Roman Polanski: Ένας …καταραμένος αρτίστας της 7ης τέχνης

του Γιώργου Φλώκα

Δεν είναι μόνο ένας από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες στον κόσμο, αλλά και συγγραφέας, ηθοποιός, σεναριογράφος, παραγωγός.

Στην φιλμογραφία του συμπεριλαμβάνονται αριστουργήματα του παγκόσμιου κινηματογράφου, όπως το «Μαχαίρι στο νερό», τον «Πιανίστα», τα «Μαύρα φεγγάρια του έρωτα», αλλά και ταινίες χολιγουντιανών προδιαγραφών που έσπασαν ταμεία όπως «Το μωρό της Ρόζμαρι», την «Νύχτα των βρικολάκων», την «Ένατη Πύλη», τους «Πειρατές», το «Φράντικ» και την αξέχαστη «Chinatown».

Ωστόσο, η πολυτάραχη προσωπική του ζωή έχει βρεθεί στο προσκήνιο ίσως περισσότερες φορές ακόμη και από τις ταινίες του.

Ο Πολάνσκι γεννήθηκε στο Παρίσι το 1933, από εβραιοπολωνούς γονείς. Το 1937 η οικογένειά του επέστρεψε ατυχώς στην Πολωνία, καθώς το 1939 η χώρα καταλήφθηκε από τους Ναζί.

Το γνωστό μένος των Γερμανών εναντίον των ατόμων με εβραϊκή καταγωγή οδήγησε στον περιορισμό τους με τοίχους σε γκέτο εντός της Κρακοβίας. Η μητέρα του θανατώθηκε στο Άουσβιτς ενώ ο πατέρας του κατάφερε να επιζήσει σε αυστριακό στρατόπεδο συγκέντρωσης. Ο ίδιος ο Πολάνσκι απέδρασε από το εβραϊκό γκέτο με τη βοήθεια ενός καθολικού πολωνού αγρότη (Αν θέλει κανείς να αντιληφθεί τα αδιέξοδα που αντιμετώπιζε τότε ο μικρός ακόμη Ρομάν, αρκεί να δει τον «Πιανίστα»).

Από νωρίς είχε αντιληφθεί την κινηματογραφική του φλέβα και ως εκ τούτου, εντρύφησε στην 7η Τέχνη στο πανεπιστήμιο του Λοτζ.

Από το 1958 προχώρησε στην δημιουργία ταινιών μικρού μήκους, ενώ η πρώτη του μεγάλη δουλειά ήταν το «Μαχαίρι στο Νερό», το οποίο έμεινε στην ιστορία του κινηματογράφου τόσο ως το πρώτο μεταπολεμικό πολωνικό φιλμ που δεν είχε θεματολογία από τον πόλεμο, αλλά και ως εξαιρετικό και έντονο ψυχογράφημα χαρακτήρων με έμφαση στα αδιέξοδα των ανθρώπινων σχέσεων.

Ο ίδιος συχνά έλεγε ότι από τότε που γεννήθηκε δυσκολευόταν να ξεχωρίσει τη φαντασία από την πραγματικότητα, κάτι που παραδέχεται και στην αυτοβιογραφία του. Με αυτό ακριβώς το στοιχείο μπόλιασε και τις ταινίες του, με αποτέλεσμα τη δημιουργία εντυπωσιακών αμφιλεγόμενων σκηνών όπου το διαταραγμένο μυαλό του ήρωα μπερδεύει τις δυο καταστάσεις με αποτέλεσμα την καταστροφή (από την «Αποστροφή» (Repulsion) έως το «μωρό της Ρόζμαρι»).

Η... κατάρα της Ρόζμαρι
Στην ταινία, η ηρωίδα πέφτει θύμα μιας ομάδας σατανιστών που, με τη συνεργασία του συζύγου της, την επιλέγουν για να γεννήσει τον αντίχριστο.

Η ταινία σόκαρε την εποχή που προβλήθηκε, με τους συντελεστές της να δέχονται εκατοντάδες απειλητικά γράμματα από φανατικούς καθολικούς που τους κατηγορούσαν για σατανιστές.

Ο παραγωγός της ταινίας, λίγους μήνες μετά την ολοκλήρωση της ταινίας έπαθε οξεία ουραιμική δηλητηρίαση ενώ ο συνθέτης της και προσωπικός φίλος του Πολάνσκι, Κριστόφ Κόμεντα έπεσε σε κώμα και τελικά πέθανε από ένα απλό χτύπημα στο κεφάλι, από ατύχημα με σκι. Όμως ένα χρόνο μετά την προβολή της, θα έλθουν τα χειρότερα για τον ίδιο τον Πολάνσκι.

Η οικογενειακή τραγωδία
Το 1968, ο Πολάνσκι παντρεύτηκε τη Σάρον Τέιτ (φωτο), ηθοποιό που είχε γνωρίσει στα γυρίσματα της «Νύχτας των βρικολάκων».

Τον Αύγουστο του 1969, η Τέιτ, 8 μηνών έγκυος και τέσσερα ακόμη άτομα δολοφονήθηκαν από μέλη της αίρεσης του Charles Manson, σε ένα από τα πιο άγρια και διασημότερα εγκλήματα της χολιγουντιανής ιστορίας. Το σώμα της Τέιτ έφερε 16 μαχαιριές στην πλάτη και το στήθος ενώ ο Πολάνσκι έμαθε τα νέα από το τηλέφωνο.

Μετέπειτα μαρτυρία της Σούζαν Άτκινς, μέλους της «οικογένειας» του Manson αποκάλυψε ότι δεν ένοιωθε έλεος για την Τέιτ όταν την μαχαίρωνε, ενώ μάζεψε το αίμα της με μια πετσέτα για να γράψει «Γουρούνι» στην μπροστινή πόρτα.

Wanted and Desired
Το ντοκιμαντέρ "Roman Polamski: Wanted and Desired" που θα προβληθεί σύντομα στις κινηματογραφικές αίθουσες γυρνά πίσω στο 1977 και ασχολείται με την υπόθεση βιασμού της 13χρονης τότε Σαμάνθα Γκέιμερ, σε ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα στην ιστορία του Χόλιγουντ, που οδήγησε τον Πολάνσκι στην άτακτη φυγή του από τις ΗΠΑ.

Ούτε λίγο ούτε πολύ, ο διάσημος σκηνοθέτης είχε κατηγορηθεί ότι με την πρόφαση μιας φωτογράφησης μόδας, είχε «ποτίσει» την ανήλικη με αλκοόλ και ναρκωτικά και την είχε βιάσει, στο σπίτι του Τζακ Νίκολσον και της Αντζέλικα Χιούστον.

Ο ίδιος είχε δεχτεί τότε την κατηγορία της συνεύρεσης με ανήλικη, αλλά είχε αρνηθεί την κατηγορία του βιασμού, μιλώντας για σχέδιο της ίδιας και της μητέρας της με στόχο τη δημοσιότητα.

Ωστόσο, αντιμέτωπος με κατηγορίες που επισείανε φυλάκιση, ο πολωνοεβραίος σκηνοθέτης εγκατέλειψε τις ΗΠΑ και εγκαταστάθηκε στη Γαλλία, το νομικό σύστημα της οποίας τον προστάτευε από έκδοση στην άλλη όχθη του Ατλαντικού.

Η κατηγορία εκκρεμεί ακόμη εναντίον του και ο ίδιος δεν σκοπεύει να επιστρέψει στις ΗΠΑ, αν και η 40χρονη πλέον Γκέιμερ έχει δηλώσει ότι τον συγχωρεί και ότι ίσως η λέξη «βιασμός» ήταν πολύ βαριά για να εξηγήσει τι είχε συμβεί μεταξύ τους εκείνη τη νύχτα.