Λέτσε: Στα λευκά βράχια της Αδριατικής

της Carolyn Lyons

"Ο Νότος είναι μια άλλη χώρα". Αυτή η δήλωση δεν είναι πουθενά πιο αληθινή από ότι στην Ιταλία, όπου, σύμφωνα με τα στερεότυπα, ο Βορράς αντιπροσωπεύει την ευημερία, τη Fiat, τον Armani, τα σημαντικότερα πανεπιστήμια, καλό φαγητό και πλειάδα αναγεννησιακών μνημείων ενώ ο Νότος σημαίνει φτώχεια, ανομία και πολιτιστική «έρημο».

Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες, ο εν λόγω διαχωρισμός Βορρά και Νότου έχει αρχίσει να καταρρέει, καθώς οι Βόρειοι ανακάλυψαν τις μοναδικές παραλίες του Νότου και τις κυανές θάλασσες, ενώ η Ρώμη επένδυσε κεφάλαια σε υποδομές, δίνοντας στο Νότο κάποιους από τους καλύτερους και πιο άδειους από κίνηση δρόμους στη χώρα.

Μόλις έφθασα στο Λέτσε, 50 χιλιόμετρα νότια του Πρίντεζι, στο τακούνι της "μπότας" της Ιταλίας, αργά το απόγευμα του Σαββάτου, βγήκα κατευθείαν για έναν περίπατο. Οι δρόμοι του Λέτσε έσφυζαν από ζωή. Ήταν λες και ολόκληρος ο πληθυσμός της πόλης, ο οποίος δεν ξεπερνά τους 100.000, είχε αποφασίσει ταυτόχρονα να φορέσει τα καλά του ρούχα και να βγει για περίπατο στην πόλη.

Περπάτησα κατά μήκος της πεζοδρομημένης Via Vittorio Emanuele, περνώντας τις καταπληκτικές μπαρόκ εκκλησίες του 17ου αιώνα, τις μονές και τα παλάτια που είναι και η κύρια έλξη για τους τουρίστες που επισκέπτονται το Λέτσε. Μοιάζουν με γαμήλιες τούρτες τοποθετημένες στη σειρά, σκαλισμένες στην πέτρα, αν και οι ντόπιοι μάλλον ενδιαφέρονται περισσότερο για τις τούρτες που τρώγονται. Το Λέτσε είναι η Μέκκα των ζαχαροπλαστείων, των gelaterie και των υπαίθριων πάγκων με γλυκά, τα οποία έχουν τόση δουλειά, όσο και οι pubs του Λονδίνου το Σαββατόβραδο.

Στο μπαρ Natale, η Silvia μου παρουσίασε με περηφάνια την τοπική σπεσιαλιτέ: το pasticciotto, μια στρογγυλή πίτα γεμισμένη με κρέμα λεμονιού. Αμέσως μετά, κατευθυνθήκαμε προς την τεράστια πλατεία Piazza Sant’ Oronzo. Στις μέρες του φασισμού, ένα μεγάλο κομμάτι από αυτό το μεσαιωνικό τετράγωνο είχε αφαιρεθεί, για να αποκαλύψει ένα ρωμαϊκό αμφιθέατρο, στο πλαίσιο της προσπάθειας του Μουσολίνι να συνδέσει τον εαυτό του με την μεγαλοσύνη της Αρχαίας Ρώμης, αλλά σήμερα φαίνεται θλιβερό και εγκαταλειμμένο, ενώ τα κάγκελα που το περιβάλλουν εξυπηρετούν ως χώρος στάθμευσης για μηχανές και ποδήλατα.

Η άλλη πλευρά της πλατείας κατεδαφίστηκε τη δεκαετία του '60 και αντικαταστάθηκε από τράπεζες. Ωστόσο υπάρχει ακόμη το γοητευτικό εκκλησάκι του San Marco δίπλα στο άγαλμα του ίδιου του Sant’ Oronzo, ο οποίος στέκεται στην κορυφή ενός στύλου που χρησίμευε κάποτε για να σηματοδοτεί το τέλος της Άππιας Οδού, κοιτώντας προς τα κάτω, τους κατοίκους του Λέτσε που φέρεται να έχει σώσει από την πανούκλα.

Από τη στιγμή που βγουν από τα σπίτια τους, οι κάτοικοι του Λέτσε μένουν έξω. Το πλήθος παρέμεινε στους δρόμους για ώρες -η κοσμοσυρροή παρέμενε η ίδια από τις 7 το απόγευμα έως τις 11 το βράδυ.

Δεδομένου ότι ο Νότος «πήδησε» την Αναγέννηση και πήγε κατ' ευθείαν στο μπαρόκ, μην περιμένετε ότι το Λέτσε θα είναι σαν τη Φλωρεντία ή τη Βενετία. Όμως, εάν, όπως εγώ, συμπαθείτε τη μεσαιωνική τέχνη ούτως ή άλλως, η τριγύρω περιοχή είναι ένας άγνωστος ακόμη αλλά ανεκτίμητος θησαυρός.

Σε απόσταση μιας ώρας με αυτοκίνητο από το Λέτσε, θα συναντήσετε το Finibus Terrae -το τέλος της γης, σε ελεύθερη μετάφραση. Είναι το μέρος που, σύμφωνα με το μύθο, ο Άγιος Πέτρος πρωτοπάτησε επί ιταλικού εδάφους. Σύμφωνα με άλλο μύθο, ο Άγιος Πέτρος βρήκε το μέρος τόσο μοναδικό που κάλεσε τους Χριστιανούς να το επισκεφθούν τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους, ή εάν δεν το καταφέρουν, να έλθουν οι ψυχές τους εδώ πριν το Καθαρτήριο.

Είχα ακούσει ότι μπορείς να σταθείς στην άκρη του ακρωτηρίου και να δεις το σημείο όπου το «πράσινο» Ιόνιο συναντά τη γαλάζια Αδριατική, αλλά ένας φάρος και κάτι πλοία δεν με άφησαν να θαυμάσω τη «συνάντηση».

Το μνημείο Sanctuary of Santa Maria di Leuca, αρχιτεκτονικής 20ου αιώνα, που καταλαμβάνει το υπόλοιπο Finibus Terrae, δεν παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αν και έχει ενδιαφέρον το ότι πρόκειται για την έκτη εκκλησία που έχει χτιστεί στο ίδιο σημείο. Οι προηγούμενες πέντε είχαν ισοπεδωθεί από τους Τούρκους.

Γνωστό ως "ο ανατολικός φρουρός" της Ιταλίας, το Salento είναι μια παραμεθόρια περιοχή που αποτέλεσε πολιτιστικό «χωνευτήρι» για αιώνες, προτού λιμνάσει σε τέλμα. Στα δυτικά, η απουσία σχεδιασμένης ανάπτυξης παραμορφώνει την αμμώδη ιόνια ακτή. Όμως στα ανατολικά, το τοπίο είναι μοναδικό, με τα λευκά βράχια της αδριατικής ακτής να πέφτουν απότομα στη μπλε θάλασσα, ενώ οι νεόχτιστες βίλες και τα ξενοδοχεία ταιριάζουν αρμονικά στο τοπίο.

Ήθελα να δω και το Otranto, πλέον ένα μικρό λιμάνι που βλέπει στα βουνά της Αλβανίας, που το 1480 είχε αποτελέσει σκηνικό μιας πρωτόγνωρης σφαγής που είχε σοκάρει τη Χριστιανοσύνη, όταν οι Τούρκοι είχαν αποκεφαλίσει 800 ντόπιους. Οι συγκρούσεις μεταξύ ανατολής και δύσης δεν είναι κάτι καινούριο στο Salento.

Τα λείψανα των μαρτύρων βρίσκονται στον καθεδρικό ναό του Otranto, αλλά εκεί βρίσκεται επίσης και ένα εντυπωσιακό πάτωμα του 12ου αιώνα, με 600 μέτρα μωσαϊκού που απεικονίζουν τον Μέγα Αλέξανδρο και τον Βασιλιά Αρθούρο δίπλα στον Αδάμ και την Εύα, τον Κάιν και τον Άβελ, ισλαμικά μοτίβα, ζωδιακά σύμβολα και φιγούρες από την κλασική μυθολογία. Το μωσαϊκό του καθεδρικού του Otranto είναι ένα αισιόδοξο όραμα πολιτιστικής συνύπαρξης και ποικιλομορφίας.

Πηγή: FT.com