10 πράγματα που δεν ήξερες για τον Βύρωνα
Γιατί τον είπαμε Βύρωνα, από πότε υπάρχει, τι έγραψε γι’ αυτόν ο Μενέλαος Λουντέμης και άλλες μικρές ιστορίες… όχι για τον Λόρδο, αλλά για τον δήμο της Αθήνας.
Τι σου έρχεται στο μυαλό όταν μιλάμε για τον Βύρωνα (αν δεν μένεις εκεί); Το Θέατρο Βράχων; Ο βρετανός λόρδος από τον οποίο πήρε η συνοικία το όνομά της; Οι πλαγιές του Υμηττού, που είναι (θυμίζουμε) ιδανικές για τις ανοιξιάτικες βόλτες σου; Κι όμως, ο δήμος του κέντρου-απόκεντρου της Αθήνας κρύβει μικρές και μεγαλύτερες εκπλήξεις και ιστορίες που αγνοείς. Ιδού μερικές από αυτές.
Ο Βύρωνας ήταν ο πρώτος αστικός προσφυγικός συνοικισμός της Ελλάδας. Ξεκίνησε να χτίζεται το φθινόπωρο του 1922, με την πρώτη άφιξη των Μικρασιατών προσφύγων στην Αθήνα. Πριν το ’22, την έκτασή του καταλάμβαναν χωράφια και βοσκοτόπια.
«Η Ιωνία τίναξε την ανθισμένη ποδιά της και τα λουλούδια πέσανε κάτω από τον Υμηττό» γράφει για τον τότε «Συνοικισμό Παγκρατίου» το 1924 ο Μενέλαος Λουντέμης.
Το πρώτο τμήμα του οικισμού χτίστηκε την περίοδο 1922-1923 από το Ταμείο Περιθάλψεως Προσφύγων, ενώ μεταξύ 1924 και 1926, την κατασκευή νέων σπιτιών υλοποίησε η Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων.
Γιατί τον είπαμε Βύρωνα; Προς τιμήν του γνωστού βρετανού λόρδου και ποιητή, από τον θάνατο του οποίου συμπληρώνοντας το 1924 εκατό χρόνια (σκοτώθηκε στο Μεσολόγγι στις 19 Απριλίου του 1824).
Κομμάτι αρχικά του Δήμου Αθηναίων, ο Βύρωνας έγινε ανεξάρτητος δήμος το 1934 –και παραμένει τέτοιος μέχρι σήμερα, με τον πληθυσμό του να υπολογίζεται σε περίπου 120.000 κατοίκους.
Στην περιοχή εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες κυρίως από την Σμύρνη και τα περίχωρά της, αλλά και την Καππαδοκία, την Προποντίδα, τον Πόντο, την Ανατολική Θράκη, και την Αρμενία.
Κατά την διάρκεια της γερμανικής Κατοχής, κάτοικοι του Βύρωνα έλαβαν μέρος στην Αντίσταση, με 12 από αυτούς να εκτελούνται στις 7 Αυγούστου 1944, στο διαβόητο Μπλόκο του Βύρωνα.
Το 1956 τοποθετήθηκε στην Πλατεία Δ. Βαρουτίδη (που μπορεί να την έχεις ακούσει να αναφέρεται και ως «Αγαλματάκια») το μνημειώδες έργο του Κώστα Κλουβάτου, Μνημείο Εργασίας, ή Μνημείο Εργάτου.
Το εμβληματικό γλυπτό διαλύθηκε κατά τη διάρκεια της Επταετίας, ωστόσο τα τρία αγάλματα βρέθηκαν αργότερα και επανατοποθετήθηκαν στην πλατεία, όπου μπορείς να τα δεις μέχρι σήμερα –αν και χωρίς το αλλοτινό τους μεγαλείο.
Το εντυπωσιακό κτίριο της φωτογραφίας είναι το Εργοστάσιο Ταπητουργίας Κιλιμοποιίας της οικογένειας Μωραλόγλου, που πρωτολειτούργησε το 1923. Ήταν το μοναδικό κλωστοϋφαντουργείο του Βύρωνα, αλλά ένα από τα πολλά που δημιουργήθηκαν σε διάφορες περιοχές της Αττικής –με τα περισσότερα να βρίσκονται στη Νέα Ιωνία– μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή.
[Φωτογαφία από εδώ]
Ο Βύρωνας ήταν ο πρώτος αστικός προσφυγικός συνοικισμός της Ελλάδας. Ξεκίνησε να χτίζεται το φθινόπωρο του 1922, με την πρώτη άφιξη των Μικρασιατών προσφύγων στην Αθήνα. Πριν το ’22, την έκτασή του καταλάμβαναν χωράφια και βοσκοτόπια.
«Η Ιωνία τίναξε την ανθισμένη ποδιά της και τα λουλούδια πέσανε κάτω από τον Υμηττό» γράφει για τον τότε «Συνοικισμό Παγκρατίου» το 1924 ο Μενέλαος Λουντέμης.
Το πρώτο τμήμα του οικισμού χτίστηκε την περίοδο 1922-1923 από το Ταμείο Περιθάλψεως Προσφύγων, ενώ μεταξύ 1924 και 1926, την κατασκευή νέων σπιτιών υλοποίησε η Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων.
Γιατί τον είπαμε Βύρωνα; Προς τιμήν του γνωστού βρετανού λόρδου και ποιητή, από τον θάνατο του οποίου συμπληρώνοντας το 1924 εκατό χρόνια (σκοτώθηκε στο Μεσολόγγι στις 19 Απριλίου του 1824).
Κομμάτι αρχικά του Δήμου Αθηναίων, ο Βύρωνας έγινε ανεξάρτητος δήμος το 1934 –και παραμένει τέτοιος μέχρι σήμερα, με τον πληθυσμό του να υπολογίζεται σε περίπου 120.000 κατοίκους.
Στην περιοχή εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες κυρίως από την Σμύρνη και τα περίχωρά της, αλλά και την Καππαδοκία, την Προποντίδα, τον Πόντο, την Ανατολική Θράκη, και την Αρμενία.
Κατά την διάρκεια της γερμανικής Κατοχής, κάτοικοι του Βύρωνα έλαβαν μέρος στην Αντίσταση, με 12 από αυτούς να εκτελούνται στις 7 Αυγούστου 1944, στο διαβόητο Μπλόκο του Βύρωνα.
Το 1956 τοποθετήθηκε στην Πλατεία Δ. Βαρουτίδη (που μπορεί να την έχεις ακούσει να αναφέρεται και ως «Αγαλματάκια») το μνημειώδες έργο του Κώστα Κλουβάτου, Μνημείο Εργασίας, ή Μνημείο Εργάτου.
Το εμβληματικό γλυπτό διαλύθηκε κατά τη διάρκεια της Επταετίας, ωστόσο τα τρία αγάλματα βρέθηκαν αργότερα και επανατοποθετήθηκαν στην πλατεία, όπου μπορείς να τα δεις μέχρι σήμερα –αν και χωρίς το αλλοτινό τους μεγαλείο.
Το εντυπωσιακό κτίριο της φωτογραφίας είναι το Εργοστάσιο Ταπητουργίας Κιλιμοποιίας της οικογένειας Μωραλόγλου, που πρωτολειτούργησε το 1923. Ήταν το μοναδικό κλωστοϋφαντουργείο του Βύρωνα, αλλά ένα από τα πολλά που δημιουργήθηκαν σε διάφορες περιοχές της Αττικής –με τα περισσότερα να βρίσκονται στη Νέα Ιωνία– μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή.
[Φωτογαφία από εδώ]
