Γιάννης Κούτρας: «Αισθάνομαι ότι εγκλωβίστηκα στον Σταυρό του Νότου»

της Φιλουμένας Ζλατάνου

Συναντήσαμε τον Γιάννη Κούτρα πριν από την παράσταση που έστησαν με τη Γιώτα Νέγκα, στη Μουσική Σκηνή Αυλαία, εν μέσω ενός μεγάλου ταξιδιού που έχουν αρχίσει ανά την Ελλάδα, και τον αφήσαμε να οδηγήσει μία συζήτηση από το «Σταυρό του Νότου», το έργο που τον ανέδειξε αλλά και τον σημάδεψε ποικιλοτρόπως, μέσα από τις συμπληγάδες της μουσικής και τις αντιδράσεις του κόσμου, μέχρι τα φώτα της ράμπας που όταν κλείσουν, μένεις μόνος.

Ένας ερμηνευτής εξαιρετικών δυνατοτήτων, με ευρεία γκάμα τραγουδιών, που σέβεται και αναδεικνύει ό,τι έχει τραγουδήσει. Συγκινητικός και παθιασμένος, μπορεί με τη δωρικότητά του να σε συγκλονίσει. Πρόσφατα κυκλοφόρησε και το διπλό CD με DVD του από τη συναυλία για τα 30 χρόνια του στο τραγούδι, όπου παρέλασαν μεγάλες προσωπικότητες της εγχώριας ελληνικής μουσικής. Ένα αληθινό διαμάντι.

Έχετε μια μεγάλη πορεία ως ερμηνευτής σε αυτή την χώρα. Πόσο εύκολο είναι να είστε τόσα χρόνια σε αυτόν τον αδηφάγο χώρο;
Είναι πολλές φορές που δεν το πιστεύω αυτό, αμφιβάλλω για τον ίδιο μου τον εαυτό, για την ίδια μου την πορεία, για το τι έχω κάνει... Είναι γνωστό ό,τι είχα αποσυρθεί για πολλά χρόνια και καθόμουν σπίτι μου γιατί δεν πίστευα σε αυτά που έκανα. Επανήλθα το 2005 με αφορμή τον Θάνο Μικρούτσικο. Ξέρεις, οι μουσικοί και γενικότερα οι καλλιτέχνες είναι ευαίσθητοι άνθρωποι, με την παραμικρή ευκαιρία βρίσκουν έναν τρόπο να αμφισβητούν τον ίδιο τους τον εαυτό και αυτά που έχουν κάνει. Νομίζω ότι έχω καταφέρει να κάνω τουλάχιστον ένα σοβαρό πράγμα , που λέγεται "Σταυρός του Νότου", που θα μείνει τουλάχιστον στην "ιστορία". Από εκεί και πέρα μέσα στα κατάβαθα της ψυχής μου έχω τοποθετημένα πολλά μικρά πραγματάκια που θα ήθελα να είχαν βρει ανταπόκριση στον κόσμο. Αισθάνομαι μερικές φορές ότι εγκλωβίστηκα μες στον Σταυρό του Νότου και ο κόσμος με αναγνωρίζει μόνο με αυτό το έργο και δεν με αναγνωρίζει από κάποια άλλα πράγματα που έχω κάνει που και αυτά έχουν την δική τους αξία.

Όσο για την αξία της φωνής μου, ποτέ δεν είπα "τι ωραία φωνή έχω" , πάντα μου άρεσε η φωνή των άλλων. Έτσι κάνουν όλοι οι καλλιτέχνες, ποτέ δεν τους αρέσει η φωνή τους αλλά τους αρέσει των άλλων. Έτσι προσπαθώ να βελτιώνομαι ακόμα και αν μετρώ 35 χρόνια στην μουσική. Αυτό που μπορώ να πω με μεγάλη βεβαιότητα είναι ότι η μουσική είναι η ζωή μου, δεν μπορώ να ζήσω χωρίς την μουσική είτε αυτή είναι εγχώρια είτε είναι ξένη μουσική.

Και το «Αχ και να ήξερες» αποτέλεσε σημαντική στιγμή όμως. Κάποιοι νεότεροι σας έμαθαν σαν φωνή τότε.
Ο καθένας έχει το δικαίωμα να αναγνωρίζει τις φωνές του και να έχει τις αναφορές του όπως ο ίδιος θέλει. Και αυτό ήταν ένα πολύ ωραίο πραγματάκι που έγινε τότε, κι όμως ο κόσμος δεν του δίνει σημασία. Είναι η πρώτη φορά που το παρουσιάζουμε στη σκηνή της Αυλαίας. Είχαμε επιχειρήσει κάποιες φορές σε συναυλίες να πούμε κι άλλα διαφορετικά τραγούδια, όπως ένα καταπληκτικό ιταλικό τραγούδι με μια θαυμάσια μελωδία, όμως τίποτα, τους έλεγα όλο τον Καββαδία και στο τέλος μου έλεγαν να πω ξανά απ' την αρχή τον Καββαδία.

Καθόμασταν μια μέρα με τον Θάνο απέναντι σε έναν καναπέ και κοιταζόμασταν και λέμε "μήπως εγκλωβιστήκαμε τελικά μέσα σ αυτό;". Το θέμα είναι να το απολαμβάνεις, ας εγκλωβιστήκαμε, ας μας πάει αυτό το πλοίο όσο πάει και ας το απολαύσουμε τελικά, αν είναι να εγκλωβιστούμε ας εγκλωβιστούμε, αν είναι να τελειώσει καλά, ας τελειώσει, δεν μπορώ να κάνω τίποτα, παρά μόνο να το απολαύσω.

Είναι αυτό που λέει ο Θηβαίος κάθε τόσο που με παίρνει τηλέφωνο ότι εσύ, ο Νίκος Καββαδίας και ο Θάνος Μικρούτσικος, κόψατε τα χέρια σας ένα βράδυ στο σπίτι του Μικρούτσικου, στην Λεωφόρο Αλεξάνδρας, τα ενώσατε στον καρπό και γίνατε αδελφοποιτοί. Κάποιος πρέπει να συνεχίζει πάντα το ταξίδι, έφυγε ο Καββαδίας το συνεχίζει ο επόμενος, θα φύγει κάποιος άλλος, θα συνεχίζει ο επόμενος. Αν φύγετε και οι τρεις θα τελειώσει το έργο. Περίεργο, ίσως λίγο σκοτεινό, αλλά είναι έτσι.

Έχετε χορέψει πάνω στο φτερό του καρχαρία;
Αυτό είναι ένα από τα δύο τραγούδια, που όταν τα λέω αφαιρεί το 90% της ενέργειας μου. Το άλλο τραγούδι γράφτηκε από τον Μάνο Ελευθερίου και το έχει γράψει για μένα ο Γιώργος Ανδρέου. Είναι τραγούδια ψυχής, πάρα πολύ σημαντικά. Ίσως γι' αυτό το αγάπησα και πιο πολύ από όλα τα άλλα του δίσκου, απ’ την πρώτη στιγμή το ξεχώρισα.

Τι σας συνδέει με την Γιώτα Νέγκα;
Η Γιωτούλα είναι ένα θαυμάσιο κορίτσι που έχει πάνω της πολιτισμό, κουβαλάει πολιτισμό, έχει υπέροχη φωνή και συναίσθημα, το λέει η ψυχή της. Μου έκανε εντύπωση ο τρόπος που με προσέγγισε, δεν ήταν ο απλός τρόπος που συνήθως προσεγγίζει ο ένας καλλιτέχνης τον άλλο, παίρνει ένα τηλέφωνο και του λέει ότι υπάρχει ένα μαγαζί να κάνουν μια δουλειά. Με τον τρόπο της είπε ότι θέλω αυτή την στιγμή να σε γνωρίσω, να μιλήσουμε και να κάνουμε αυτό. Ήταν πολύ έντονη και στο βλέμμα της είδα την έκφραση ότι ήθελε εκείνη την στιγμή να κάνουμε αυτό το πράγμα, και αυτό περνάει και στην συνεργασία μας. Ο πολιτισμός και η έντονη φυσιογνωμία της περνά στην φωνή της, μια υπέροχη και συναισθηματική φωνή. Είναι ένας άνθρωπος που ταιριάζουν οι φωνές μας και ο κόσμος το καταλαβαίνει. Συνέβη κάτι χημικό. Θα συνεχίσουμε αυτή την συνεργασία, όσο το θέλει και η ίδια.

Για κάποιον που ζει από την μουσική, που αναπνέει από την μουσική, όταν σβήνουν τα φώτα από τι αντλεί την ενέργεια του;
Είναι πολύ μεγάλη κουβέντα αυτή. Όταν σβήνουν τα φώτα τις περισσότερες φορές έχει πολύ μοναξιά, πολύ κρύο. Ακόμα και όταν ήμουν παντρεμένος ένιωθα μόνος μου. Ότι υπάρχω σε αυτή την ζωή μόνος μου. Μόνο όταν τραγουδάω νιώθω ότι είμαι κοντά στους ανθρώπους, όταν σβήνει το φως της αυλαίας νιώθω παγωνιά.