Ελευσίνα: Ανακαλύπτοντας μια πόλη με (αφορμή την) τέχνη

της Ηρώς Κουνάδη

Υπέροχη, παραλιακή περαντζάδα. Sightseeing που θα ζήλευαν οι πλέον προβεβλημένοι αρχαιολογικοί χώροι. Φεστιβάλ τόσο ιδιαίτερο, που στέκεται ικανό να μας παρηγορήσει για την επιστροφή από τις διακοπές. Arty ξενοδοχείο με δύο υπέροχες προτάσεις για pre- ή after-show φαγητό και ποτό. Η Ελευσίνα τα έχει όλα, είναι δίπλα, κι απολαμβάνει το προνόμιο –ναι, περί προνομίου πρόκειται– η πλειοψηφία των Αθηναίων να την αγνοεί. Με την ευκαιρία της έναρξης των Αισχυλείων 2010, βολτάρουμε στην Γη των Μυστηρίων, κι ανακαλύπτουμε διευθύνσεις για φαγητό και ποτό, που θα μας έφταναν να γεμίσουμε ένα ολόκληρο Σαββατοκύριακο.

Ο αρχαιολογικός χώρος
Ένας από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας, ο τόπος τέλεσης των θρυλικών Ελευσίνιων Μυστηρίων είναι ταυτόχρονα και ένας από τους πιο ενδιαφέροντες. Όχι μόνο εξαιτίας του μεγέθους του, και του ότι είναι ιδιαίτερα καλοδιατηρημένος, αλλά και γιατί αποπνέει ατμόσφαιρα μυστηριακή. Καθώς περιδιαβαίνεις την Ιερά Αυλή, στην οποία καταλήγει μέχρι σήμερα η Ιερά Οδός, την οποία διέσχιζε η πομπή που ξεκινούσε από την Αθήνα, για να περάσεις στα μικρά και τα μεγάλα προπύλαια, που είναι κτισμένα ακριβώς όπως εκείνα της Ακρόπολης, δεν μπορείς παρά να αναρωτηθείς τι ήταν τελικά τα ελευσίνια μυστήρια και γιατί ο όρκος σιωπής που έδενε τους συμμετέχοντες τα καταδίκασε στη λήθη της ιστορίας.

Η διαδρομή οδηγεί εν συνεχεία στο Τελεστήριο, στο κέντρο του οποίου βρισκόταν το ανάκτορο, το άδυτο της ελευσινιακής λατρείας, όπου έμπαινε μόνο ο Ιεροφάντης για την τέλεση των μυστικών ιερουργιών, στο Καλλίχορον Φρέαρ, όπου σύμφωνα με τον ομηρικό ύμνο, κάθισε η Δήμητρα, όταν ήρθε στην Ελευσίνα και το Πλουτώνειο, η είσοδος του κάτω κόσμου, στο άνοιγμα της οποίας είχε εμφανιστεί, σύμφωνα με την παράδοση, ο Άδης, κι απ’ όπου επέστρεφε κάθε χρόνο η Περσεφόνη στη γη.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και το Αρχαιολογικό Μουσείο της Ελευσίνας, μέσα στον αρχαιολογικό χώρο. Ανάμεσα στα πολυάριθμα εκθέματα που προέρχονται κυρίως από τις ανασκαφές στο Ιερό της Δήμητρας και στο Νεκροταφείο της Ελευσίνας, ξεχωρίζουν ο πρωτοαττικός αμφορέας με την παράσταση της τύφλωσης του κύκλωπα Πολύφημου από τον Οδυσσέα (7ος αιώνας π.Χ.), το ακέφαλο άγαλμα της Δήμητρας (5ος αι. π.Χ.), και το υπερφυσικού μεγέθους άγαλμα της Καρυάτιδας που στήριζε τη στέγη των Μικρών Προπυλαίων (1ος αι. π.Χ.).

Ο αρχαιολογικός χώρος λειτουργεί καθημερινά, από τις 8.00 το πρωί έως τις 19.30 το απόγευμα. Η είσοδος κοστίζει 3 ευρώ για τους ενήλικες, 2 ευρώ για τους ηλικιωμένους άνω των 65 ετών, ενώ είναι δωρεάν για νέους έως 19 ετών και φοιτητές. Κάθε Κυριακή η είσοδος είναι ελεύθερη για όλους.
Αρχαιολογικός Χώρος Ελευσίνας, Ιερά Οδός 1 και Γκιόκα, τηλ.: 210 5543470, 210 5546019.

Meet me at the hotel (room)
Ή και στο εστιατόριο, το roof bar ή το design lobby του Elefsina Hotel, το οποίο στα τρία χρόνια λειτουργίας του έχει καταστεί ορόσημο για την περιοχή. Ειδικότερα, το εστιατόριο του ξενοδοχείου, Το Στάχυ, αποτελεί μακράν την καλύτερη πρόταση για early dinner πριν την παράσταση. Η κουζίνα κινείται σε μεσογειακά μονοπάτια, επενδύοντας σε αγνά υλικά και διαχρονικές συνταγές με δημιουργικό twist. Στα must πιάτα σημειώστε τα χειροποίητα ζυμαρικά τζόλια, τη σαλάτα με πλιγούρι, τους τοματοκεφτέδες και τα κεφτεδάκια του Πασσά, και από τα κυρίως το μοσχαράκι γιουβέτσι με ζυμαρικά. Το περιβάλλον είναι ιδιαίτερα προσεγμένο, με τη διακόσμηση να κινείται σε γήινους τόνους δημιουργώντας ζεστή, φιλόξενη ατμόσφαιρα. Το Στάχυ σερβίρει καθημερινά, από τις 12.30 το μεσημέρι μέχρι τα Μεσάνυχτα. Οι τιμές κυμαίνονται στα 30 ευρώ κατ' άτομο.

Αν, πάλι, προτιμάτε θέα από ψηλά, δείπνο κάτω από τα αστέρια και lounge μουσική, στον τέταρτο όροφο του Elefsina Hotel θα βρείτε το YK Roof Bar Restaurant, με το κατάλευκο ντεκόρ του να κάνει την τέλεια αντίθεση με τις αποχρώσεις του λυκόφωτος. Η κουζίνα εδώ επιμένει ελληνικά, με κάποιες ενδιαφέρουσες μεσογειακές προσμίξεις. Highlights, το σουβλάκι ταλαγάνι με πομοντόρι Σαντορίνης, πέστο δυόσμου και πιτούλες, το ριζότο με μαστίχα και γαρίδες μερινέ, λάιμ και πιπερόριζα, και το ζουμερό φιλέτο μόσχου σωτέ με παπαρουνόσπορο σε στρώμα ρατατούιγ και βινεγκρέτ τομάτας. Το YK σερβίρει καθημερινά, από τις 19.00 έως τις 00.30, με τις τιμές να κυμαίνονται κι εδώ στα 30 ευρώ το άτομο.

Φέτος, όπως και πέρυσι, το Elefsina Hotel, ως χορηγός στα Αισχύλεια 2010 προσφέρει ειδικά σχεδιασμένα πακέτα διαμονής, που ξεκινούν από 110 ευρώ και περιλαμβάνουν διαμονή για δύο άτομα σε executive δωμάτιο, δείπνο για δύο στο εστιατόριο Το Στάχυ, δύο εισιτήρια για την παράσταση ή τη συναυλία που φιλοξενεί το φεστιβάλ την συγκεκριμένη ημέρα και χρήση της πισίνας και του γυμναστηρίου. Επίσης, τις ημέρες του φεστιβάλ, με την επίδειξη ενός εισιτηρίου της πολιτιστικής εκδήλωσης της ημέρας κερδίζετε ένα γλυκό της επιλογής σας, ενώ με την επίδειξη δύο εισιτηρίων, κερδίζετε ένα μπουκάλι κρασί, στο εστιατόριο Το Στάχυ ή στο YK roof bar restaurant.
Elefsina Hotel, Δήμητρος 55 & Ρήγα Φεραίου, Ελευσίνα, τηλ.: 210 5589700

Café με θέα
Στα πόδια του αρχαιολογικού χώρου, μία κουκλίστικη αυλή γεμάτη φοίνικες και ελιές, από τα κλαδιά των οποίων κρέμονται πολύχρωμες ονειροπαγίδες, φιλοξενεί το arty café bar Κυκεών. Στην ίδια θέση εδώ και τέσσερα χρόνια, το Κυκεών λειτουργεί από νωρίς το πρωί μέχρι αργά το βράδυ, σερβίροντας από καφέ και αρωματικό τσάι, μέχρι κοκτέιλ με βάση την μαστίχα, σνακ που πηγαίνουν ένα βήμα παραπέρα από τα κλασικά τοστ και τις μπαγκέτες –για τους παραδοσιακούς, βέβαια, υπάρχουν κι αυτά– και γλυκούς πειρασμούς.

Μεγάλο ατού του χώρου, πέρα από το πράσινο που τον κατακλύζει, είναι η θέα στον αρχαιολογικό χώρο που απολαμβάνουν όλα σχεδόν τα σημεία της μεγάλης αυλής. Στο εσωτερικό του μαγαζιού, φιλοξενείται μόνιμη έκθεση με βιβλία σχετικά με την Ελευσίνα, αλλά και περιοδικές εικαστικές εκθέσεις. Από τα καλύτερα σημεία για να καθίσετε στην αυλή, είναι το πεζούλι της γιγάντιας φοινικιάς, με τις άνετες μαξιλάρες και τα χαμηλά τραπεζάκια.

Αν πεινάσετε, θα παραγγείλετε κυριολεκτικά ό,τι τραβά η όρεξή σας: από ουζομεζέδες όπως τσίρο φλαμπέ, μέχρι πίτα σφακιανή, καπνιστό χοιρινό Τρίπολης, ποικιλίες τυριών κι αλλαντικών από όλη την Ελλάδα ή και πίτα με παστουρμά. Εννοείται πως όλα συνοδεύονται από ούζο, τσίπουρο ή βαρελίσια μπύρα. Οι δε τιμές είναι λογικότατες: τα πιάτα και οι ποικιλίες κυμαίνονται στα 10 ευρώ, ενώ τα σνακ από 3€ έως 7€.
Κυκεών, Σ. Γκιόκα 2, Ελευσίνα, τηλ.: 210 5545401

Η Κρήτη στην Ελευσίνα
Η υπερυψωμένη αυλή μιας πέτρινης πολυκατοικίας, λίγα μόνο βήματα από την παραλιακή περαντζάδα, αναδίδει σχεδόν σε ολόκληρο το τετράγωνο μεθυστικές μυρωδιές κρητικής κουζίνας. Στον αριθμό 8 της πολυσύχναστης οδού Παγκάλου ένα αυθεντικό κρητικό μεζεδοπωλείο, οι Αθιβολές, αποτελεί ίσως την καλύτερη πρόταση «μετα-θεατρικού» δείπνου.

Επενδεδυμένη στο μεγαλύτερο μέρος της με σκούρο καφέ ξύλο, και σκεπασμένη από μια πέργκολα που αφήνει το βλέμμα να περιπλανιέται στον νυχτερινό ουρανό, η αυλίτσα του Αθιβολές μυρίζει παράδοση. Και πώς θα μπορούσε να είναι αλλιώς, σε ένα μεζεδοπωλείο το όνομα του οποίου σημαίνει «αναμνήσεις»; Οι τοίχοι κοσμούνται με παραδοσιακά αντικείμενα, ένα γιγάντιο σετ κουτάλας και πιρούνας κλέβει την παράσταση, και ο πανταχού παρών γιγάντιος ξύλινος χάρτης της Κρήτης συμπληρώνει την εικόνα.

Η κουζίνα είναι αυθεντικά –και σχεδόν αποκλειστικά– κρητική. Η μεγάλη ποικιλία ορεκτικών σε βάζει στον πειρασμό να γεμίσεις ένα τραπέζι με μεζεδάκια –κι οι περισσότεροι, τελικά, αυτό κάνουν. Εμείς δοκιμάσαμε, και συνιστούμε ανεπιφύλακτα, το σφουγγάτο –ομελέτα με πατάτες και κολοκυθάκια– με λουκάνικο, το τηγανιτό σύγκλινο, τηγανιτό χοιρινό και το αρκούντως πικάντικο λουκάνικο. Ειδική μνεία αξίζει το γαμοπίλαφο, το οποίο ήταν εξαιρετικό. Οι σαλάτες είναι φρεσκότατες, ενώ και τα χόρτα εποχής ήρθαν σωστά βρασμένα.

Τα γλυκά είναι επίσης αποκλειστικά κρητικής προέλευσης και... έμπνευσης, με την σφακιανή πίττα να αποτελεί το hit στα επιδόρπια. Πολύ καλό είναι και το χύμα κρασί. Πριν την παραγγελία, για το καλωσόρισμα, στο τραπέζι καταφθάνει ένα καραφάκι ρακή. Όσο και αν προσπαθήσετε, οι τιμές σε καμία περίπτωση δε θα ξεπεράσουν τα 18-20 ευρώ το άτομο, μαζί με το κρασί.
Αθιβολές, Παγκάλου 8 και Χαριλάου, τηλ.: 210 5562200

Και ακόμα...
* Πίτσα στο Italiko, στον πεζόδρομο της Νικολαΐδου, με θέα στον αρχαιολογικό χώρο
* Καφέ το πρωί και ποτό υπό τους ήχους καλής μουσικής το βραδάκι, στην ατμοσφαιρική αυλή του Επί Περικλέους, στο νούμερο 26 της ομώνυμης οδού.
* Βόλτες μετά βιομηχανικού sightseeing στα πέριξ του Παλαιού Ελαιουργείου, που φιλοξενεί και φέτος, για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά, το φεστιβάλ. Ειρήσθω εν παρόδω, δύο ακόμη βιομηχανικοί χώροι της Ελευσίνας, ο Κρόνος και το Βότρυς – Ελαιουργείο είναι καθ’ οδόν προς την μετεμψύχωσή τους σε πολιτιστικά πάρκα. Τα καλύτερα έρχονται.