Έρευνα: Υπάρχει τελικά η έκτη αίσθηση;

Από την Πυθία του Μαντείου των Δελφών μέχρι τις σύγχρονες χαρτορίχτρες, οι άνθρωποι προσπαθούν να «πιάσουν» σημάδια του μέλλοντος και να προβλέψουν γεγονότα πριν αυτά συμβούν. Είναι, όμως αυτό δυνατόν, ή πρόκειται για μάταιες ελπίδες να δούμε πέρα από τις αισθήσεις μας;

Σε αυτό το ερώτημα αποφάσισε να δώσει απάντηση ο Daryl Bem, καθηγητής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Cornell. Πραγματοποίησε εννέα μελέτες, τα συμπεράσματα των οποίων πρόκειται να δημοσιευθούν αργότερα μέσα στο 2011 στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Personality and Social Psychology.

Σε αυτά τα ιδιότυπα πειράματα συμμετείχαν πάνω από 1.000 άνθρωποι, στους οποίους ανατέθηκε η υποχρέωση να βλέπουν εικόνες σε έναν υπολογιστή. Σε ένα από τα πειράματα, ανά διαστήματα, εμφανιζόταν μεταξύ συμβατικών φωτογραφιών κάποιες ερωτικού περιεχομένου. Τα υποκείμενα έπρεπε να μαντέψουν ποια χρονική στιγμή ο υπολογιστής θα πρόβαλε τις πονηρές φωτογραφίες. Οι αριθμοί εξέπληξαν τον Bem, που είδε τους συμμετέχοντες να μαντεύουν σωστά στο 53,1% των περιπτώσεων, πολύ πάνω από το όριο των στατιστικών πιθανοτήτων –αυτό σημαίνει πως υπάρχει 95% πιθανότητα οι προγνώσεις να μην οφείλονται σε απλή τύχη.

Σε ένα άλλο πείραμα, εκατό φοιτητές έβλεπαν ζευγάρια εικόνων και καλούνταν να επιλέξουν ποια τους αρέσει. Στην συνέχεια, μάντευαν ποια εικόνα θα επιλέξει ο υπολογιστής. Το ποσοστό του 53,1% επιβεβαιώθηκε και πάλι, αλλά μόνο στις περιπτώσεις που ο υπολογιστής επέλεγε την εικόνα που οι φοιτητές είχαν ορίσει ως αγαπημένη τους.

Και στα δύο παραπάνω πειράματα, αποδεικνύεται πως η ικανότητα πρόγνωσης σχετίζεται με το περιεχόμενο των εικόνων. Ο Bem κατέληξε στο συμπέρασμα πως ο άνθρωπος είναι καλύτερος στο να προβλέπει μια ικανοποιητική εμπειρία (όπως μια ερωτική φωτογραφία ή μια ευχάριστη εικόνα) παρά μια αρνητική ή ουδέτερη εμπειρία.

Ποιο είναι το ουσιώδες, όμως, που προκύπτει από την μελέτη του Bem και την ικανότητα της «έκτης αίσθησης», ή της ESP, όπως αποκαλείται (Extrasensory Perception ή υπεραισθητική αντίληψη); Οι άνθρωποι που τείνουν να παίρνουν ρίσκα έχουν πολύ καλύτερες επιδόσεις στην πρόβλεψη. Όσοι έψαχναν τα αυθόρμητα ερεθίσματα στα πειράματα του Bem σκόραραν με το εντυπωσιακό ποσοστό 57,6% σωστών προβλέψεων (στατιστικά, κατά 99% αυτές οι επιδόσεις δεν οφείλονται σε τύχη).

Ο Bem δεν έχει εντοπίσει τους λόγους για τους οποίους όσοι ρισκάρουν είναι «καλύτεροι μάντεις» και ερευνά τι είδους υπεραισθητική αντίληψη λαμβάνει χώρα σε αυτές τις περιπτώσεις. Είναι ικανοί να προβλέπουν το μέλλον; Έχουν διαίσθηση και αντιλαμβάνονται υποσυνείδητα τα στοιχεία που υπάρχουν ήδη στον υπολογιστή; Είναι ένα φαινόμενο ψυχοκινητικό, στο οποίο οι συμμετέχοντες επηρεάζουν με την σκέψη τους τις αποφάσεις του υπολογιστή; Ίσως τελικά, να πρόκειται για «συμπτώσεις». Σε κάθε περίπτωση, η επιστήμη θα συνεχίσει να ερευνά αυτήν την τόσο ιντριγκαδόρικη «περιοχή» της ανθρώπινης σκέψης.

Πηγή: Time.com