Γιατί κάνουμε ευχές σε πεφταστέρια και βλεφαρίδες;
Γιατί κάνουμε ευχή όταν πέφτει ένα αστέρι; Τι κάνει την πασχαλίτσα σύμβολο καλοτυχίας, και πώς προέκυψε όλη αυτή η ιστορία με τις βλεφαρίδες;
Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί κάνουμε ευχή πριν σβήσουμε τα κεράκια της τούρτας, και όχι –ας πούμε– όταν συμπληρώνουμε την φορολογική μας δήλωση; Ή τι είναι αυτό που κάνει γούρι την πασχαλίτσα, αλλά όχι και την σαρανταποδαρούσα; Όλα (μα όλα) τα «μέσα» που χρησιμοποιούμε για τις ευχές μας προέρχονται από τους αρχαίους πολιτισμούς και τη λαϊκή παράδοση. Ιδού μερικά παραδείγματα.
Κεράκια γενεθλίων: Οι αρχαίοι Έλληνες έφερναν στους βωμούς της Άρτεμης, θεάς του κυνηγιού και της σελήνης, γλυκίσματα ως αφιερώματα. Τα στόλιζαν με κεριά, τα οποία συμβόλιζαν τη λάμψη της σελήνης, ενώ ο καπνός τους θεωρούταν το μέσο που «ανέβαζε» τις προσευχές τους στους θεούς. Από εκεί προέρχεται η ευχή που κάνουμε πριν σβήσουμε τα κεράκια στην τούρτα των γενεθλίων.
Βλεφαρίδες: Η παράδοση προέρχεται από την Ευρώπη των αρχών του 19ου αιώνα. Είχε, δε, δύο διαφορετικές παραλλαγές: Σύμφωνα με την πρώτη, έπρεπε να την τοποθετήσεις στην ανάστροφη της παλάμης σου και να προσπαθήσεις να τη ρίξεις πίσω από τον ώμο σου, αφού κάνεις την ευχή –αν η βλεφαρίδα κολλούσε στο χέρι, η ευχή δεν θα πραγματοποιούταν. Σύμφωνα με την δεύτερη εκδοχή, έπρεπε να βάλεις τη βλεφαρίδα στην άκρη της μύτης σου, και να προσπαθήσεις να τη φυσήξεις ώστε να φύγει από εκεί –αν τα κατάφερνες, η ευχή θα πραγματοποιούταν.
Πεφταστέρια: Ο Πτολεμαίος, Ελληνο-αιγύπτιος συγγραφέας και αστρονόμος, έλεγε ότι τα πεφταστέρια είναι η ένδειξη ότι την συγκεκριμένη στιγμή οι θεοί στρέφουν το βλέμμα τους προς τα κάτω και ακούν τις ευχές μας.
Πασχαλίτσες: Οι αγρότες του Μεσαίωνα προσεύχονταν στην Παναγία να προστατεύσει τις σοδειές τους, και πίστευαν ότι η εμφάνιση των συμπαθών εντόμων ήταν ένδειξη ότι οι προσευχές τους εισακούστηκαν. Στην πραγματικότητα, οι σοδειές τους όντως σώζονταν, όχι όμως από θαύμα, αλλά γιατί οι πασχαλίτσες έτρωγαν τα ζιζάνια που τις έβλαπταν. Όπως και να ‘χει, από τότε μέχρι σήμερα, η πασχαλίτσα θεωρείται σημάδι καλοτυχίας –και μπορεί να σας πραγματοποιήσει μια ευχή αν προσγειωθεί επάνω σας.
Γιάντες: Το «τυχερό κόκκαλο» του κοτόπουλου (που στα αγγλικά ονομάζεται wishbone, δηλαδή ευχοκόκκαλο) προέρχεται από τους Ετρούσκους, οι οποίοι επιδίδονταν σε κάτι που ονόμαζαν αλεκτωρομαντεία: Έβαζαν έναν κόκορα στη μέση ενός κύκλου διαιρεμένου σε κομμάτια, καθένα εκ των οποίων αντιστοιχούσε σε ένα γράμμα της αλφαβήτου. Εν συνεχεία, σκόρπιζαν μικρά κομμάτια φαγητού σε κάθε σημείο του κύκλου, και σημείωναν την σειρά με την οποία ο κόκορας κινούταν για να φάει. Οι σημειώσεις δίνονταν στο τέλος στους μάντεις, οι οποίοι αναλάμβαναν να διαβάσουν σε αυτές τα μελλούμενα. Όταν ο κόκορας του μαντείου σκοτωνόταν, το συγκεκριμένο κόκαλο τοποθετούταν κάτω από τον ήλιο για να διατηρηθεί, ενώ πλήθη μαζεύονταν για να το αγγίξουν και να κάνουν ευχές, καθώς πίστευαν ότι το κόκκαλο διατηρούσε τις δυνάμεις του κόκορα όταν ήταν ζωντανός. Οι Ρωμαίοι διατήρησαν την παράδοση, βάζοντας κι αυτοί τη δική τους νότα: Δύο άνθρωποι θα μοιράζονταν στο εξής το ίδιο κόκκαλο του κόκορα, σπάζοντάς το στα δύο –σε όποιου το χέρι έμενε το μεγαλύτερο κομμάτι, η δική του ευχή θα πραγματοποιούταν.
Πηγάδια: Σύμφωνα με την κεντροευρωπαϊκή μυθολογία, τα πηγάδια ήταν τα σπίτια θεοτήτων –ή δώρα που άφησαν για τους ανθρώπους θεοί που κατέβηκαν για μια βόλτα στη γη, σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή. Επειδή το νερό ήταν πολύτιμο αγαθό, πολλές ευρωπαϊκές φυλές θεωρούσαν τα πηγάδια ιερά και τοποθετούσαν κοντά τους αγαλματίδια θεών. Οι άνθρωποι έρχονταν στα πηγάδια για να προσευχηθούν και να ζητήσουν τη βοήθεια των θεών. Παρ’ ότι η ιδέα των θεών που κατοικούν στα πηγάδια ξεθώριασε με τα χρόνια, η παράδοση της ευχής σε συνδυασμό με την προσφορά (που συνήθως είναι ένα νόμισμα) στο πηγάδι παρέμεινε.
Πηγή: Mental Floss
Κεράκια γενεθλίων: Οι αρχαίοι Έλληνες έφερναν στους βωμούς της Άρτεμης, θεάς του κυνηγιού και της σελήνης, γλυκίσματα ως αφιερώματα. Τα στόλιζαν με κεριά, τα οποία συμβόλιζαν τη λάμψη της σελήνης, ενώ ο καπνός τους θεωρούταν το μέσο που «ανέβαζε» τις προσευχές τους στους θεούς. Από εκεί προέρχεται η ευχή που κάνουμε πριν σβήσουμε τα κεράκια στην τούρτα των γενεθλίων.
Βλεφαρίδες: Η παράδοση προέρχεται από την Ευρώπη των αρχών του 19ου αιώνα. Είχε, δε, δύο διαφορετικές παραλλαγές: Σύμφωνα με την πρώτη, έπρεπε να την τοποθετήσεις στην ανάστροφη της παλάμης σου και να προσπαθήσεις να τη ρίξεις πίσω από τον ώμο σου, αφού κάνεις την ευχή –αν η βλεφαρίδα κολλούσε στο χέρι, η ευχή δεν θα πραγματοποιούταν. Σύμφωνα με την δεύτερη εκδοχή, έπρεπε να βάλεις τη βλεφαρίδα στην άκρη της μύτης σου, και να προσπαθήσεις να τη φυσήξεις ώστε να φύγει από εκεί –αν τα κατάφερνες, η ευχή θα πραγματοποιούταν.
Πεφταστέρια: Ο Πτολεμαίος, Ελληνο-αιγύπτιος συγγραφέας και αστρονόμος, έλεγε ότι τα πεφταστέρια είναι η ένδειξη ότι την συγκεκριμένη στιγμή οι θεοί στρέφουν το βλέμμα τους προς τα κάτω και ακούν τις ευχές μας.
Πασχαλίτσες: Οι αγρότες του Μεσαίωνα προσεύχονταν στην Παναγία να προστατεύσει τις σοδειές τους, και πίστευαν ότι η εμφάνιση των συμπαθών εντόμων ήταν ένδειξη ότι οι προσευχές τους εισακούστηκαν. Στην πραγματικότητα, οι σοδειές τους όντως σώζονταν, όχι όμως από θαύμα, αλλά γιατί οι πασχαλίτσες έτρωγαν τα ζιζάνια που τις έβλαπταν. Όπως και να ‘χει, από τότε μέχρι σήμερα, η πασχαλίτσα θεωρείται σημάδι καλοτυχίας –και μπορεί να σας πραγματοποιήσει μια ευχή αν προσγειωθεί επάνω σας.
Γιάντες: Το «τυχερό κόκκαλο» του κοτόπουλου (που στα αγγλικά ονομάζεται wishbone, δηλαδή ευχοκόκκαλο) προέρχεται από τους Ετρούσκους, οι οποίοι επιδίδονταν σε κάτι που ονόμαζαν αλεκτωρομαντεία: Έβαζαν έναν κόκορα στη μέση ενός κύκλου διαιρεμένου σε κομμάτια, καθένα εκ των οποίων αντιστοιχούσε σε ένα γράμμα της αλφαβήτου. Εν συνεχεία, σκόρπιζαν μικρά κομμάτια φαγητού σε κάθε σημείο του κύκλου, και σημείωναν την σειρά με την οποία ο κόκορας κινούταν για να φάει. Οι σημειώσεις δίνονταν στο τέλος στους μάντεις, οι οποίοι αναλάμβαναν να διαβάσουν σε αυτές τα μελλούμενα. Όταν ο κόκορας του μαντείου σκοτωνόταν, το συγκεκριμένο κόκαλο τοποθετούταν κάτω από τον ήλιο για να διατηρηθεί, ενώ πλήθη μαζεύονταν για να το αγγίξουν και να κάνουν ευχές, καθώς πίστευαν ότι το κόκκαλο διατηρούσε τις δυνάμεις του κόκορα όταν ήταν ζωντανός. Οι Ρωμαίοι διατήρησαν την παράδοση, βάζοντας κι αυτοί τη δική τους νότα: Δύο άνθρωποι θα μοιράζονταν στο εξής το ίδιο κόκκαλο του κόκορα, σπάζοντάς το στα δύο –σε όποιου το χέρι έμενε το μεγαλύτερο κομμάτι, η δική του ευχή θα πραγματοποιούταν.
Πηγάδια: Σύμφωνα με την κεντροευρωπαϊκή μυθολογία, τα πηγάδια ήταν τα σπίτια θεοτήτων –ή δώρα που άφησαν για τους ανθρώπους θεοί που κατέβηκαν για μια βόλτα στη γη, σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή. Επειδή το νερό ήταν πολύτιμο αγαθό, πολλές ευρωπαϊκές φυλές θεωρούσαν τα πηγάδια ιερά και τοποθετούσαν κοντά τους αγαλματίδια θεών. Οι άνθρωποι έρχονταν στα πηγάδια για να προσευχηθούν και να ζητήσουν τη βοήθεια των θεών. Παρ’ ότι η ιδέα των θεών που κατοικούν στα πηγάδια ξεθώριασε με τα χρόνια, η παράδοση της ευχής σε συνδυασμό με την προσφορά (που συνήθως είναι ένα νόμισμα) στο πηγάδι παρέμεινε.
Πηγή: Mental Floss
