It's a Mac, Mac World

του Πάρη Καπράλου

Κοινή μοίρα όλων των μύθων είναι το τέλος τους να επέρχεται όταν η πραγματοποίηση τους μπορεί να επιτευχθεί υπό φυσιολογικούς όρους. Ο πρώτος υπολογιστής Macintosh ανακοινώθηκε επίσημα στις 22 Ιανουαρίου 1984, και η αρχική τιμή πώλησης του πρώτου μηχανήματος ήταν 2.495 δολάρια ΗΠΑ, τιμή που κατά προσέγγιση σήμερα αντιστοιχεί σε 5.000 δολάρια.

Η συσκευή ενσωμάτωνε δυο προγράμματα σχεδιασμένα για να επιδεικνύουν το γραφικό του περιβάλλον, το MacWrite και το MacPaint. Το πρώτο ήταν ο πρώτος κειμενογράφος και το δεύτερο ο πρόγονος των σχεδιαστικών εργαλείων για «κοινούς θνητούς». Αν και το Mac έτυχε ευρείας αποδοχής στις ΗΠΑ, χρειάστηκε να περάσει λίγο χρονικό διάστημα μέχρι να γίνει χρηστικό, αφού οι περισσότερες εφαρμογές που υπήρχαν για υπολογιστές –κυρίως επεξεργαστές κειμένου, επιστημονικές εφαρμογές, λογιστικές εφαρμογές κ.α.– ήταν «γραμμένες» για εντελώς διαφορετικά υπολογιστικά περιβάλλοντα, τα οποία δεν «συνεννοούνταν» με τον χρήστη μέσω γραφικού περιβάλλοντος (όπως σήμερα κάνουν για παράδειγμα τα Microsoft Windows) αλλά σε ένα περιβάλλον εντολών κειμένου.

Το γεγονός που εγκαθίδρυσε ουσιαστικά τους Mac υπολογιστές ήταν αυτό που ονομάστηκε στη δεκαετία του 80 η "επανάσταση του desktop publishing". Το 1985 μία επανάσταση συντελέστηκε στον χώρο της τεχνολογίας της τυπογραφίας και –καλύτερα– στο χώρο της επαγγελματικής εκτύπωσης και επεξεργασίας δοκιμίου: εισήχθησαν υπολογιστές στο στάδιο της προεκτύπωσης και του μοντάζ που προηγείτο της έκδοσης μιας εφημερίδας, ενός περιοδικού ή ενός βιβλίου, και γενικότερα οποιουδήποτε υλικού τυπωνόταν. Μέχρι εκείνη τη χρονική συγκυρία η διαδικασία γινόταν με μηχανική και ηλεκτρονική υποβοήθηση, σε μεγάλο βαθμό με φωτογραφικές μεθόδους και κατά τ’ άλλα χειροκίνητα.

Το 1985, ο συνδυασμός του Mac, του LaserWriter εκτυπωτή της Apple και των εφαρμογών για Mac όπως οι MacPublisher της Boston Software και το PageMaker της Aldus, βοήθησε τους χρήστες να σχεδιάζουν, να εκτυπώνουν και να προσομοιώνουν σε κοινές εκτυπώσεις το τελικό αποτέλεσμα του τυπογραφείου, πριν από την τελική εκτύπωση σε αυτό. Το desktop publishing μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’90 ήταν μία διαδικασία που γινόταν σχεδόν εξ ολοκλήρου μονάχα σε Apple Macintosh υπολογιστές. Από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 εφαρμογές γραφικών τεχνών όπως το QuarkXPress (εφαρμογή ηλεκτρονικής σελιδοποίησης για την έκδοση εντύπων), το Photoshop (εφαρμογή επεξεργασίας φωτογραφίας) και το Illustrator (εφαρμογή ηλεκτρονική σχεδίασης), δυνάμωσαν τη θέση του Mac ως ενός καθαρά επαγγελματικού εργαλείου για τον χώρο της τυπογραφίας και των γραφικών τεχνών.

Από το 1984 μέχρι σήμερα, οι Mac υπολογιστές εισήγαγαν διαφορές καινοτομίες που προήγαγαν τη χρήση των υπολογιστών, αντιγράφηκαν από άλλες εταιρείες οι οποίες παρήγαγαν κλώνους του IBM PC και διαμόρφωσαν την εικόνα που έχει ο προσωπικός υπολογιστής του σήμερα. Το ποντίκι, το γραφικό περιβάλλον εργασίας, η δυνατότητα multitasking (η οποία επιτρέπει σε έναν υπολογιστή και στις μέρες μας πλέον και σε πολλές άλλες συσκευές όπως ορισμένα κινητά τηλέφωνα και PDAs να εκτελούν πολλές εργασίες παράλληλα), η χρήση μενού εντολών, η δυνατότητα multimedia περιβάλλοντος, η έννοια του λειτουργικού συστήματος όπως την γνωρίζουμε σήμερα, είναι μερικές από τις καινοτομίες που εισήγαγε το Mac στον χώρο του computing.

Βεβαίως οι Mac άργησαν πολύ να γίνουν καθεστώς στο personal computing διότι εξαρχής θεωρήθηκε ότι απευθύνονται σε μια πιο «επαγγελματική» αγορά. Το κόστος τους μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του 90 παρέμενε απαγορευτικά υψηλό και υπερτερούσαν σε χαρακτηριστικά που δύσκολα θα έθελγαν τον απλό χρήστη. Τα μηχανήματα με Microsoft Windows 3.0 που άρχιζαν να πλησιάζουν τους Mac τόσο σε επιδόσεις όσο και σε ικανότητες ξεκινώντας τον Μάιο του 1990 ήταν χρήσιμα πλέον και φτηνότερα από την πλατφόρμα του Macintosh.

Η αντίδραση της Apple ήταν να βγάλει μια σειρά φτηνότερων Mac τον Οκτώβριο του 1990. Πρόκειται για μοντέλα που συναντούσε κανείς μέχρι πριν μερικά χρόνια στη πλειοψηφία των βρετανικών πανεπιστημίων. Ηταν ο Macintosh Classic, ο Macintosh LC, με το χαρακτηριστικό "κουτί πίτσας" ως μονάδα επεξεργασίας ο οποίος προσέφερε καταπληκτικά για την εποχή έγχρωμα γραφικά, και συνοδευόταν από μια νέα οθόνη ανάλυσης 512Χ384 pixels, και , τέλος, ο Macintosh IIsi. Το 1991 κυκλοφόρησε το Mac OS System 7, το ξαναγραμμένο λειτουργικό σύστημα του Macintosh που βελτίωνε το χειρισμό έγχρωμων γραφικών, τη διαχείριση μνήμης, δικτύωσης, και ήταν αυτό που εισήγαγε το multitasking και τη χρήση εικονικής μνήμης (δηλαδή τη δυνατότητα ο υπολογιστής να αξιοποίησει μέρος του αποθηκευτικού χώρου του σκληρού δίσκου ως προσωρινή μνήμη, ώστε να λειτουργήσει μία εφαρμογή που θα απαιτούσε λίγη περισσότερη φυσική μνήμη από αυτή που διέθετε το μηχάνημα).

Αργότερα τον ίδιο χρόνο η Apple εισήγαγε τους θρυλικούς Macintosh Quadra 700 και 900 και τα πρώτα τρία μοντέλα PowerBook, το PowerBook 100, μια συμπυκνωμένη έκδοση του Macintosh Portable, το PowerBook 140 με 16MHz 68030, και το PowerBook 170 με 25MHz 68030. Ήταν οι πρώτοι φορητοί με πληκτρολόγιο πίσω από μια επιφάνεια για την παλάμη, και με ενσωματωμένη συσκευή κατάδειξης, μια σφαίρα κατάδειξης (trackball) μπροστά από το πληκτρολόγιο. Παρά την τεχνική υπεροχή των μηχανημάτων και την εμπορική εγκαθίδρυση στις συνειδήσεις όλων των επαγγελματιών που χρειάζονταν υπολογιστή στην εργασία τους, η Microsoft και η Intel άρχισαν να περιορίζουν την Apple σε ένα μικρότερο μέρος της αγοράς μετά την κυκλοφορία των Windows 95 και του επεξεργαστή Pentium. Τα δύο αυτά στοιχεία απέτρεψαν στους λεγόμενους IBM-συμβατούς υπολογιστές που χαϊδευτικά ονομάστηκαν PC να προσφέρουν ένα γραφικό περιβάλλον παρόμοιο με αυτό του Mac σε πολύ χαμηλότερη τιμή.

Η αυτοκρατορία αντεπιτίθεται
Στα μέσα του 1999, η Apple εισήγαγε το iBook, ένα καταναλωτικό φορητό υπολογιστή, με παρόμοια εμφάνιση με το iMac που είχε εισαχθεί νωρίτερα τον ίδιο χρόνο. Η Apple συνέχισε να προσθέτει νέα προϊόντα όπως το eMac και το PowerBook G4, και δυο μεγάλες αναβαθμίσεις στους iMac. Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι πλέον η αγορά είχε αρχίσει να αφήνει πίσω την Apple, καθώς συνεχώς έκαναν την εμφάνιση τους PC με ολοένα μεγαλύτερες δυνατότητες, για τα οποία υπήρχε μεγαλύτερη πληθώρα καταναλωτικών εφαρμογών από ό,τι υπήρχε για τους Mac. Επίσης, πολλές εφαρμογές απλώς ξαναγράφονταν για να μπορούν να λειτουργήσουν σε Mac περιβάλλον, με αποτέλεσμα οι ουσιαστικές επιδόσεις τους σε αυτό να μην είναι το ίδιο καλές. Η διαφορά των δύο κόσμων (Mac & PC) δεν γεφυρώθηκε παρά το 2006 όταν η Apple μετάβηκε από τους PowerPC επεξεργαστές σε επεξεργαστές κατασκευασμένους από την intel –μέχρι τότε χρησιμοποιούσε επεξεργαστές της Motorola που ήταν σχεδιασμένο αποκλειστικά για Macintosh.

«Walk in style, live in beauty»
Το βασικότερο χαρακτηριστικό των Mac πάντοτε –πέρα από την εργονομία και τη λειτουργικότητα– ήταν ο εξαίρετος σε στυλ και ομορφιά βιομηχανικός σχεδιασμός, σχεδόν κάθε συσκευής που άφηνε τα εργαστήρια και αναχωρούσε για τα καταστήματα. Από το 2005 και εξής η εταιρεία προχώρησε στην παραγωγή –σε πολλές περιπτώσεις μέσα από ποικίλες συνεργασίες με τρίτους κατασκευαστές– οι οποίοι κατασκευάζουν προϊόντα για λογαριασμό και με προδιαγραφές της εταιρείας. Παρ' όλα αυτά τα προϊόντα πληροφορικής της εταιρείας και συγκεκριμένα οι προσωπικοί και φορητοί υπολογιστές της στους οποίους θα εστιάσουμε σήμερα παραμένουν μια άριστη αισθητικά επιλογή.

Tips & Tricks
Η απόκτηση ενός Mac έχει τα καλά της και τα κακά της σαν επιλογή. Αρνητικό σημείο το οποίο θα πρέπει να γνωρίζετε είναι ότι εφόσον προέρχεστε από τον PC κόσμο και το νέο σας Mac είναι ο μοναδικός εκπρόσωπος του είδους, ίσως ορισμένες εφαρμογές να μην μπορούν να αποδώσουν τα μέγιστα ή ακόμα και να εργαστούν στο περιβάλλον του νέου σας υπολογιστή. Έτσι θα χρειαστεί να προμηθευτείτε και πάλι –σε ειδική έκδοση για Mac– τις ίδιες εφαρμογές, με αποτέλεσμα να πληρώσετε πολύ περισσότερα χρήματα συνολικά από αυτά που είχατε προϋπολογίσει.

Παράπονα επίσης έχουν διατυπωθεί στην Ελλάδα αναφορικά με την υποστήριξη των αγοραστών προσωπικών υπολογιστών Mac. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να είστε διπλά προσεκτικοί κατά την αγορά, διευκρινίζοντας με ακρίβεια πριν αγοράσετε τι εξασφαλίζει η εγγύηση, η οποία σε κάθε περίπτωση δεν ξεπερνά το ένα έτος.

Ασυμβατότητες σε αρχεία που παράγουν οι εφαρμογές που θα χρησιμοποιήσετε δεν θα σας απασχολήσουν σοβαρά στις περισσότερες περιπτώσεις. Ωστόσο εξακολουθεί να υπάρχει μια μικρή ασυμβατότητα στις γραμματοσειρές που χρησιμοποιούν αυτοί οι υπολογιστές και όλοι οι υπόλοιποι, με αποτέλεσμα ίσως να χρειαστεί να «σώσετε» και πάλι σε διαφορετικές μορφές πολύ παλιά αρχεία κειμένου σας προκειμένου να εμφανίζονται σωστά.

Εξάλλου, όλα τα μηχανήματα Mac –είτε πρόκειται για υπολογιστές γραφείου είτε για φορητούς υπολογιστές– συνοδεύονται από μία πληθώρα εφαρμογών που προσφέρουν μεγάλη λειτουργικότητα αρκετά αυξημένη έναντι ενός κοινού προσωπικού υπολογιστή. Ακολούθως θα απαριθμήσουμε μερικά από τα τελευταία μοντέλα Mac που μπορείτε να βρείτε στα ελληνικά καταστήματα, τόσο desktop όσο και notebooks.