Τα μεγαλύτερα τρομοκρατικά χτυπήματα

του Γιώργου Κόκουβα

Τρίτη, 11 Σεπτεμβρίου, 8:46 π.μ. Το πρώτο αεροπλάνο που κουβαλά τρομοκράτες της Αλ Κάιντα και τρομοκρατημένους επιβάτες «τρυπάει» τον έναν από τους Δίδυμους Πύργους του νεοϋορκέζικου World Trade Center και οι αμερικανικές αρχές μουδιάζουν. Και όσο το μούδιασμα εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο, με τα τηλεοπτικά συνεργεία να σπεύδουν προς το «σημείο μηδέν», οι τηλεθεατές από το Μανχάταν μέχρι την Αθήνα και από το Τόκυο μέχρι την Νότιο Αφρική έμελλε να δουν –το ίδιο μουδιασμένοι- ζωντανά το δεύτερο χτύπημα.

Ο δεύτερος πύργος ακολουθεί την μοίρα του πρώτου, άνθρωποι πηδούν από τα παράθυρα των δύο μεγαθήριων, ο Οσάμα Μπιν Λάντεν τρίβει τα χέρια του και γίνεται ο νούμερο ένα εχθρός των ΗΠΑ, το ίδιο δευτερόλεπτο γεννιούνται οι πρώτες θεωρίες συνομωσίας περί αμερικανικού κρατικού σχεδίου, ενώ ο πιο αντιπαθής πρόεδρος από καταβολής ΗΠΑ διαβάζει αμέριμνος παιδικά παραμύθια στην σκιά 3.000 θανάτων.

Δέκα χρόνια μετά, ο κόσμος δεν είναι ο ίδιος. Ο Οσάμα Μπιν Λάντεν θεωρείται νεκρός, αλλά πρώτοι οι Αμερικανοί πολίτες και στην συνέχεια, σαν από ένα γιγαντιαίο τσουνάμι φόβου, όλος ο πλανήτης ζει στην σκιά των δύο ουρανοξυστών που δεν υπάρχουν πια. Φήμες για τρομοκρατικό χτύπημα στην πρώτη επέτειο, στην δεύτερη, στην δέκατη, φόβος για επίθεση στους αθηναϊκούς Ολυμπιακούς Αγώνες, βίντεο-μηνύματα του Οσάμα, έξαρση ρατσισμού αδιακρίτως κατά Αράβων… Δέκα χρόνια μετά το μεγαλύτερο τρομοκρατικό χτύπημα όλων των εποχών, ξυπνούν οι μνήμες του τρόμου και θυμόμαστε τα μεγαλύτερα πλήγματα – ευχόμενοι να τα ξεχάσουμε.

*Τα χτυπήματα της 11ης Σεπτεμβρίου
Δεκαεννέα τρομοκράτες της Αλ Κάιντα, 2.982 θύματα –μεγάλο μέρος από τα οποία δεν έχει ακόμα αναγνωριστεί- και τέσσερα αεροσκάφη σε τρία διαφορετικά σημεία των ΗΠΑ είναι ο απολογισμός εκείνης της Τρίτης. Στόχος δεν ήταν μόνο οι Δίδυμοι Πύργοι, καθώς άλλο ένα αεροσκάφος καρφώθηκε στο Πεντάγωνο στην Virginia, ενώ άλλο ένα που ετοιμαζόταν να σπείρει τρόμο στην Ουάσιγκτον, σε προσπάθεια των επιβατών να ανακτήσουν τον έλεγχο, κατερρίφθη σε ένα χωράφι στην Πενσυλβανία. Οι πληγές του αμερικανικού έθνους είναι ακόμη ανοιχτές, οι νεκροί έγιναν σημαία πολέμων στη Μέση Ανατολή και η αίσθηση του «άτρωτου» αποτελεί ανύπαρκτη πλατωνική ιδέα.

*Οι «μαύροι Αύγουστοι» της Μέσης Ανατολής
Οι «γείτονες» Ιράκ και Ιράν δεν θεωρούν τον Αύγουστο ήσυχο μήνα όπως ο υπόλοιπος κόσμος. Κι αυτό γιατί τα δύο καταστροφικότερα –σε αριθμό θυμάτων μετά την 11/9- τρομοκρατικά χτυπήματα που γνώρισαν ποτέ συνέβησαν στην καρδιά του καλοκαιριού. Πρώτο το Ιράν είδε το «Cinema Rex» να τυλίγεται στις φλόγες στις 19 Αυγούστου 1978 και μαζί του να γίνονται στάχτη περίπου 400 άνθρωποι. Η κυβέρνηση επέρριψε ευθύνες σε ισλαμιστές στρατιωτικούς, ενώ η εφημερίδα Sobhe Emrooz που άνοιξε εκ νέου το θέμα, αναφέροντας πως η πυρκαγιά οφειλόταν σε ριζοσπάστες ισλαμιστές, δεν ξαναείδε φύλλο της να τυπώνεται.

Τρεις δεκαετίες μετά, στις 14 Αυγούστου 2007, τέσσερις συγχρονισμένες επιθέσεις αυτοκτονίας έγραψαν την πιο σκοτεινή σελίδα του πολέμου ΗΠΑ-Ιράκ, αυξάνοντας τις απώλειες κατά 796 ανθρώπους. Κανείς δεν ανέλαβε ποτέ την ευθύνη της επίθεσης, όμως οι ΗΠΑ τράβηξαν ακόμη μία γραμμή στην μαύρη λίστα της, δίπλα από το όνομα της Αλ Κάιντα.

*Η σχολική «σφαγή» του Beslan
Από τις πιο τραγικές στιγμές στα κατάστιχα των τρομοκρατικών πληγών είναι αναμφισβήτητα εκείνη που χτυπά το πιο απροστάτευτο κομμάτι της ανθρώπινης ύπαρξης: τα παιδιά. Την 1η Σεπτεμβρίου του 2004, μία ομάδα Τσετσένων εξτρεμιστών μπαίνουν πάνοπλοι στο «Σχολείο Νούμερο Ένα» (SNO) στην πόλη Beslan της Βόρειας Οσσετίας της Ρωσικής Ομοσπονδίας και κρατά ομήρους 1.100 ανθρώπους. Αίτημά τους, η λήξη του τσετσενικού πολέμου και η υπαναχώρηση της ρωσικής παρουσίας από τα εδάφη τους. Η ομηρία κρατά τρεις ημέρες, ενώ μετά από εκρήξεις και σημάδια πυρκαγιάς στο γυμναστήριο, οι ρωσικές δυνάμεις εισβάλλουν στο κτίριο, για να ακολουθήσει ένα πρωτοφανές μακελειό. Οι νεκροί μετρήθηκαν 334 –μεταξύ τους 186 παιδιά-, οι τραυματίες ήταν εκατοντάδες και η ηγεσία της Ρωσίας χρειάστηκε άμεση αναπροσαρμογή μετά από το συμβάν. Ποιος νοιάζεται όμως για τα πολιτικά παιχνίδια όταν έχουν χαθεί 186 αθώα πλάσματα στον υποτιθέμενο «ναό της γνώσης»;

*Τα φονικά τρένα της Μαδρίτης και του Λονδίνου
Στις 11 Μαρτίου του 2004, την ώρα που χιλιάδες Ισπανοί έμπαιναν στους συρμούς των τρένων για να πάνε στην δουλειά τους, δεν γνώριζαν ότι εκατοντάδες από αυτούς δεν θα ξαναέβγαιναν ποτέ. Δέκα συγχρονισμένες εκρήξεις βομβών κρυμμένων σε σακίδια πλάτης προκάλεσαν τον θάνατο 191 ανθρώπων και τον τραυματισμό άλλων 1.800, σπέρνοντας το πένθος στους Μαδριλένους. Μπορεί η ταυτότητα των υπευθύνων να μην αποκαλύφθηκε ποτέ –οι εικασίες των αρχών κινήθηκαν στο δίπτυχο Αλ Κάιντα-Βάσκοι εξτρεμιστές- αλλά τα αποτελέσματα ήταν άμεσα ορατά και σε πολιτικό επίπεδο: Τρεις ημέρες αργότερα ήταν προγραμματισμένες οι εθνικές εκλογές, στις οποίες το προβάδισμα της κυβέρνησης του Αθνάρ εξανεμίστηκε και το κόμμα του έχασε την αναμέτρηση.

Ένα χρόνο μετά, η ιστορία επαναλαμβάνεται στο Λονδίνο, καθώς τέσσερις τρομοκράτες καταφέρνουν το μεγαλύτερο πλήγμα που έχει δεχθεί ποτέ το Ηνωμένο Βασίλειο σε επίπεδο τρομοκρατίας. Τρεις συρμοί του μετρό και ένα λεωφορείο γνώρισαν την κόλαση, 52 επιβάτες βρήκαν τον θάνατο, εκατοντάδες τραυματίστηκαν, ενώ η Ευρώπη συνειδητοποίησε πως το χτύπημα των Δίδυμων πύργων τρία χρόνια πριν ήταν η αρχή μιας αλυσιδωτής αντίδρασης που έφτανε σιγά-σιγά και στην Γηραιά Αλβιόνα, με πρώτους σταθμούς την Ιβηρική και την Βρετανία.

*Η τρομοκρατία στην Ελλάδα
Δύο φονικές αεροπειρατείες έλαβαν χώρα στον εναέριο χώρο της Ελλάδας, η μία κατά την πτήση Αθήνα-Λευκωσία της Cyprus Air στις 12/10/67 και η άλλη κατά την πτήση Αθήνα-Κάιρο της Egypt Air στις 23/11/85. Στην πρώτη περίπτωση, οι τρομοκράτες αγνώστων στοιχείων προκάλεσαν τον χαμό 66 ανθρώπων πάνω από την Ρόδο, ενώ στην δεύτερη, η αιγυπτιακή «επαναστατική» οργάνωση Abu Nidal με Παλαιστινιακά εκτελεστικά όργανα πήρε την ζωή 60 ανθρώπων.

Ωστόσο, δεν είναι λίγα και τα περιστατικά που οφείλονται σε Έλληνες τρομοκράτες. Η «17 Νοέμβρη» μπορεί να έπαψε να μας απασχολεί μετά τις αλυσιδωτές συλλήψεις των αδελφών Ξηρού, του Δημήτρη Κουφοντίνα και των υπόλοιπων μελών της οργάνωσης το 2002, αλλά είχαν καταφέρει με τα ως τότε χτυπήματά τους να γίνουν ο μόνιμος εφιάλτης της αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας.

Στα χνάρια διεθνών τρομοκρατικών οργανώσεων, όπως οι ιταλικές Ερυθρές Ταξιαρχίες και η γερμανική Φράξια Κόκκινος Στρατός, η «17Ν» και ο Επαναστατικός Λαϊκός Αγώνας εμφανίστηκαν στην χώρα μας αμέσως μετά την πτώση της Χούντας το 1974. Τα θύματα της πιο «φονικής» από αυτές, της 17Ν, (αστυνομικοί, στρατιωτικοί, ξένοι πολιτικοί και απλοί πολίτες) έφτασαν τον αριθμό 23 από το 1975 μέχρι το 2002, ενώ το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς, όλη η Ελλάδα συζητούσε για τις γιάφκες, τις αγιογραφίες, τον «αρχηγό» των Λειψών και την ασφάλεια που θα ήταν εγγυημένη κατά την Ολυμπιάδα. Ωστόσο, δεν άργησε να εμφανιστεί η επόμενη γενιά οργανώσεων, όπως ο Επαναστατικός Αγώνας, η πρόσφατη Σέχτα Επαναστατών και οι Πυρήνες της Φωτιάς.