Σκυλιά του πολέμου: 5 αληθινές ιστορίες

Οι σκύλοι υπηρετούν… μια χαρά στον στρατό από τα αρχαία χρόνια – υπάρχουν αναφορές γι’ αυτό από τα μέσα του 7ου π.Χ. αιώνα, αλλά θεωρείται βέβαιο ότι χρησιμοποιούνταν από παλιότερα. Σε δύο εξαιρετικές -και από άποψη δουλειάς και από άποψη τεκμηρίωσης- σελίδες του Facebook, τις WW1 και WW2 Colourized Photos (στις οποίες παρουσιάζονται επιχρωματισμένες φωτογραφίες της εποχής – η χαρά όσων αγαπούν την ιστορία), βρήκαμε πέντε φωτογραφίες που λένε αντίστοιχες ξεχωριστές ιστορίες.


Οι σκύλοι έπαιξαν σημαντικό ρόλο στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο: υπολογίζεται ότι οι Γερμανοί χρησιμοποίησαν περισσότερους από 30.000 σκύλους, οι Βρετανοί, οι Γάλλοι και οι Βέλγοι περισσότερους από 20.000 και οι Ιταλοί 3.000. Οι σκύλοι εκπαιδεύονταν και χρησιμοποιούνταν σε αρκετούς ρόλους. Οι προφανείς ήταν του φύλακα, του ανιχνευτή και του μεταφορέα όταν επρόκειτο για μεγαλόσωμες ράτσες. Όμως, υπήρχαν και δύο ειδικότητες λιγότερο προφανείς. Η πρώτη ήταν του ταχυδρόμου: Οι επικοινωνίες στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν γενικώς προβληματικές και οι σκύλοι αποδείχθηκαν πολύτιμοι, καθώς μπορούσαν να προσανατολιστούν στους λαβύρινθους των χαρακωμάτων, να καλύψουν γρήγορα μεγάλες αποστάσεις, με το πλεονέκτημα ότι έδιναν μικρό στόχο στους ελεύθερους σκοπευτές του εχθρού.



Η δεύτερη ειδικότητα τους χάρισε την επωνυμία «σκύλοι του ελέους»: στις «νεκρές ζώνες» ήταν πολλοί οι τραυματίες που έμεναν πίσω και δεν μπορούσαν να περισυλλεχθούν όσο γρήγορα χρειαζόταν – οι σκύλοι εκπαιδεύονταν να μεταφέρουν υλικά πρώτων βοηθειών και να μένουν δίπλα στον τραυματία όσο αυτός βρισκόταν εν ζωή. Στην πιο πάνω φωτογραφία, δύο τραυματίες σκύλοι περιθάλπονται από Γερμανούς κτηνίατρους. Στην παρακάτω φωτογραφία, ένας σκύλος-ταχυδρόμος περιμένει τον λοχαγό αριστερά να ολοκληρώσει το μήνυμά του για να το μεταφέρει στα μετόπισθεν.


Την περίοδο 1943-1945, το Σώμα των Πεζοναυτών του στρατού των ΗΠΑ χρησιμοποίησε σκύλους στις μάχες για την ανακατάληψη νησιών του Ειρηνικού από τους Ιάπωνες. Η αρχική ιδέα ήταν να εκπαιδευτούν μέχρι και 2 εκατομμύρια σκύλοι, οι οποίοι θα χρησιμοποιούνταν στις αποβάσεις, για να επιτίθενται πρώτοι στους Ιάπωνες και να τους αποδιοργανώνουν. Για τον σκοπό αυτό δημιουργήθηκε ολόκληρο κέντρο εκπαίδευσης, αλλά τελικά το συγκεκριμένο πρόγραμμα εγκαταλείφθηκε, καθώς αποδείχτηκε ότι τα σκυλιά είτε προτιμούσαν να τρέχουν… πάνω κάτω στις παραλίες είτε τρομοκρατούνταν υπερβολικά από τους πυροβολισμούς και κρύβονταν. Έτσι, οι σκύλοι χρησιμοποιήθηκαν σχεδόν αποκλειστικά σε ρόλο ανιχνευτών και, μάλιστα, η φυλή που προτιμήθηκε ήταν τα ντόμπερμαν. Στη φωτογραφία, ο στρατιώτης Rez P. Hester παίρνει έναν υπνάκο σε ένα όρυγμα, σε ένα διάλειμμα των μαχών για την κατάληψη του νησιού Ιβοζίμα. Φρουρός του ο Butch, το ντόμπερμαν με το οποίο πολεμούσαν μαζί.

Το πλήρωμα ενός τεθωρακισμένου οχήματος του Κόκκινου Στρατού με τον σκύλο τους, που εκτιμάται ότι είχε εκπαιδευθεί σε ρόλο «αντιαρματικού», μια ασυνήθιστη ιδέα που ανέπτυξε ο στρατός της ΕΣΣΔ στη δεκαετία του 1930. Με βάση αυτή, οι σκύλοι εκπαιδεύονταν να μεταφέρουν και να πυροδοτούν (ουσιαστικά σε ρόλο καμικάζι) εκρηκτικά κάτω από εχθρικά τανκς. Η βιαιότητα της γερμανικής εισβολής το 1941 ώθησε τους Σοβιετικούς να χρησιμοποιήσουν κάθε μέσο, όμως το συγκεκριμένο δεν είχε ουσιαστικά αποτελέσματα: οι σκύλοι είτε φοβόντουσαν από τους πυροβολισμούς και επέστρεφαν στους εκπαιδευτές τους, είτε δεν έμπαιναν κάτω από τανκς που κινούνταν και οι αντίπαλοι τα σκότωναν. Οι Σοβιετικοί πλήρωσαν κι ένα δικό τους λάθος: εκπαίδευαν τους σκύλους σε δικά τους τεθωρακισμένα, που έκαιγαν ντίζελ, και όχι σε γερμανικά, που έκαιγαν βενζίνη – σε κάποιες περιπτώσεις αναφέρθηκε ότι οι σκύλοι, ακολουθώντας την ευαίσθητη μύτη τους, τρύπωσαν κάτω από ρωσικά τεθωρακισμένα.

Παρότι τα αποτελέσματα ήταν αμφιλεγόμενα (οι Σοβιετικοί εγκατέλειψαν αυτό το πρόγραμμα εκπαίδευσης το 1942), κάποιες γερμανικές μονάδες στην Ουκρανία, που αντιμετώπισαν τέτοιες επιθέσεις, σκότωναν αδιακρίτως τους σκύλους στις περιοχές που καταλάμβαναν. Πρόγραμμα για σκύλους-καμικάζι εφάρμοσε και ο στρατός των ΗΠΑ: το 1943 ξεκίνησε να εκπαιδεύει σκύλους που με αντίστοιχο τρόπο θα ανατίναζαν οχυρωμένα σημεία, όμως η τάση των σκύλων να… επιστρέφουν στο αφεντικό τους (μαζί με τα εκρηκτικά) αποδείχθηκε ισχυρότερη και το πρόγραμμα εγκαταλείφθηκε ένα χρόνο μετά.


O Bill Barnet ήταν έφορος της PDSA (People’s Dispensary for Sick Animals – Λαϊκό Ιατρείο για τα Άρρωστα Ζώα) και κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ως επικεφαλής μιας ομάδας εθελοντών, αναζητούσε παγιδευμένα κατοικίδια στα χαλάσματα του Λονδίνου, που την περίοδο 1940-41 βομβαρδιζόταν διαρκώς από τους Γερμανούς. Για παρέα στη διάρκεια των εξορμήσεών του είχε το αγαπημένο του τεριέ, την Beauty. Μέχρι που ένα βράδυ του 1940, και ενώ ο Barnet έλεγχε ένα βομβαρδισμένο σπίτι, η Beauty άρχισε να γαβγίζει επίμονα και να σκάβει βαθιά σε ένα σωρό από συντρίμμια. Η ομάδα παραξενεύτηκε και αποφάσισε να σκάψει στο σημείο αυτό. Λίγο αργότερα, κάτω από τον σωρό χωμάτων, βρέθηκε μισολιπόθυμη μια γάτα που την είχε προφυλάξει ένα τραπέζι. Κι αυτή ήταν η αρχή της «καριέρας» της Beauty στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο: κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών του Λονδίνου, συνέβαλε στο να διασωθούν από τα ερείπια συνολικά 63 κατοικίδια. Για τις υπηρεσίες της η Beauty τιμήθηκε με πολλά παράσημα, ενώ ο αντιδήμαρχος του Hendon της χάρισε ένα ασημένιο κολάρο με την επιγραφή «Για τις υπηρεσίες που προσέφερες» και την τίμησε με ελευθερία πρόσβασης στο Holland Park και τα δέντρα του!