Πώς θα κάνετε το μωρό σας να κοιμάται όόόλη τη νύχτα;

«Ο 19 μηνών γιος μου δεν κοιμάται με τίποτα όλη τη νύχτα. Είναι ένα πολύ γλυκό παιδί, πριν λίγο καιρό άρχισε να περπατάει και είναι πραγματικά χαρούμενος και συγκαταβατικός. Όμως τη νύχτα ξυπνάει και κλαίει ασταμάτητα και δεν μπορώ να καταλάβω γιατί. Έχω δοκιμάσει κάθε γνωστή μέθοδο. Τι να κάνω;»

Διαβάσαμε την παραπάνω ερώτηση σε γνωστό αγγλικό δημοσιογραφικό site, στην κατηγορία της υγείας, και αποφασίσαμε να ασχοληθούμε μαζί της γιατί είμαστε σίγουροι πως δεν είστε λίγοι οι γονείς που «τραβάτε τον δικό σας Γολγοθά» όταν πέφτει η νύχτα και έρχεται η ώρα να βάλετε το μωρό σας για ύπνο. Και ακόμα κι αν καταφέρετε να το κοιμίσετε, την ώρα που ετοιμάζεστε να χαλαρώσετε και εσείς και να αφεθείτε στην αγκαλιά του Μορφέα, ένα άξαφνο, δυνατό κλάμα σας ταράζει τον ύπνο και την ψυχοσύνθεσή σας. Τι άλλο πια να κάνετε; Η απάντηση της παιδιάτρου είναι άκρως κατατοπιστική και πιστεύουμε ότι θα σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε το πρόβλημα της μωρουδιακής αϋπνίας.

Σύμφωνα με την καθηγήτρια Tanya Byron, λοιπόν, το να μάθει ένα μωρό να κοιμάται είναι ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα. Κάποιοι συστήνουν την «αφήστε-το-να-κλάψει» προσέγγιση, για όση ώρα χρειάζεται μέχρι να σταματήσει μόνο του. Αντίθετη προσέγγιση από αυτήν είναι η θεωρία της «δέσμευσης», που συστήνει την ανακούφιση του μωρού, αφήνοντάς το να έρθει στο κρεβάτι με τους γονείς μέχρι να είναι έτοιμο να κοιμηθεί μόνο του.

Η «θεωρία της δέσμευσης» υποστηρίχθηκε από τον ψυχολόγο John Bowlby και βασίζεται στον συλλογισμό ότι η υγιής συναισθηματική ανάπτυξη προέρχεται από το δυνατό και επίμονο δέσιμο με ένα άλλο άτομο που επιτρέπει στο μωρό να νιώθει ασφαλές και έτσι να αναπτύξει μία υγιή ανεξαρτησία. Οι γονείς που συμφωνούν με αυτή την προσέγγιση πιστεύουν πως ο πρωταρχικός άνθρωπος που φροντίζει το μωρό πρέπει να είναι απολύτως γεμάτος κατανόηση προς το παιδί –δίπλα του σε κάθε κλάμα, να το αγκαλιάζει τρυφερά, να κοιμάται μαζί του το βράδυ. Λένε, μάλιστα, πως ο ύπνος μαζί με το παιδί είναι κανόνας σε κάποιους πολιτισμούς και δεν καταλαβαίνουν γιατί δεν θα πρέπει να γίνεται αυτό από όλους.

Η θεωρία «αφήστε-το-να-κλάψει» από την άλλη είναι λιγότερο περιοριστική. Υπάρχουν κάποιοι που ενστερνίζονται μία πολύ συγκεκριμένη τάξη πραγμάτων από την στιγμή που θα γεννηθεί το μωρό, ενώ άλλοι είναι πιο διαλλακτικοί.

Υπάρχουν υποστηρικτές και των δύο απόψεων και η αλήθεια είναι πως όσον αφορά στο μεγάλωμα ενός παιδιού δεν μπορεί τίποτα να είναι απόλυτο.

Ωστόσο, έρευνα που πραγματοποιήθηκε από την Dr Margot Sunderland, του Centre for Child Mental Health στο Λονδίνο, έδειξε να υποστηρίζει αυτούς που κριτικάρουν την θεωρία «αφήστε-το-να-κλάψει». Όταν, λέει η καθηγήτρια, τα μωρά αφήνονται να κλάψουν για παρατεταμένες περιόδους, δείχνουν ανεπτυγμένα επίπεδα της ορμόνης κορτιζόλης, που συνδέεται με το στρες, και εγκεφαλική δραστηριότητα όμοια με αυτήν ενός μικρού παιδιού όταν βιώνει φυσικό πόνο, ενώ ο ύπνος μαζί με τους γονείς μέχρι την ηλικία των 5 καταπολεμά το άγχος του αποχωρισμού και εμφανίζει μία «συναισθηματική επένδυση» στο παιδί.

Η ανατροφή ενός παιδιού είναι ιδιαίτερα προσωπικό και συναισθηματικό θέμα και παρόλο που οι διαφωνίες είναι θεμιτές και ίσως απαραίτητες, δεν παύουν πολλοί γονείς να αισθάνονται μπερδεμένοι και αγχωμένοι. Έτσι, οι ίδιοι οι γονείς είναι αυτοί που πρέπει να αποφασίσουν τι θέλουν να επιτύχουν: Να κοιμάται το μωρό ήσυχο αλλά μόνο του ή ήσυχο μαζί τους; Όταν συμφωνήσουν, όμως, σε μία από τις δύο εναλλακτικές πρέπει να την εφαρμόζουν σχολαστικά. Όλοι οι ψυχολόγοι, άλλωστε, συμφωνούν πως η βάση της θεωρίας της διαμόρφωσης συμπεριφοράς είναι να δίνεις σημασία στην επιθυμητή συμπεριφορά και να αγνοείς την συμπεριφορά που πρέπει να αλλάξει.

Προφανώς, το να επιτρέπει κανείς την προσέγγιση «αφήστε-το-να-κλάψει» οδηγεί την παραπάνω θεωρία στα άκρα και πολλούς γονείς στην απόγνωση. Η ελεγχόμενη φροντίδα είναι μία άλλη πρακτική που κάποιοι γονείς έχουν χρησιμοποιήσει επιτυχώς -να αφήνουν δηλαδή το παιδί στο κρεβατάκι του για λίγο (π.χ. 2 λεπτά) και μετά να εμφανίζονται και να το καθησυχάζουν. Αυτό συνεχίζεται μέχρι το παιδί να ηρεμήσει σταδιακά και όσο περνάει ο καιρός να μειώνονται τα διαστήματα αϋπνίας.

Ενώ μία εναλλακτική τεχνική είναι η σταδιακή απόσυρση όταν ο γονιός κάθεται δίπλα στο μωρό (να κοιτάει δηλαδή αλλού, να μην μιλάει) μέχρι αυτό να αποκοιμηθεί. Μετά από μερικές μέρες ο γονιός μπορεί να τραβήξει την καρέκλα λίγο πιο μακριά από το κρεβατάκι και μετά ακόμα λίγο πιο μακριά μέχρι τελικά να βγει έξω από το δωμάτιο.

Σε κάθε περίπτωση, το να καταφέρει κανείς να πειθαρχήσει τον ύπνο ενός παιδιού είναι περισσότερο κάτι ενστικτώδες και, αποδεικνύεται τελικά, πως το παιδάκι που κοιμάται ήσυχο τα βράδια είναι αυτό που ως μωρό είχε δεχθεί ιδιαίτερη στοργή και είχε νιώσει την ζεστή αγκαλιά του γονιού όταν είχε ανάγκη να την νιώσει.

Επιμέλεια: Έλενα Μπούλια
Πηγή: www.timesonline.co.uk