφερόταν στη στεριά με βάρκες. «Οι βαρκάρηδες ήταν που άνοιξαν μετά τις ταβέρνες στις Καμάρες» μας λέει ο Άλκης Λεμπέσης, μέλος του Συνδέσμου Σιφνίων που έφτιαξε και διαχειρίζεται το μουσείο.

Το Μουσείο Λαογραφίας και Λαϊκής Τέχνης Σίφνου, όπως είναι το επίσημο όνομά του, είναι επισκέψιμο Ιούλιο και Αύγουστο, 19.00-21.00 το απόγευμα, αλλά αν είσαι στο νησί άλλη εποχή κάνε ένα τηλεφώνημα στο 22840 33730, δεν αποκλείεται να μπορέσεις να κανονίσεις μια επίσκεψη.

Στη Φάρμα της Ανθής στρώνεται ένα τραπέζι για φίλους

Ενάμιση χιλιόμετρο από το Λαογραφικό Μουσείο, η Φάρμα της Ανθής Δεπάστα, της μοναδικής γυναίκας οδηγού λεωφορείου στις Κυκλάδες, φωλιάζει επάνω σε μια κατάφυτη λοφοπλαγιά, και υποδέχεται επισκέπτες για περιηγήσεις, γνωριμία με τα ζωάκια της, και σπιτικό φαγητό που θα το θυμάσαι χρόνια –όχι, δεν υπερβάλλουμε καθόλου. Μικρά και… ενήλικα πιτσιρίκια ενθουσιάζονται με τα νεογέννητα κατσικάκια, τα λευκά παγώνια, τα στρουμπουλά κλωσόπουλα, τα κουνέλια με τα γιγάντια αυτιά και το γαϊδουράκι της φάρμας που μας ακολουθεί γυρεύοντας προσοχή και κάνοντας ζήλειες που ασχολούμαστε με τους υπόλοιπους ενοίκους της φάρμας.

Το κλου, ωστόσο, της επίσκεψης είναι το απίθανο τραπέζι που στρώνει εδώ η Μαρίνα Πετρουλάκη, μαγείρισσα, ξαδέρφη και συνεργάτης της Ανθής: Ολόφρεσκη χλωρομανούρα σιφνέικη, δικό της ζυμωτό ελιόψωμο, αφράτα τυροπιτάκια του ονείρου, ρεβυθοκεφτέδες που μόλις βγήκαν από το τηγάνι, κι ένα μοσχαράκι κοκκινιστό με πατατούλες, λες και τρως Κυριακή μεσημέρι στην αυλή της γιαγιάς. Τα συνοδεύει όλα με ένα δροσερό Sauvignon Blanc από το Κτήμα Καριπίδη στην Θεσσαλία (ένεκα που δεν έχει οινοποιείο η Σίφνος) και η ζωή μοιάζει ξαφνικά πολύ ωραία.

Η Ανθή και η Μαρίνα, και το λαχταριστό τραπέζι στη φάρμα τους

Στην φάρμα μπορείς να έρθεις και για πρωινό (8.00-10.00 κατόπιν συνεννόησης) ή για να μάθεις τα μυστικά του αρμέγματος, προτού καθίσεις για ένα περιποιημένο δείπνο με φόντο τον ήλιο που δύει βάφοντας μενεξεδί τον ουρανό, ή για να φτιάξεις και το δικό σου τυρί, που θα πάρεις μετά μαζί στο σπίτι. Αναλυτικές τιμές και λεπτομέρειες για όλα, εδώ.

Ξέρεις από κεραμική;

…Ή μήπως πάντα ήθελες να φτιάξεις τον δικό σου σιφνέικο φλάρο; Ένα χιλιόμετρο από το κέντρο της Απολλωνίας, στην καρδιά της Φάρμας Ναρλή, ο αγγειοπλάστης Γιάννης Ναρλής και η σύζυγός του Ευθυμία Βεντούρη διοργανώνουν στο εργαστήριό τους μαθήματα κεραμικής που περιλαμβάνουν κατασκευή κεραμικών στον τροχό, ζωγραφική, γυάλωμα και τοποθέτηση στο καμίνι, αλλά και μια πολύ ενδιαφέρουσα αναδρομή στην κεραμική ιστορία της Σίφνου. Το μάθημα διαρκεί δύο με δυόμιση ώρες, κοστίζει 50€ το άτομο, και δεν χρειάζεται καμία προηγούμενη εμπειρία ή εξοικείωση με την κεραμική. Ακόμα, όμως, και αν δεν ψήνεσαι να φτιάξεις τα δικά σου κεραμικά, μπορείς εδώ να αγοράσεις για το σπίτι όμορφα πιάτα, κούπες, βαζάκια, τασάκια και πάει λέγοντας απευθείας από τους δημιουργούς τους. Λεπτομέρειες και στοιχεία επικοινωνίας θα βρεις εδώ. 

Πού (και τι) θα φας και θα πιείς στην Απολλωνία

Συναρπαστική σιφνέικη ρεβυθάδα, που μαγειρεύεται ολονυχτίς στον ξυλόφουρνο, στην υπέροχα ρουστίκ αυλίτσα του Τσελεμεντέ. Πέρα από τη ρεβυθάδα, σημείωσε στα «οπωσδήποτε» τη μελένια, πίτα με φέτα και σταφυλομέλι, τα τηγανιτά αυγά με σουτζούκι και τις μελιτζάνες φούρνου με ντομάτα ή κιμά και φέτα. Λογαριασμός με κρασί, στα 20€ περίπου το άτομο.

Η νοσταλγική αυλίτσα του Τσελεμεντέ

Το street food που δεν έχεις συνηθίσει (σκέψου μπρουσκέτες με χταπόδι, κάπαρη και λιαστή ντομάτα, ή με σολομό και wasabi, αλλά και κριθαράκι με γαρίδες και σουβλάκια θαλασσινών) συνοδεία μιας εκλεκτής λίστας κρασιών σε ποτήρι, καθισμένος/η στις μπάρες μέσα ή στις μαξιλάρες που απλώνει έξω ο Ίσαλος. Ποτήρια κρασί από 5€, πιάτα από 6€ έως 15€.

Νοστιμιές που παντρεύουν τη μεσογειακή κουζίνα με τη σιφνέικη παράδοση στο αγαπημένο των ντόπιων Κουζινάκι. Θέλεις και μια πρώτη γεύση; Τηγανιτές πατάτες με σιφνέικη χλωρομανούρα (ένα τυρί-ποίημα), cheesecake μελιτζάνας με πουρέ καπνιστής μελιτζάνας και τοπική ξινομυζήθρα, κοτόπουλο με λιαστή ντομάτα και φέτα, χοιρινό σε σάλτσα κρασιού με κεδροκούκουτσα. Λογαριασμός με κρασί, στα 30€ περίπου το άτομο.

Παραδοσιακά και πειραγμένα μεζεδάκια στα τραπέζια που απλώνει στο Στενό το ξακουστό και κοσμαγάπητο Καφενείο Δρακάκης. Στις σπεσιαλιτέ του, η χειροποίητη κιμαδόπιτα, η μανούρα Σίφνου σαγανάκι με ψητή ντομάτα και λάδι βασιλικού, τα ντολμαδάκια με σάλτσα μοσχολέμονου, και η πανσέτα με φάβα και γλυκό ντοματίνι. Τιμές, γύρω στα 25-30€ το άτομο με κρασί.

Τραπεζάκια έξω στο Καφενείο του Δρακάκη

Ωραιότατα ψητά της ώρας (αγαπήσαμε κεμπάπ γιαουρτλού) αλλά και κάποια μαγειρευτά που θα διαλέξεις από τη βιτρίνα –σουτζουκάκια, ιμάμ, γεμιστά, ριγανάτο χοιρινό και πάει λέγοντας, αναλόγως ημέρας και όρεξης– στο Εξ Στενό. Συνοδεύεις με παγωμένη μπύρα, και πληρώνεις γύρω στα 25€ το άτομο.

Φανταστικά κοκτέιλ υπό τους ήχους μουσικών που ροκίζουν, σε ένα σούπερ αρτιστίκ χώρο με χτιστά πεζούλια και ευφάνταστα έργα τέχνης, στο Μπότζι, στο Στενό. Απλό ποτό στα 10€, κοκτέιλ στα 12€.

Επίσης ωραία κοκτέιλ και καθαρά ποτά στην Αργώ, το πρώτο πρώτο μπαρ που άνοιξε στη Σίφνο, το μακρινό 1983. Θα το βρεις κι αυτό στο Στενό, με ωραία ταρατσούλα και τιμές κοκτέιλ στα 15€.

Εδώ να μείνεις: Δωμάτια και ξενοδοχεία στην Απολλωνία

Αν το μπάτζετ και η περίσταση το σηκώνουν, φανταστική επιλογή ένα βήμα από το Στενό είναι το Rabagas Luxury Suites: Ολόκληρα κυκλαδίτικα σπιτάκια διακοσμημένα με μοναδικά έργα τέχνης, με φανταστική θέα από τα μπαλκόνια τους και πλήρως εξοπλισμένες κουζίνες. Οι τιμές ξεκινούν από 180€ για τη σουίτα δύο ατόμων.

Η Moon Suite του Rabagas Luxury Suites

Ωραίες και οικονομικές επιλογές είναι η Θεμωνιά (60€ το δίκλινο τον Ιούνιο) το Kouki Maria Rooms (67€ το δίκλινο) το Nostos Sifnos (77€ το δίκλινο) και το Esmeralda Apartments (76€ το δίκλινο).