10 πράγματα που δεν ήξερες για την Αγιά Σοφιά
Πότε χτίστηκε, για πόσα χρόνια (δεν) ήταν ορθόδοξη εκκλησία, και άλλες μικρές πληροφορίες για την Αγιά Σοφιά.
Θα ξεκινήσουμε από τα βασικά, που μάλλον τα ξέρεις: Επισήμως λέγεται Ναός της Αγίας του Θεού Σοφίας, χτίστηκε όπως τη βλέπεις σήμερα στα χρόνια του Βυζαντίου, επί Ιουστινιανού, και συνδυάζει δύο ασυνδύαστους μέχρι τότε αρχιτεκτονικούς ρυθμούς, είναι βασιλική με τρούλο, πράγμα που την κατατάσσει ανάμεσα στα σπουδαιότερα επιτεύγματα της αρχιτεκτονικής. Είναι μεγαλειώδης στο εσωτερικό της, ακόμα και αν δεν είσαι φαν της εποχής ή της θρησκείας. Πάμε τώρα να δούμε και μερικά πράγματα που δεν ήξερες για το μεγαλείο της.
Ο σημερινός ναός είναι η τρίτη Αγιά Σοφιά: Η πρώτη χτίστηκε το 330 μ.Χ., επί Κωνσταντίνου Β’, η δεύτερη το 415 επί Θεοδόσιου, αφότου η πρώτη καταστράφηκε σε πυρκαγιά, και η τρίτη, η γνωστή, το 537 μ.Χ. επί Ιουστινιανού.
Την εποχή του Ιουστινιανού, η Αγιά Σοφιά είχε χίλιους (ναι, χίλιους) κληρικούς.
Είκοσι χρόνια μετά τα εγκαίνια, το 557, μεγάλος σεισμός έριξε τον τρούλο, ο οποίος ξαναχτίστηκε, πιθανότατα λίγο μικρότερος και λίγο πιο ψηλά από τον αρχικό.
«Λίγο πιο ψηλά» σημαίνει στα 55 μέτρα –το ύψος στο οποίο βρίσκεται ο τρούλος είναι κυρίως αυτό που προκαλεί δέος τη στιγμή που μπαίνεις στο εσωτερικό της.
Στην κατασκευή του θόλου χρησιμοποιήθηκαν ελαφρόπετρες από τη Ρόδο, που γράφουν ακόμα "Μεγάλης Εκκλησίας του Κωνσταντίνου" –σαν να έμεινε 15 αιώνες ανέπαφη η διεύθυνση αποστολής.
Τα παράθυρα του ναού είναι συνολικά εκατό.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, η Αγιά Σοφιά ήταν η έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου –αυτού που σήμερα βρίσκεται στο Φανάρι.
Από το 1204 ως το 1261, η Κωνσταντινούπολη ήταν φράγκικη και η Αγιά Σοφιά μετατράπηκε σε ρωμαιοκαθολικό ναό, με τις αντίστοιχες παρεμβάσεις και ζημιές.
Ο δόγης της Βενετίας Enrico Dandolo, που ήταν και ένας από τους αρχηγούς της Σταυροφορίας που άλωσε την Πόλη το 1204, είναι θαμμένος μέσα στην Αγιά Σοφιά.
Τζαμί δεν έγινε πρώτη φορά τώρα. Για την ακρίβεια, τζαμί ήταν για πέντε αιώνες, μέχρι που ο Κεμάλ τη μετέτρεψε το 1934 σε μουσείο. Από την κεμαλική, κοσμική προσέγγιση του τουρκικού κράτους είναι που θέλει να διαχωρίσει την θέση του ο Ερντογάν. Μην το παίρνεις προσωπικά.
Ο σημερινός ναός είναι η τρίτη Αγιά Σοφιά: Η πρώτη χτίστηκε το 330 μ.Χ., επί Κωνσταντίνου Β’, η δεύτερη το 415 επί Θεοδόσιου, αφότου η πρώτη καταστράφηκε σε πυρκαγιά, και η τρίτη, η γνωστή, το 537 μ.Χ. επί Ιουστινιανού.
Την εποχή του Ιουστινιανού, η Αγιά Σοφιά είχε χίλιους (ναι, χίλιους) κληρικούς.
Είκοσι χρόνια μετά τα εγκαίνια, το 557, μεγάλος σεισμός έριξε τον τρούλο, ο οποίος ξαναχτίστηκε, πιθανότατα λίγο μικρότερος και λίγο πιο ψηλά από τον αρχικό.
«Λίγο πιο ψηλά» σημαίνει στα 55 μέτρα –το ύψος στο οποίο βρίσκεται ο τρούλος είναι κυρίως αυτό που προκαλεί δέος τη στιγμή που μπαίνεις στο εσωτερικό της.
Στην κατασκευή του θόλου χρησιμοποιήθηκαν ελαφρόπετρες από τη Ρόδο, που γράφουν ακόμα "Μεγάλης Εκκλησίας του Κωνσταντίνου" –σαν να έμεινε 15 αιώνες ανέπαφη η διεύθυνση αποστολής.
Τα παράθυρα του ναού είναι συνολικά εκατό.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, η Αγιά Σοφιά ήταν η έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου –αυτού που σήμερα βρίσκεται στο Φανάρι.
Από το 1204 ως το 1261, η Κωνσταντινούπολη ήταν φράγκικη και η Αγιά Σοφιά μετατράπηκε σε ρωμαιοκαθολικό ναό, με τις αντίστοιχες παρεμβάσεις και ζημιές.
Ο δόγης της Βενετίας Enrico Dandolo, που ήταν και ένας από τους αρχηγούς της Σταυροφορίας που άλωσε την Πόλη το 1204, είναι θαμμένος μέσα στην Αγιά Σοφιά.
Τζαμί δεν έγινε πρώτη φορά τώρα. Για την ακρίβεια, τζαμί ήταν για πέντε αιώνες, μέχρι που ο Κεμάλ τη μετέτρεψε το 1934 σε μουσείο. Από την κεμαλική, κοσμική προσέγγιση του τουρκικού κράτους είναι που θέλει να διαχωρίσει την θέση του ο Ερντογάν. Μην το παίρνεις προσωπικά.
