Πάρτε το απόφαση: Τσιγάρο τέλος!

της Έλενας Μπούλια

Τέρμα τα ψέματα. Οι αφορμές κάνουν πλέον βουνό και η «καπνοαπαγόρευση» που ξεκίνησε στην χώρα μας από 1η Ιουλίου είναι η σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι ή, καλύτερα, η τελευταία καύτρα πριν το τελευταίο σβήσιμο. Από σήμερα κόβουμε το τσιγάρο και μία καινούργια σελίδα ξεκινά στην ζωή μας, λιγότερο κίτρινη, λιγότερο «καπνισμένη» και οπωσδήποτε λιγότερο ανθυγιεινή.

«Μία απόφαση είναι όλα. Ένα κλικ στο μυαλό» απάντησε στενός μου φίλος, μανιώδης καπνιστής επί 10 περίπου χρόνια, όταν τον ρώτησα πώς τα κατάφερε και το έκοψε μαχαίρι. Δεν χρειάστηκε να περιμένει την 1η Ιουλίου για να το πάρει απόφαση. Η πλύση εγκεφάλου των μη καπνιστών φίλων του και μία εκπομπή σχετικά με τις βλαβερές συνέπειές του στην υγεία ήταν αρκετά ώστε με το τέλος της εκπομπής απλά να πετάξει το καινούργιο του πακέτο στα σκουπίδια. Και να μην ξαναβάλει στο στόμα του τσιγάρο από τότε, ποτέ.

Η μαμά του ίδιου φίλου μου, που κάπνιζε δύο με τρία πακέτα την ημέρα τα τελευταία 45 χρόνια, αναγκάστηκε να το κόψει με το «κακό». Μετά από κάποιες αιματολογικές εξετάσεις των οποίων τα αποτελέσματα δεν ήταν ιδιαίτερα θετικά, πήρε στα σοβαρά τον γιατρό της που της είπε πως «ή το κόβεις τώρα ή σε κόβει αυτό» και αφού στην αρχή το μείωσε δραματικά, κάποια στιγμή αγανάκτησε, το έβρισε και… τέλος. Για καλή της τύχη, οι επόμενες εξετάσεις της από τότε πάνε από το καλό στο καλύτερο. Αγόρασε και διάδρομο γυμναστικής και εκεί που δε μπορούσε να πάρει τα πόδια της, τώρα περπατάει τουλάχιστον μία ώρα κάθε μέρα και νιώθει άλλος άνθρωπος.

Από την άλλη, η μαμά της φίλης μου της Μαρίας δεν ήταν τόσο τυχερή. Καραμπινάτος καρκίνος στους πνεύμονες με πολλαπλές μεταστάσεις. Της μένουν το πολύ δύο χρόνια ζωής. Ο λόγος; «100% το τσιγάρο», απάντησαν οι γιατροί. Κληρονομικότητα μηδέν. Μόνο το τσιγάρο. Ο άντρας της αυτές της μέρες ετοιμάζει το τελευταίο τους ταξίδι στην Ισπανία που πάντα ήθελε να πάει. Η μητέρα της, στα 85 της σήμερα, δεν γνωρίζει ακόμα τίποτα. Και ποιος να βρει το κουράγιο να της το πει.

Δεν είναι φανταστικές ιστορίες οι παραπάνω. Είναι και οι τρεις απόλυτα αληθινές. Και νομίζω πως όλοι μας έχουμε αντιμετωπίσει αντίστοιχα περιστατικά. Κάποιοι από εμάς, όσοι χάσαμε κάποιον δικό μας από καρκίνο, απλά πειστήκαμε. Μερικοί πρώην καπνιστές, μάλιστα, έχουν γίνει σήμερα και οι χειρότεροι αντι-καπνιστές. Οι υπόλοιποι καπνιστές απλά ελπίζουν ότι δεν θα είναι τόσο άτυχοι. Ότι δεν θα έχουν την προδιάθεση. Και σίγουροι δεν πεθαίνουν όλοι από καρκίνο των πνευμόνων. Αλλά κάποιοι πεθαίνουν. Κυνικό; Ωμό; Είναι η αλήθεια. Και όσοι δεν πεθαίνουν αντιμετωπίζουν αμέτρητα άλλα προβλήματα. Δεν έχει νόημα να τα απαριθμήσω εδώ –τα ξέρετε όλοι. Τα θυμάστε κάθε φορά που ανεβαίνετε δύο ορόφους από τις σκάλες και σας κόβεται η ανάσα.

Το άρθρο αυτό δεν έχει σκοπό να σας κάνει κήρυγμα για τις βλαβερές συνέπειες του τσιγάρου στην υγεία. Σκοπό έχει να δώσει λύσεις σε αυτούς που δυσκολεύονται λίγο παραπάνω στο να πάρουν αυτήν την τελεσίδικη απόφαση από μόνοι τους. Δεν λέμε ότι είναι εύκολο αλλά είναι δυνατό. Αρκεί με τον έναν ή τον άλλον τρόπο να πειστούμε, βαθιά μέσα μας ότι θέλουμε πάνω από όλα να το κόψουμε. Η θέληση είναι το πρώτο και σημαντικότερο βήμα. Τα υπόλοιπα ακολουθούν παρακάτω.

Κόβουμε το κάπνισμα μόνοι μας
Αφού πάρουμε απόφαση ότι θέλουμε να διακόψουμε το κάπνισμα, η αποτελεσματικότερη –όπως έχει αποδειχθεί από στατιστικές- μέθοδος να το κάνουμε είναι να το κόψουμε «μαχαίρι». Αν, παρ’όλα αυτά δεν έχουμε την δύναμη να του αντισταθούμε κάθε πρωί που ετοιμάζουμε τον πρώτο καφέ της ημέρας, μπορούμε να δοκιμάσουμε κάποια σχετικά αποτελεσματικά υποκατάστατα ή φάρμακα τα οποία θα βρούμε στο φαρμακείο της γειτονιάς μας –και όχι μόνο.

Υποκατάστατα νικοτίνης:
* Ρινικό σπρέι νικοτίνης: Μέσω ψεκασμού και εισπνοών νικοτίνης στον βλεννογόνο της μύτης κάθε ώρα και για οκτώ εβδομάδες βοηθά στην μείωση της επιθυμίας καπνίσματος. Το σπρέι των 10mg στοιχίζει περίπου 16,80 ευρώ αλλά σύμφωνα με τους ειδικούς, ωστόσο, είναι το λιγότερο αποτελεσματικό.
* Τσίχλες νικοτίνης: Κυκλοφορούν σε δόσεις των 2mg και 4mg, ανάλογα με τον βαθμό εξάρτησης του καπνιστή και λαμβάνονται για έναν με δύο μήνες. Σκοπός τους είναι να απελευθερώνουν στον οργανισμό νικοτίνη και συνιστώνται σε περιόδους που το άτομο έχει έντονη επιθυμία για τσιγάρο, ενώ καταπολεμούν αυτήν την ανάγκη του «να έχεις κάτι στο στόμα σου». Κοστίζουν περί τα 3,50 ευρώ, το πακέτο με τις 30 ταμπλέτες, αλλά και αυτές δεν έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικές στους καπνιστές.
* Αυτοκόλλητα νικοτίνης: Κυκλοφορούν σε δόσεις των 5, 10 και 15mg, κολλούν σε κάποιο άτριχο σημείο του δέρματος -κάθε μέρα από ένα καινούργιο, μειωμένης δόσης, σε διαφορετικό σημείο- για το πολύ οκτώ εβδομάδες. Κοστίζουν περίπου 15 ευρώ ανά πακέτο με εφτά αυτοκόλλητα και θεωρούνται αρκετά αποτελεσματικά αφού καταφέρνουν μειώσουν τόσο την επιθυμία όσο και τα συμπτώματα της έλλειψης τσιγάρου.
* Ηλεκτρονικό τσιγάρο (φωτο): Αποτελεί μία εναλλακτική μορφή καπνίσματος και εμφανισιακά μοιάζει με πραγματικό τσιγάρο. Στο εσωτερικό του εσωκλείεται ένας μηχανισμός: μία επαναφορτιζόμενη μπαταρία, ένας ατμοποιητής και αναλώσιμα φίλτρα. Σαν κανονικό τσιγάρο, λοιπόν, το ρουφάμε και εισπνέουμε καπνό, ο οποίος είναι περιέχει αποκλειστικά νικοτίνη και τίποτε άλλο από τις βλαβερές ουσίες του κανονικού τσιγάρου. Η ποσότητα της νικοτίνης που θα εισπνεύσει κανείς ρυθμίζεται από τις ειδικές αμπούλες, ενώ μπορούμε ανά πάσα στιγμή να σταματήσει να το καπνίζει, να το βάλει στην τσέπη του και να το ξαναχρησιμοποιήσει όταν νιώθει την ανάγκη. Και όταν η μπαταρία τελειώσει, απλά φορτίζεται. Θεωρείται το πλέον αποτελεσματικό υποκατάστατο νικοτίνης και η τιμή του στο φαρμακείο ξεκινά από 20 ευρώ χωρίς τις αμπούλες-φίλτρα. Μπορείτε να αγοράσετε το ηλεκτρονικό τσιγάρο MediCre από εδώ, ενώ κάποια άλλα θα βρείτε και στο ηλεκτρονικό κατάστημα του Παπασωτηρίου καθώς και στο Pharmacynet.gr.
* Champix και Zyban: Μόνο με συνταγή γιατρού μπορείτε να δοκιμάσετε και αυτές τις δύο φαρμακευτικές μεθόδους που προορίζονται για την θεραπεία της διακοπές του καπνίσματος. Κοστίζουν κάτι παραπάνω από τα υποκατάστατα νικοτίνης αλλά θεωρούνται οι άκρως αποτελεσματικά. Για αυτά θα ενημερωθείτε εκτενέστερα από τον γιατρό σας (μάθετε περισσότερα για το champix εδώ και για το zyban -στα αγγλικά- εδώ).