Τι μας «έμαθε» το 2009;

Τι σχέση έχουν τα γουρούνια με τους καθρέφτες; Μήπως οι γκρινιάρηδες ξέρουν κάτι παραπάνω που... γκρινιάζουν; Μπορούμε να διακρίνουμε την προφορά ενός μωρού από το κλάμα του; Μπορεί μια γαρίδα να δώσει λύσεις για την κατασκευή ενός DVD; Απαντήσεις σε αυτά τα «τρελά» ερωτήματα, αλλά και πολλές ακόμα χρήσιμες - και άχρηστες - πληροφορίες για τον κόσμο γύρω μας, αποκομίσαμε την χρονιά που μας πέρασε, συνειδητοποιώντας το προφανές: δεν μπορείς ποτέ να είσαι εκατό τοις εκατό σίγουρος για κάτι, γιατί είναι θέμα χρόνου να ανακαλυφθεί κάτι άλλο που θα το αναιρεί. 

Πολύ περισσότερο, όταν έχεις να κάνεις με ταχύτατα αναπτυσσόμενους τομείς της επιστήμης, όπου τίποτα πλέον δεν είναι δεδομένο και... «τα πάντα ρει». Όπως δήλωσε και ο υπεύθυνος του τμήματος Φυσικής του Ηλίου της NASA, Richard Fisher, «Νομίζαμε ότι ξέραμε τα πάντα για τα πάντα και τελικά αποδείχτηκε ότι υπάρχουν ακόμη άγνωστα... άγνωστα».

Ξεχωρίσαμε μερικές από τις πιο ενδιαφέρουσες, αλλά και αξιοπερίεργες «ανακαλύψεις» του 2009:

* Σύμφωνα με έρευνες του Πανεπιστημίου του Cambridge που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Animal Behaviour, τα κατοικίδια γουρούνια μπορούν να μάθουν με σχετική ευκολία πώς λειτουργούν οι καθρέφτες και να τους χρησιμοποιήσουν για να βρούν τροφή. Στο πείραμα συμμετείχαν οχτώ γουρούνια, τα οποία αφού πέρασαν πέντε περίπου ώρες σε μια αίθουσα με καθρέφτες κατάφεραν να συνειδητοποιήσουν πως αυτοί λειτουργούν, αλλά και να τους χρησιμοποιήσουν για να εντοπίσουν τις τροφές που βρίσκονταν στον χώρο.

* Γκρινιάζετε συχνά; Τόσο το καλύτερο. Η αρνητική διάθεση, σύμφωνα με μελέτες, ενεργοποιεί την ορθή σκέψη και βελτιώνει την ικανότητα συγκέντρωσης. Όπως δήλωσε ο ειδικός σε θέματα ψυχολογίας, καθηγητής Joe Forgas στο BBC, ένας γκρινιάρης έχει περισσότερες πιθανότητες να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά απαιτητικές καταστάσεις, σε σχέση με κάποιον αισιόδοξο.

* Κάθε χρόνο βγαίνει και μια νέα ανακάλυψη για τους δεινοσαύρους και το 2009 δεν ξέφυγε από αυτόν τον κανόνα. Ο σκελετός ενός δεινοσαύρου Aardonyx celestae που ανακαλύφθηκε στην Νότιο Αφρική στα μέσα του περασμένου Δεκέμβρη, είναι όπως όλα δείχνουν ο χαμένος σύνδεσμος ανάμεσα στους εξελιγμένους δεινοσαύρους που περπατούσαν στα δύο πόδια και τα φυτοφάγα σαυρόποδα που περπατούσαν με τα τέσσερα. Ο Aardonyx celestae, σύμφωνα με εκτιμήσεις των επιστημόνων, έζησε διακόσια με εκατόν ογδόντα τρία εκατομμύρια χρόνια πριν.

* Τα μωρά έχουν την δυνατότητα να χρησιμοποιούν την προφορά των γονιών τους, ακόμα και όταν κλαίνε. Αυτό έδειξε έρευνα Γερμανών και Γάλλων επιστημόνων, οι οποίοι βρήκαν σημαντικές διαφορές στο κλάμα των παιδιών που ζουν στην Γαλλία και έχουν υιοθετήσει την γαλλική προφορά και αυτών που ζουν στην Γερμανία.

* Το "σερφάρισμα" στο Διαδίκτυο μπορεί να βοηθήσει στην καθυστέρηση εμφάνισης γεροντικής άνοιας . Αυτό τουλάχιστον έδειξαν έρευνες που έγιναν σε άτομα μεγάλης ηλικίας που δεν είχαν καμία προηγούμενη επαφή με το Διαδίκτυο και τα οποία εμφάνισαν αυξημένη λειτουργία σε μέρη – «κλειδιά» του εγκεφάλου, αφού ήρθαν για πρώτη φορά σε επαφή με το Ίντερνετ.

* Κάτι από την ταινία X-Men μας φέρνει στο μυαλό η ανακάλυψη δύο νευρολόγων από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, οι οποίοι κατάφεραν να σκανάρουν τις δραστηριότητες του εγκεφάλου και να δημιουργήσουν με βάση αυτές εικόνες. Συγκεκριμένα, το πείραμα έγινε σε δύο ασθενείς οι οποίοι κλήθηκαν να παρακολουθήσουν διάφορα αποσπάσματα από ταινίες. Ο υπολογιστής που ήταν σε άμεση σύνδεση με τους εγκεφαλικούς τους νευρώνες, κατάφερε να αποτυπώσει με σχετική ευκρίνεια και συνέχεια τις εικόνες που προβάλλονταν στα βίντεο.

* Τι κοινό έχουν τα μάτια της γαρίδας Mantis με το μέλλον των DVD; Πολλά περισσότερα από όσα νομίζαμε. Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature, τα μάτια της εν λόγω γαρίδας έχουν υψηλά επίπεδα αχρωματοψίας και επομένως μπορούν να λειτουργήσουν ικανοποιητικά σε όλα τα ορατά μήκη κύματος από το μπλε μέχρι το κόκκινο. Η μίμηση αυτής της λειτουργίας μπορεί να οδηγήσει στην δημιουργία μιας νέας γενιάς οπτικών συσκευών, με μοναδικές ιδιότητες.

* Μια χημική ουσία με το όνομα Sulforaphane που βρίσκεται στο μπρόκολο μπορεί να προστατεύσει τις καρδιακές αρτηρίες, ελαττώνοντας έτσι την πιθανότητα εμφάνισης εμφράγματος. Έτσι έδειξαν τουλάχιστον έρευνες που έγιναν σε ποντίκια και χρηματοδοτήθηκαν από το British Heart Foundation.

* Τα τερατώδη φυτά από το μιούζικαλ «Το μαγαζάκι του Τρόμου» δεν είναι πλέον μόνο προϊόντα φαντασίας. Ένα νέο είδος σαρκοφάγου φυτού ανακαλύφθηκε τον περασμένο Αύγουστο από επιστήμονες στις Φιλιππίνες και απέκτησε το όνομα του... Sir David Attenborough σε μια προσπάθεια να τιμηθεί η προσφορά του στην βοτανολογία. Το νέο αυτό είδος φυτού εν ονόματι Nepenthes attenboroughii, φτάνει το ενάμισι μέτρο και μπορεί να καταβροχθίσει με σχετική ευκολία τρωκτικά και έντομα.

* Ένας ιπτάμενος βάτραχος, το μικρότερο ελάφι του κόσμου και ένα νέο είδος πιθήκου είναι μερικά μόνο από τα τριακόσια πενήντα νέα είδη που ανακαλύφθηκαν το 2009 στα ανατολικά Ιμαλάϊα σύμφωνα με το World Wildlife Fund.

* Ο Αμαζόνιος είναι έντεκα εκατομμυρίων χρονών και απέκτησε το σχήμα που διατηρεί μέχρι σήμερα περίπου τρία εκατομμύρια χρόνια πριν, σύμφωνα με ερευνητές του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ.

* Το πιο ήσυχο μέρος του κόσμου είναι ένα πλάτωμα στην Ανταρκτική, μερικά μίλια από τον Βόρειο Πόλο. Η ατμόσφαιρα στο συγκεκριμένο σημείο είναι τόσο «ήρεμη» που τα άστρα δεν τρεμοπαίζουν, καθώς το φως τους δεν επηρεάζεται από αυτήν.

* Το καρπούζι αποδεικνύεται περισσότερο αποτελεσματικό στην ενυδάτωση του οργανισμού, ακόμα και από το νερό, μιας και περιέχει 92 τοις εκατό νερό, απαραίτητα για τον οργανισμό άλατα, καθώς και δύο ουσίες την λουτεΐνη και την ζεαξανθίνη, που βοηθούν περαιτέρω στην αναπλήρωση των χαμένων υγρών.

* Η φύση έχει τον τρόπο της να «καθαρίζει» την ατμόσφαιρα χάρη σε μόρια που ονομάζονται ρίζες υδροξυλίου. Οι ρίζες αυτές, έχουν την δυνατότητα να κυκλοφορούν στην ατμόσφαιρα, να ανακυκλώνονται και να διασπούν τα τοξικά αέρια. Εν ολίγοις, ένας «φυσικός» απιονιστής σε πλήρη λειτουργία.

* «Λιώνετε» στο γυμναστήριο για να φτιάξετε το τέλειο κορμί; Ξανασκεφτείτε το. Στο φλερτάρισμα, σημαντικότερο ρόλο παίζει το πρόσωπο, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Evolution and Human Behavior και η οποία εξέτασε την σημασία που έχει το πρόσωπο και το σώμα για να χαρακτηριστεί κάποιος ελκυστικός. Ανεξαρτήτως φύλου, η πλειονότητα όσων συμμετείχαν στην έρευνα θεώρησαν ένα όμορφο πρόσωπο μεγαλύτερο προτέρημα από ένα αντιστοίχως όμορφο σώμα.

Επιμέλεια: Νικόλας Γεωργιακώδης