Πέραμα: Φωτογραφική «βουτιά» στα ναυπηγεία

Ένας πελώριος γερανός παίζει jenga με πολύχρωμα κιβώτια στο λιμάνι. Μερικές δεκάδες ανθρώπων λίγο πιο πέρα ετοιμάζονται να «μπαρκάρουν» για Σαλαμίνα. Ακόμη πιο δίπλα, ερασιτέχνες ψαράδες ρίχνουν πετονιά και οικογένειες τολμηρών μεταναστών επιχειρούν βουτιές στη σκιά του ναύσταθμου, ενώ τα σκυλιά λιάζονται νωχελικά εκεί που κάποτε περνούσε το «τραμ το τελευταίο». 

Βρισκόμαστε στο δυτικότερο άκρο του αθηναϊκού ιστού, και από την πρώτη στιγμή αντιλαμβανόμαστε ότι πρόκειται για ένα μέρος γεμάτο αντιθέσεις. Γεμάτο βιομηχανικές εικόνες στα ναυπηγεία του και ρετρό «ψηφίδες» στις ανηφορικές διαδρομές του. Γεμάτο τοίχους με εθνικιστικά συνθήματα και ετοιμόρροπα σπίτια στον παραλιακό δρόμο, αλλά και στενάκια και πλατείες πιο ψηλά που θυμίζουν ορεινό χωριό. Γεμάτο αντιθέσεις, τις οποίες καταγράψαμε στα φωτογραφικά στιγμιότυπα που σκιαγραφούν το «μωσαϊκό» του Περάματος.

 

Η πρώτη εικόνα που αντικρίζει κανείς στο Πέραμα, δεν γίνεται παρά να είναι το επιβλητικό του φόντο. Το όρος Αιγάλεω φτάνει ως εδώ, και μάλιστα «ακουμπώντας» την θάλασσα με μια δόση ιστορικού αλατοπίπερου: Σε μία από αυτές τις κορυφές που υψώνονται στον λόφο της Αγίας Τριάδας κάθισε ο Ξέρξης για να παρακολουθήσει την ναυμαχία της Σαλαμίνας. Οι σημερινοί κάτοικοι του Περάματος αποκαλούν αυτή την τοποθεσία «ο Θρόνος του Ξέρξη». 

Από το βουνό περνάμε στη θάλασσα, εκεί όπου δεσπόζουν τα ναυπηγεία στην είσοδο του δήμου. Απρόσιτο, βιομηχανικό, αλλά παραδόξως πολύχρωμο, το σκηνικό αποπνέει σίγουρα μυστήριο, αλλά και προικίζει με «βαρύ κάρμα» τον τόπο, καθώς μπορεί το Πέραμα να εξυπηρετεί το μεγαλύτερο μέρος της ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης Πειραιά, αλλά ευθύνεται και για πολλούς θανάτους και ατυχήματα, καθώς αποτελεί έναν από τους πιο επικίνδυνους εργασιακούς τόπους - οι μνήμες από το πολύνεκρο ατύχημα του '08 είναι ακόμη νωπές. 

Στην άκρη της ακτής του Περάματος, το πλοίο σαλπάρει για απέναντι, τη Σαλαμίνα, ενώ πιο δίπλα ερασιτέχνες ψαράδες δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους για την ψαριά που μπορούν να βγάλουν ανάμεσα από τα δεκάδες αγκυροβολημένα πλοιάρια. 

Το «δάσος» από κατάρτια αποδεικνύει και το αληθές του ονόματος της περιοχής, καθώς το Πέραμα βαφτίστηκε έτσι επειδή αποτελούσε από τα αρχαία ακόμη χρόνια άριστο «πέρασμα» για τα καράβια και το εμπόριο. 

Μερικά μέτρα παραπέρα, ένας μικρός «όρμος» σχηματίζεται όχι πολύ μακριά από τα πλοία, αλλά κάποιοι δεν διστάζουν να βουτήξουν στα νερά του. 

Εκεί συναντήσαμε ολόκληρες οικογένειες, κυρίως μεταναστών, με πλήρη μπαγκάζια, στημένα αντίσκηνα και ρούχα σε δέντρα, τα οποία τελούν χρέη… γκαρνταρόμπας, να απολαμβάνουν ευδιάθετοι μπάνιο και ηλιοθεραπεία. 

Την ίδια ώρα, η δουλειά στα παρατεταγμένα ναυπηγεία δεν σταματά. 

Ούτε και η παιδική φαντασία, που βλέπει τον χώρο του ναυπηγείου σαν παιδότοπο.

Η εγκατάλειψη του τόπου, όμως, απλώνει τα σημάδια της παντού. Όπως στα σκουριασμένα εξαρτήματα που λίγοι πλέον ξέρουν την χρησιμότητά τους, στα παραλιακά τεχνικά μαγαζάκια. Ή όπως στα εγκαταλελειμμένα σπίτια, τις εισόδους των οποίων πλέον πνίγει η βλάστηση. 

Ή στο ζωγραφισμένο πανί του θερινού σινεμά, που δεν έχει πια ούτε κινηματογραφικές σκιές να πέφτουν πάνω του, ούτε θεατές να τις παρακολουθούν. 

Ευτυχώς, τα φορτία στο λιμάνι «αυτοσαρκάζονται», προσπαθώντας να σπάσουν την αμηχανία της βιομηχανικής ατμόσφαιρας με τα χρώματά τους. 

Το ίδιο κάνει και ο μετανάστης στο παρακείμενο πάρκο, βάζοντας λίγο χρώμα, και λίγη παιδική αθωότητα στον σωρό των σκουπιδιών που έχει μαζέψει.