Τι ψάχνει η NASA στον βυθό της Σαντορίνης;
Η NASA συνεργάζεται με έλληνες επιστήμονες ανοιχτά της Σαντορίνης, κάνοντας σημαντικά βήματα στην εξερεύνηση εξωγήινων ωκεανών.
του Νικόλα Γεωργιακώδη
Σκηνές που θυμίζουν την «Άβυσσο» του Τζέιμς Κάμερον εκτυλίσσονται εδώ και μερικές ημέρες στο υποθαλάσσιο ηφαίστειο Κολούμπος, βορειοανατολικά της Σαντορίνης.
Πρόκειται για μια διεθνή ωκεανογραφική αποστολή έρευνας του βυθού, η οποία χρηματοδοτείται και στηρίζεται από την NASA και αποτελείται από 30 επιστήμονες από τις ΗΠΑ, την Ελλάδα, την Αυστραλία και τη Γερμανία.
«To συγκεκριμένο πρόγραμμα αποσκοπεί στη βελτιστοποίηση της τεχνολογίας ρομποτικών ανιχνευτικών μέσων για την εξερεύνηση των ωκεανών. Σκοπός της NASA είναι να δοκιμάσει σε γήινα θαλάσσια περιβάλλοντα έξυπνες τεχνολογίες και αυτόνομα υποβρύχια οχήματα που τις επόμενες δεκαετίες προορίζονται να αξιοποιηθούν για την εξερεύνηση εξωγήινων ωκεανών», αναφέρει στο In2life μία εκ των Ελλήνων επιστημόνων που συμμετέχουν στο πρότζεκτ, η δρ. Παρασκευή Πολυμενάκου του Ι.ΘΑ.Β.Β.ΥΚ. του ΕΛΚΕΘΕ.
Υπεύθυνη για την ελληνική συμμετοχή είναι η επίκουρη καθηγήτρια του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, δρ. Παρασκευή Νομικού, η οποία έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην συμμετοχή της Ελλάδας στην πρόταση που χρηματοδοτήθηκε από τη ΝASA.
H κ. Νομικού έχει συνεργασία ετών με το Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο Woods Hole της Μασαχουσέτης και τον Δρ. Ρίτσαρντ Καμίλι, ο οποίος μάλιστα είναι και ο επικεφαλής του συγκεκριμένου προγράμματος.
«Μέσα από αυτή την συνεργασία μας έχει δοθεί η δυνατότητα πρόσβασης σε μοντέρνα τεχνολογία και προηγμένα ρομποτικά ανιχνευτικά συστήματα για την μελέτη ακραίων περιβαλλόντων, όπως αυτών που βρίσκονται στο υποθαλάσσιο ηφαίστειο Κολούμπο», τονίζει η κ. Πολυμενάκου.
Μάλιστα στο πλαίσιο του συγκεκριμένου προγράμματος έχει ήδη γίνει μια πρώτη αποστολή στην Κόστα Ρίκα πριν ένα χρόνο.
To Ελληνικών συμφερόντων πλοίο Ocean Link της εταιρείας Maritech International
Τι… εξωγήινο μπορεί να υπάρχει στον βυθό του Κολούμπος; Σίγουρα όχι κάτι αντίστοιχο με τα πλάσματα της Αβύσσου.
Όπως μας πληροφορεί η ίδια, η συμμετοχή της ίδιας αποσκοπεί στη χρήση της νέας αυτής τεχνολογίας για συλλογή μικροβιακού υλικού από το συγκεκριμένο ηφαίστειο. Το υλικό που θα συλλεχθεί θα χρησιμοποιηθεί για την απομόνωση μικροβιακών στελεχών βιοτεχνολογικού ενδιαφέροντος και τον εμπλουτισμό της ήδη υπάρχουσας συλλογής στελεχών του ΙΘΑΒΒΥΚ στο Ηράκλειο Κρήτης, καθώς και για την κατασκευή μεταγονιδιωματικών βιβλιοθηκών για εύρεση νέων ενζύμων με πιθανές δυνατότητες αξιοποίησής τους.
Το υποθαλάσσιο ηφαίστειο Κολούμπο είναι ιδιαίτερο λόγω των ακραίων συνθηκών που επικρατούν, γι’ αυτό και επιλέχθηκε από την Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία. Στο συγκεκριμένο περιβάλλον επικρατούν ακραίες τιμές θερμοκρασίας και οξύτητας, ενώ στον πυθμένα βρίσκονται πολυάριθμες πολυμεταλλικές καμινάδες που εκλύουν ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα και καλύπτονται από μικροβιακούς τάπητες διαφόρων χρωμάτων.
«Το ηφαίστειο αυτό είναι πολύ ενεργό αλλά και ιδιαίτερα ενδιαφέρον από βιοτεχνολογικής άποψης, σημειώνει η κ. Πολυμενάκου, «σε κάθε περίπτωση είναι ένα πολύ ελκυστικό περιβάλλον για τον έλεγχο νέας τεχνολογίας και έξυπνων ρομποτικών συστημάτων για ανίχνευση και συλλογή υλικού σε δύσκολα προσβάσιμα περιβάλλοντα».
Για το αν θα υπάρξει περαιτέρω συνεργασία με την NASA στο κομμάτι της έρευνας των βυθών, η κ. Πολυμενάκου αναφέρει πως θα εξαρτηθεί από τις ευκαιρίες χρηματοδότησης που θα δοθούν. «Το Κολούμπο είναι ένα δυναμικό και ιδιαίτερο περιβάλλον που απαιτεί παρακολούθηση σε καθημερινή βάση και θα συνεχίζουμε να διεκδικούμε χρηματοδοτήσεις για αυτό το σκοπό», λέει χαρακτηριστικά.
Η ελληνική παρουσία στην έρευνα, η οποία θα διαρκέσει έως τις 27 Νοεμβρίου, συμπληρώνεται με δύο Έλληνες ερευνητές του εξωτερικού, τον δρ. ‘Αγγελο Μάλλιο και την Δρ. Μαρία Παχιαδάκη, του Ωκεανογραφικού Ινστιτούτου Woods Hole της Μασαχουσέτης.
