Στην Προύσα θα κάνεις ένα ταξίδι στον χρόνο

Δυο ώρες έξω από την Κωνσταντινούπολη, η πόλη που γέννησε μια από τις μεγαλύτερες αγάπες των παιδικών μας χρόνων, το θέατρο σκιών, και μια από τις πιο διχαστικές αυτοκρατορίες της παγκόσμιας ιστορίας, την οθωμανική, είναι σήμερα η τέταρτη μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας. Είναι, επίσης, ένας εξαιρετικά παραγνωρισμένος ταξιδιωτικός προορισμός, κουρνιασμένος ανάμεσα στις ακτές της Προποντίδας, ή θάλασσας του Μαρμαρά, και τις πλαγιές του Uludağ, ή Ολύμπου της Βιθυνίας, και το γιατί πρέπει τα πάντα εδώ γύρω να έχουν δυο ονόματα θα σε αφήσουμε να το σκεφτείς όσο σου συστήνουμε την Προύσα. Ή Bursa.

Λίγη (τόση δα, μη φοβηθείς) Ιστορία για αρχή

Η περιοχή γύρω από την Προύσα κατοικείται από το 5200 π.Χ., ωστόσο η πόλη πήρε το όνομά της από έναν βασιλιά της Βιθυνίας, τον Προυσία τον Χωλό, στον οποίο ο Φίλιππος Ε’ της Μακεδονίας έδωσε την πόλη που ως τότε λεγόταν Κίος, για να την ανοικοδομήσει (ο Προυσίας) αφότου την κατέκτησε (ο Φίλιππος). Αυτά όλα έγιναν το 202 π.Χ. Μετά ήρθαν διάφοροι, Ρωμαίοι, Βυζαντινοί, Σταυροφόροι από τη Δύση και πάει λέγοντας, μέχρι που το 1326 ο Οσμάν, που δεν ξέρει ακόμα ότι το όνομά του θα πάρει μια ολόκληρη αυτοκρατορία, κατακτά την πόλη και την κάνει πρωτεύουσα του άρτι ιδρυθέντος εμιράτου του. Ο γιος του, Ορχάν, που τυγχάνει επίσης στενός σύμμαχος και γαμπρός του βυζαντινού αυτοκράτορα Ιωάννη ΣΤ Καντακουζηνού, διαδέχεται τον πατέρα του στον θρόνο και διοικεί το νεόκοπο κράτος από την Προύσα, μέχρι που ο γιος του, Μουράτ, μεταφέρει την πρωτεύουσα στην Αδριανούπολη.

Φτάνει με την Ιστορία, τι έχει να κάνω εδώ πείτε μου

Η Προύσα σήμερα είναι μια ολοζώντανη πόλη 4 εκατομμυρίων κατοίκων, γεμάτη καταπράσινα πάρκα, ενδιαφέροντα αξιοθέατα, μια σκεπαστή αγορά που θα σου θυμίσει το Παζάρι της Κωνσταντινούπολης στο λιγότερο τουριστικό του, πολλές γραφικές διαδρομές στο πεζοδρομημένο κέντρο της, και ένα θρυλικό πιάτο που λέγεται Iskender ή Bursa Kebap και σερβίρεται με μια κολασμένη, καυτή βουτυρένια σάλτσα. Στα SOS αξιοθέατα που δεν πρέπει να χάσεις περιλαμβάνονται:

- Η Γέφυρα Irgandı, που χρονολογείται από το 1442, και είναι μια από τις λίγες γέφυρες στον κόσμο με κτίσματα επάνω τους (το πιο διάσημο παράδειγμα είναι η Ponte Vecchio της Φλωρεντίας). Τα 32 μαγαζάκια της φιλοξενούν κυρίως εργαστήρια ντόπιων καλλιτεχνών που πουλούν έργα τέχνης και χειροποίητα κοσμήματα, διακοσμητικά και πάει λέγοντας.

- Το Χάνι Koza, ιστορικό καραβανσαράι του Δρόμου του Μεταξιού, που χρονολογείται από το 1492 και σήμερα φιλοξενεί μαγαζάκια που πουλάνε κυρίως μεταξωτά υφάσματα (koza είναι το κουκούλι του μεταξοσκώληκα) και παραδοσιακά καφενεία/ τεϊοποτεία που απλώνουν τραπεζάκια ανάμεσα στις καμάρες της αυλής του.

- Το Ulu Τζαμί, που χτίστηκε το 1396, και είναι ένα από τα εντυπωσιακότερα τζαμιά που έχεις δει ποτέ, με το γιγάντιο σιντριβάνι στο εσωτερικό του και τις επιβλητικές καλλιγραφίες που στολίζουν τους τοίχους του.

- Το λίγο μεταγενέστερο Yesil Τζαμί, γνωστό και ως Πράσινο Τζαμί, που ολοκληρώθηκε το 1424 και σηματοδοτεί την αρχιτεκτονική στροφή από την περσική λιτότητα των Σελτζούκων στην οθωμανική εξτραβαγκάντζα με τα πολύχρωμα κεραμικά της.

- Το Tophane, το πάρκο στο οποίο βρίσκονται οι τάφοι των ιδρυτών της οθωμανικής αυτοκρατορίας, Οσμάν και Ορχάν, και το οποίο απολαμβάνει φαντασμαγορική θέα από ψηλά στο μεγαλειώδες χάος της πόλης.

- Το Αρχαιολογικό Μουσείο, που βρίσκεται μέσα στο καταπράσινο Kultur Park, και φιλοξενεί ευρήματα της ελληνιστικής κυρίως εποχής από τις ανασκαφές στη γύρω περιοχή.

- Το Μουσείο του Καραγκιόζη, το οποίο έχει να σου πει μια ιστορία που θα σε εκπλήξει.

Πράγματα που (βάζουμε στοίχημα πως) δεν ήξερες για τον Καραγκιόζη

Ο θρύλος λέει πως όταν χτιζόταν ένα από τα πρώτα τζαμιά της Προύσας, το Ορχάνιε, ένας ελαφρώς καμπούρης εργάτης, ο Καραγκιόζ, και ο επιστάτης του, που τον λέγανε Χατζηβάτ (ή Χατζή Ιβάζ σε άλλες πηγές) ήταν τόσο αστείοι με τους καυγάδες και τους διαλόγους τους που οι υπόλοιποι εργάτες παρατούσαν τις δουλειές τους για να κάθονται να τους χαζεύουν. Αυτό προφανώς δεν άρεσε στον σουλτάνο (τον Ορχάν είπαμε, δεν προσέχεις) που έβαλε να τους σκοτώσουν και τους δύο. Το μετάνιωσε λίγο αργότερα και, για να τον παρηγορήσει, ένας από τους αυλικούς του, ο Σεΐχ Κιουστερί έφτιαξε από δέρμα καμήλας τις φιγούρες τους και έδωσε την πρώτη βασισμένη στους διαλόγους τους παράσταση πίσω από ένα τεντωμένο πανί. Και κάπου εκεί γεννήθηκε το θέατρο σκιών.

Πού (και τι) θα φάμε

Σπεσιαλιτέ και καμάρι της πόλης είναι το Iskender Kebap, γνωστό στην υπόλοιπη Τουρκία και ως Bursa Kebap: Λεπτοκομμένα κομμάτια αρνιού, που ψήνονται κάθετα στη φωτιά (σκέψου όπως το αντικριστό) και σερβίρονται πάνω σε πίτες με σάλτσα ντομάτας και γιαούρτι, και περιχύνονται επιτόπου στο τραπέζι με μια ονειρική, αχνιστή βουτυράτη σως. Θα το βρεις σχεδόν παντού στην Προύσα, αλλά εμείς λέμε να πας κατευθείαν στην πηγή, στο İskender Tarihi Ahşap Dükkan που το πρωτοέφτιαξε, το 1867. Οι τιμές του είναι εξαιρετικές, στα 7€ η μεγάλη μερίδα, στα 4€ η μικρή.

Επίσης εξαιρετική επιλογή για φαγητό, είναι το αγαπημένο των ντόπιων Zennup, για παραδοσιακή τούρκικη κουζίνα, που ξεκινά με πολλά μικρά χρωματιστά πιατάκια με κρύα ορεκτικά (χούμους, ταμπουλέ, καπνισμένες μελιτζάνες, μπαχαράτες αλοιφές και πάει λέγοντας) και συνεχίζει με ένα φεστιβάλ κρεατοφαγίας να γλείφεις τα δάχτυλά σου –ναι, εννοείται ότι κι εδώ το Iskender Kebap είναι ένα ποίημα. Για ένα φουλ έξτρα, βασιλικό γεύμα θα υπολογίσεις περί τα 20€ το άτομο –λιγότερα αν αρκεστείς σε ένα κυρίως και 2-3 ορεκτικά.

Σπεσιαλιτέ… προυσαλιώτικη νούμερο 2, το γλυκό κάστανο (Kestane Sekeri) που θα βρεις να πωλείται σε όλα τα ζαχαροπλαστεία της πόλης, αξίζει οπωσδήποτε μια δοκιμή –και δυο και τρεις. Φτιάχνεται με κάστανα από τους πρόποδες του Uludağ, τα οποία βράζονται μέσα σε τουλπάνι και εν συνεχεία βουτιούνται σε σιρόπι και αφήνονται να μουλιάσουν για τουλάχιστον 24 ώρες. Το τελικό αποτέλεσμα θα σε εθίσει στο κάστανο, ακόμα και καμία προδιάθεση να μην έχεις.

Πού θα μείνουμε;

Από σπίτια και AirBnB δυο βήματα από το κέντρο, μέχρι σικ αλλά value for money ξενοδοχεία που αγναντεύουν από ψηλά ολόκληρη την πόλη, οι επιλογές διαμονής στην Προύσα καλύπτουν κάθε γούστο και μπάτζετ. Δες, ας πούμε, αυτό το κεντρικότατο διαμέρισμα που δεν κοστίζει περισσότερα από 40€ τη βραδιά ή αυτό το γλυκύτατο AirBnB στα 32€ για δύο άτομα. Αν η περίσταση και το μπάτζετ το σηκώνουν, φανταστική επιλογή είναι το Mövenpick Hotel & Thermal Spa Bursa, οι σουίτες του οποίου απολαμβάνουν φαντασμαγορική θέα στην πόλη –οι τιμές τους ξεκινούν από τα 138€ για δύο άτομα.