Οι μεγαλύτερες γκάφες της επιστήμης
Πυρηνικά ατυχήματα, μηχανικές βλάβες και φαινομενικά ασήμαντες λεπτομέρειες που κόστισαν ζωές, όταν η επιστήμη έκανε ένα τόσο δα λαθάκι.
Μπορεί ο περισσότερος κόσμος να το ξεχνάει –ή ακόμα χειρότερα να δυσκολεύεται να το πιστέψει– όμως οι επιστήμονες είναι κι αυτοί άνθρωποι, σαν εσάς και σαν εμάς. Άνθρωποι που μπορεί να περνούν μια κακή μέρα ή μια κακή περίοδο και που μπορεί να κάνουν λάθη επειδή δεν κοιμήθηκαν καλά χτες το βράδυ, επειδή αρρώστησε ο σκύλος τους, ή επειδή… όλοι οι άνθρωποι κάνουμε λάθη. Απλώς, μερικά από αυτά αποβαίνουν τραγικά (και) για άλλους ανθρώπους. Ενίοτε, δε, και για όλη την υπόλοιπη ανθρωπότητα. Ορίστε μερικά από αυτά.
Το Challenger
Ήταν 28 Ιανουαρίου του 1986, με τον Ψυχρό Πόλεμο και την κούρσα για την κατάκτηση του διαστήματος στο αποκορύφωμά τους, όταν το καμάρι της αμερικανικής αεροναυπηγικής, το διαστημόπλοιο Challenger, ανατινάχτηκε 73 δευτερόλεπτα μετά την απογείωσή του, στις 11:39:13 το πρωί, μπροστά σε έναν ολόκληρο πλανήτη που κρατούσε την ανάσα του παρακολουθώντας την live αναμετάδοση. Σύμφωνα με την επιτροπή που διερεύνησε το ατύχημα, η έκρηξη προκλήθηκε εξαιτίας ενός δακτυλίου στεγανοποιήσεως που δεν λειτουργούσε σε ψυχρές θερμοκρασίες. Η βλάβη ήταν γνωστή, αλλά η εκτόξευση είχε ήδη αναβληθεί πέντε φορές, και οι Σοβιετικοί προηγούνταν στην κούρσα. Η NASA αποφάσισε να πάρει τα ρίσκα της, και οι επτά αστροναύτες του Challenger σκοτώθηκαν ακαριαία.
Το Chernobyl
Λίγους μήνες αργότερα, ήταν η σειρά του έτερου μετώπου του Ψυχρού Πολέμου να έρθει αντιμέτωπο με ένα τραγικό ατύχημα. Ήταν την 26η Απριλίου του 1986, κατά τη διάρκεια ενός δοκιμαστικού στους τέσσερις πυρηνικούς αντιδραστήρες του Τσέρνομπιλ, όταν οι επιστήμονες έκλεισαν το εφεδρικό σύστημα ψύξεως και αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν μόνο οκτώ ράβδους καρβιδίου του βορίου για τον έλεγχο του ρυθμού σχάσης, αντί των δεκαπέντε που χρησιμοποιούνταν κανονικά. Η αλυσιδωτή αντίδραση που προκλήθηκε δημιούργησε έκρηξη η οποία απελευθέρωσε εκατό φορές περισσότερη ραδιενέργεια απ’ όση οι δύο πυρηνικές βόμβες στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι μαζί, προκαλώντας τον θάνατο περίπου 4.300 ανθρώπων και σοβαρούς τραυματισμούς σε περισσότερους από 70.000.
Το Y2K (γνωστό και ως Milenium Bug)
Σαφώς λιγότερο τραγικό ως ατύχημα, ακριβώς επειδή… ποτέ δε συνέβη, θα σκεφτείτε. Κόστισε, όμως, στην ανθρωπότητα 100 δισεκατομμύρια δολάρια για να μη συμβεί –και δεν θέλουμε καν να υπολογίσουμε τι ποσοστό του πλανήτη θα είχε σωθεί από τη φτώχεια και την πείνα με αυτά τα λεφτά. Ο πολυσυζητημένος «ιός της χιλιετίας» που πυροδότησε άπειρα καταστροφολογικά σενάρια το μακρινό 1999 θα γύριζε τους υπολογιστές μας στο 1900, τους τραπεζικούς μας λογαριασμούς –τους δικούς μας και των χωρών μας, πριν βιαστείτε να γελάσετε ειρωνικά– στο μηδέν και την ανθρωπότητα στο σκοτάδι. Μικρό το κακό, αφού τη γλιτώσαμε, θα σκεφτείτε, αλλά… 100 δισεκατομμύρια δολάρια, επαναλαμβάνουμε. Με την έμφαση στο «δις».
Το Exxon Valdez
Στις 24 Μαρτίου του 1989, 750.000 βαρέλια αργού πετρελαίου χύθηκαν στην Αλάσκα, όταν το πετρελαιοφόρο Exxon Valdez προσέκρουσε στον ύφαλο Bligh, από αμέλεια που προκλήθηκε λόγω ανεπαρκούς πληρώματος και κατά συνέπεια υπερβολικού φόρτου εργασίας των εργαζομένων. Το ευαίσθητο οικοσύστημα του Αρκτικού Ωκεανού μέτρησε τους θανάτους 250.000 πουλιών, 2.800 βιδρών, 300 φωκιών, 247 αετών και 22 φαλαινών όρκα. Ο αριθμός των ψαριών δεν μπόρεσε ποτέ να υπολογιστεί, ενώ το ατύχημα θεωρήθηκε –μαζί με την πρόσφατη διαρροή της BP στον Κόλπο του Μεξικού, το 2010– η μεγαλύτερη οικολογική καταστροφή που προκλήθηκε ποτέ από άνθρωπο.
Η.Κ.
Το Challenger
Ήταν 28 Ιανουαρίου του 1986, με τον Ψυχρό Πόλεμο και την κούρσα για την κατάκτηση του διαστήματος στο αποκορύφωμά τους, όταν το καμάρι της αμερικανικής αεροναυπηγικής, το διαστημόπλοιο Challenger, ανατινάχτηκε 73 δευτερόλεπτα μετά την απογείωσή του, στις 11:39:13 το πρωί, μπροστά σε έναν ολόκληρο πλανήτη που κρατούσε την ανάσα του παρακολουθώντας την live αναμετάδοση. Σύμφωνα με την επιτροπή που διερεύνησε το ατύχημα, η έκρηξη προκλήθηκε εξαιτίας ενός δακτυλίου στεγανοποιήσεως που δεν λειτουργούσε σε ψυχρές θερμοκρασίες. Η βλάβη ήταν γνωστή, αλλά η εκτόξευση είχε ήδη αναβληθεί πέντε φορές, και οι Σοβιετικοί προηγούνταν στην κούρσα. Η NASA αποφάσισε να πάρει τα ρίσκα της, και οι επτά αστροναύτες του Challenger σκοτώθηκαν ακαριαία.
Το Chernobyl
Λίγους μήνες αργότερα, ήταν η σειρά του έτερου μετώπου του Ψυχρού Πολέμου να έρθει αντιμέτωπο με ένα τραγικό ατύχημα. Ήταν την 26η Απριλίου του 1986, κατά τη διάρκεια ενός δοκιμαστικού στους τέσσερις πυρηνικούς αντιδραστήρες του Τσέρνομπιλ, όταν οι επιστήμονες έκλεισαν το εφεδρικό σύστημα ψύξεως και αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν μόνο οκτώ ράβδους καρβιδίου του βορίου για τον έλεγχο του ρυθμού σχάσης, αντί των δεκαπέντε που χρησιμοποιούνταν κανονικά. Η αλυσιδωτή αντίδραση που προκλήθηκε δημιούργησε έκρηξη η οποία απελευθέρωσε εκατό φορές περισσότερη ραδιενέργεια απ’ όση οι δύο πυρηνικές βόμβες στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι μαζί, προκαλώντας τον θάνατο περίπου 4.300 ανθρώπων και σοβαρούς τραυματισμούς σε περισσότερους από 70.000.
Το Y2K (γνωστό και ως Milenium Bug)
Σαφώς λιγότερο τραγικό ως ατύχημα, ακριβώς επειδή… ποτέ δε συνέβη, θα σκεφτείτε. Κόστισε, όμως, στην ανθρωπότητα 100 δισεκατομμύρια δολάρια για να μη συμβεί –και δεν θέλουμε καν να υπολογίσουμε τι ποσοστό του πλανήτη θα είχε σωθεί από τη φτώχεια και την πείνα με αυτά τα λεφτά. Ο πολυσυζητημένος «ιός της χιλιετίας» που πυροδότησε άπειρα καταστροφολογικά σενάρια το μακρινό 1999 θα γύριζε τους υπολογιστές μας στο 1900, τους τραπεζικούς μας λογαριασμούς –τους δικούς μας και των χωρών μας, πριν βιαστείτε να γελάσετε ειρωνικά– στο μηδέν και την ανθρωπότητα στο σκοτάδι. Μικρό το κακό, αφού τη γλιτώσαμε, θα σκεφτείτε, αλλά… 100 δισεκατομμύρια δολάρια, επαναλαμβάνουμε. Με την έμφαση στο «δις».
Το Exxon Valdez
Στις 24 Μαρτίου του 1989, 750.000 βαρέλια αργού πετρελαίου χύθηκαν στην Αλάσκα, όταν το πετρελαιοφόρο Exxon Valdez προσέκρουσε στον ύφαλο Bligh, από αμέλεια που προκλήθηκε λόγω ανεπαρκούς πληρώματος και κατά συνέπεια υπερβολικού φόρτου εργασίας των εργαζομένων. Το ευαίσθητο οικοσύστημα του Αρκτικού Ωκεανού μέτρησε τους θανάτους 250.000 πουλιών, 2.800 βιδρών, 300 φωκιών, 247 αετών και 22 φαλαινών όρκα. Ο αριθμός των ψαριών δεν μπόρεσε ποτέ να υπολογιστεί, ενώ το ατύχημα θεωρήθηκε –μαζί με την πρόσφατη διαρροή της BP στον Κόλπο του Μεξικού, το 2010– η μεγαλύτερη οικολογική καταστροφή που προκλήθηκε ποτέ από άνθρωπο.
Η.Κ.
