Πριν πάμε στον γιατρό: Τα F.A.Q. των ιατρικών εξετάσεων

του Γιώργου Κόκουβα

Κάποιος φίλος σάς είπε να μην πιείτε ούτε νερό πριν πάτε για εξετάσεις αίματος. Μια άλλη φίλη σας άκουσε ότι πρέπει να φάτε κανονικά την προηγούμενη ημέρα για να μην αλλοιωθούν τα αποτελέσματα προς το φαινομενικώς καλύτερο. Σε μια εκπομπή πήρε το αφτί σας πως το τεστ Παπ πρέπει να γίνεται σε συγκεκριμένες ημέρες του έμμηνου κύκλου σας. Τι από όλα τα παραπάνω ισχύει; Ποιες ιατρικές εξετάσεις έχουν σαφείς κανόνες προετοιμασίας και ποιες οδηγίες που έχετε ακούσει είναι μύθοι; Μάθετε τι μας απαντούν οι ειδικοί και βγείτε από τα διλήμματα της προηγούμενης ημέρας.

*Εξετάσεις αίματος

Πριν από μία γενική εξέταση αίματος, δεν απαιτείται καμία ιδιαίτερη προετοιμασία ή νηστεία, καθώς δεν επηρεάζεται το αποτέλεσμα. Ιδιαίτερη περίπτωση όμως είναι η εξέταση αίματος που περιλαμβάνει τους λιπιδαιμικούς δείκτες (χοληστερίνη και τριγλυκερίδια). Σε αυτή την περίπτωση, συνίσταται να μείνετε νηστικοί περίπου 10 ώρες πριν την λήψη του αίματος. Επιπλέον, αν η μέτρηση αφορά και το σάκχαρό σας, πρέπει να αποφύγετε να καταναλώσετε για το ίδιο διάστημα τρόφιμα και ροφήματα που περιέχουν ζάχαρη. Η κατανάλωση νερού είναι ασφαλής, ακόμη και τις ώρες πριν την εξέταση αίματος.

Επιπλέον tips:
-Αν λαμβάνετε κάποια φαρμακευτική αγωγή, δεν χρειάζεται να διακόψετε την λήψη της την ημέρα πριν την εξέταση –εξαιρούνται συγκεκριμένες υποπεριπτώσεις φαρμάκων, γι’ αυτό καλό είναι να ρωτήστε τον γιατρό σας.
-Η κατανάλωση αλκοόλ την προηγουμένη της λήψης αίματος μπορεί να επηρεάσει τους δείκτες που σχετίζονται με την λειτουργία του ήπατος, γι’ αυτό καλό είναι να το αποφύγετε. Το ίδιο ισχύει με το τσιγάρο, το οποίο ανεξαρτήτως αλλοίωσης αποτελέσματος, οφείλετε να αποφύγετε, συμβουλεύουν οι ειδικοί.
-Όταν νιώθετε ότι έχετε κάποια ίωση και έχετε προγραμματίσει τσεκάπ, καλό είναι να το μεταθέσετε λίγες ημέρες αργότερα, γιατί συγκεκριμένες τιμές των αποτελεσμάτων θα έχουν επηρεαστεί από τον ιό.
-Αν, λόγω μικρών φλεβών, αντιμετωπίζετε έναν εφιάλτη κάθε φορά που σας παίρνουν αίμα, δοκιμάστε να πιείτε αρκετό νερό την προηγούμενη ημέρα, καθώς αυτό θα κάνει πιο εύκολο το έργο του γιατρού να εντοπίσει τις φλέβες.
-Μετά την λήψη αίματος, η συνήθεια της πορτοκαλάδας και του φαγητού, είναι καθαρά ψυχολογικής φύσης. Η ποσότητα αίματος που λαμβάνεται είναι τόσο μικρή που δεν υπάρχει καμία επίπτωση ώστε να χρειάζεστε «τροφική» βοήθεια. Ωστόσο, το αντίθετο ισχύει στην περίπτωση που είστε δότης αίματος, καθώς η ποσότητα που λαμβάνεται είναι πολύ μεγαλύτερη.

*Η περίπτωση του τεστ HIV

Σε περίπτωση που ανησυχείτε ότι με κάποιον τρόπο μολυνθήκατε από τον ιό του HIV, μην σπεύσετε για εξέταση την ίδια κιόλας ημέρα. Ανάλογα με την εξέταση που είναι διαθέσιμη σε κάθε διαγνωστικό κέντρο, απαιτείται ένα διάστημα αρκετών ημερών ή και μηνών από την ημερομηνία μόλυνσης μέχρι να είναι δυνατός ο εντοπισμός του ιού. Συγκεκριμένα, η εξέταση για εντοπισμό των αντισωμάτων του HIV έχει νόημα τουλάχιστον 2 μήνες μετά την πιθανή μόλυνση, ενώ η νέας γενιάς εξέταση για εντοπισμό του RNA του ιού μπορεί να δείξει σαφή αποτελέσματα τουλάχιστον δέκα ημέρες μετά την πιθανή μόλυνση. Μάθετε περισσότερα εδώ. 

*Καρδιογράφημα

Η αγαπημένη συνήθεια του καφέ ίσως να βάζει πολλούς που πρόκειται να επισκεφθούν τον καρδιολόγο σε υποψίες για πιθανή υπέρταση εξαιτίας της καφεΐνης. Η αλήθεια είναι πως ο καφές μπορεί να ανεβάσει τους παλμούς της καρδιάς και να προκαλέσει υπερένταση, αλλά όχι σε επίπεδα που να «ξεγελάσει» τον γιατρό ή να καταλήξει σε ανησυχητικά αποτελέσματα χωρίς αντίκρισμα στην κατάσταση της καρδιάς σας. Σε κάθε περίπτωση, δεν βλάπτει να ενημερώσετε τον καρδιολόγο αν έχετε καταναλώσει καφέ.

*Υπερηχογράφημα

Αν έχετε ακούσει πως πριν το υπερηχογράφημα πρέπει να έχετε καταναλώσει αρκετό νερό, αυτό αληθεύει στην περίπτωση της εξέτασης της κύστης σας. Αν πρόκειται να υποβληθείτε σε μια τέτοια εξέταση, θα πρέπει να έχετε καταναλώσει νερό και να μην το έχετε αποβάλλει… επισκεπτόμενοι την τουαλέτα, καθώς η κατάσταση της κύστης πρέπει να ελεγχθεί όσο είναι γεμάτη.

Το ίδιο ισχύει για τους άνδρες, σε περίπτωση που πρόκειται να επισκεφθείτε τον ουρολόγο. Καλό είναι να μην έχετε… αδειάσει την κύστη σας πριν πάτε στο ιατρείο, καθώς είναι πιθανό να χρειαστεί να το κάνετε εκεί. Όσον αφορά επίσης τις ουρολογικές εξετάσεις, πρέπει να αποφύγετε το αλκοόλ πριν δώσετε δείγμα.

*Δερματολογικές εξετάσεις

Αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε πριν απευθυνθούμε στον δερματολόγο για να μας συνταγογραφήσει κάποια λοσιόν ή κάποιο σχετικό προϊόν για δερματική πάθηση, είναι πως η περίοδος του καλοκαιριού δεν ενδείκνυται για κάτι τέτοιο. Αυτό συμβαίνει γιατί ο ιδρώτας, που παράγουμε κατά τους θερμούς μήνες σε μεγάλες ποσότητες, δεν επιτρέπει στα δερματολογικά προϊόντα να παραμείνουν στο δέρμα μας για την κατάλληλη ώρα, και επομένως η θεραπεία και η επούλωση δερματολογικών προβλημάτων δεν είναι τόσο αποτελεσματική όσο κατά τον χειμώνα. Αν πρόκειται για κάποιο δερματολογικό θέμα που δεν επείγει, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας, και αν σας το συστήσει και εκείνος, προτιμήστε να ξεκινήσετε την αγωγή μετά τον Σεπτέμβριο.

*Σαν… τα μάτια σας

Σε πολλές περιπτώσεις οφθαλμολογικών εξετάσεων και επεμβάσεων, για να αποκτήσει ο γιατρός σαφή εικόνα για την κατάσταση των ματιών σας, θα χρειαστεί να μην φορέσετε τους φακούς επαφής σας για περίπου μία εβδομάδα πριν την εξέταση, αν οι φακοί είναι μαλακοί, ή και περισσότερο αν οι φακοί σας είναι πιο σκληροί. Επομένως, ρωτήστε τον οφθαλμίατρο αρκετές ημέρες πριν προβείτε σε κάποια εξέταση για το τι πρέπει να κάνετε.

*Κολονοσκόπηση

Για να εξετάσει ο γιατρός το έντερό σας, θα πρέπει αυτό να έχει καθαριστεί την προηγούμενη ημέρα σύμφωνα με τις οδηγίες του και να μην έχετε φάει κάτι μετά από αυτόν τον καθαρισμό. Ρωτήστε τον γιατρό σας για συγκεκριμένες οδηγίες τις ημέρες πριν την εξέταση.

*Γυναικολογικές εξετάσεις

Αν πρόκειται να κάνετε τεστ Παπ, θα πρέπει να ενημερώσετε τον γιατρό σας σε ποια ημέρα του κύκλου σας βρίσκεστε –καλό είναι να πραγματοποιήσετε την εξέταση την εβδομάδα μετά την μέση του κύκλου σας και πριν την αρχή του επόμενου. Επιπλέον, η αποχή από την σεξουαλική επαφή για περίπου 2 ημέρες πριν την εξέταση θα διευκολύνει πολύ τον γυναικολόγο σας, καθώς το δείγμα σας θα είναι «καθαρό» κάνοντας πιο εύκολο το έργο του γιατρού.

Τέλος, στην περίπτωση της μαστογραφίας ή της αυτοεξέτασης με ψηλάφηση στήθους, θα πρέπει να εξετάζεστε μία φορά τον μήνα, και μάλιστα τουλάχιστον μία εβδομάδα μετά την έμμηνο ρύση, ώστε να μην είναι πρησμένο το στήθος σας.

*Ευχαριστούμε την παθολόγο κ. Στέλλα Μπατάλα για την συμβολή της στο δημοσίευμα.