Μεγάλα συμφωνικά σχήματα, αστέρες του πόντιουμ, καινούργιες όπερες και οπερέτες, χορός, θέατρο, εκθέσεις, διεθνείς καλλιτέχνες σε παρθενικές εμφανίσεις στην χώρα μας. Η νέα πολιτιστική σεζόν έχει ήδη ξεκινήσει και εμείς ξέρουμε τι θα κάνουμε φέτος τον χειμώνα.
του Νικόλα Γεωργιακώδη
Η νέα πολιτιστική σεζόν όπως εγκαινιάστηκε πριν από μερικές ημέρες μέσα από τα προγράμματα των «μεγάλων» ιδρυμάτων του χώρου (Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης) μόνο φτωχή δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί, δεδομένης της σημερινής κατάστασης. Είναι μάλιστα τόσο πλούσιο και υποσχόμενο το πρόγραμμα του φετινού χειμώνα, που είναι εξαιρετικά δύσκολο να σταχυολογήσεις τα “highlights” .
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών: Κλασσικές, αλλά και νέες αξίες
Διατηρώντας και φέτος την κλασική μουσική ως βασικό άξονα του μουσικού προγράμματός του, το Μέγαρο Μουσικής επιχειρεί να κάνει «άνοιγμα» στους νεότερους σε ηλικία θεατές αναπροσαρμόζοντας τα εισιτήρια για τις παραστάσεις του και φιλοξενώντας, μεταξύ άλλων, νέους καλλιτέχνες και δημιουργούς. Φυσικά, δεν θα λείψουν ούτε τα μεγάλα ονόματα της διεθνούς σκηνής, όπως ο Γιαν Φαμπρ, η Ωρελιά Τιερέ Τσάπλιν και η διάσημη μέτζο σοπράνο Βιβίκα Ζενώ. 
Πιο αναλυτικά, η Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης φιλοξενεί μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα της Συμφωνικής Μουσικής στη σειρά «Μεγάλες Ορχήστρες-Μεγάλοι Μαέστροι». Την Φιλαρμονική Ορχήστρα της Αγίας Πετρούπολης σε διεύθυνση των σπουδαίων μαέστρων Γιούρι Τεμιρκάνοφ και Νικολάι Αλεξέγιεφ (22-24 Νοεμβρίου), την Orchestre Nationale de France με έναν από τους μεγαλύτερους Βρετανούς αρχιμουσικούς, τον σερ Κόλιν Νταίηβις (25 και 26 Φεβρουαρίου), την Ορχήστρα Φιλαρμόνια υπό τον Λόριν Μααζέλ (φώτο), και την Φιλαρμονική Ορχήστρα του Ισραήλ με τον Ζούμπιν Μέτα στο πόντιουμ (22 Απριλίου).
Στον κύκλο «Μεγάλοι Ερμηνευτές» δεσπόζει το ρεσιτάλ πιάνου του Αρκάντι Βόλοντος (22 Ιανουαρίου) και το ρεσιτάλ βιόλας της Κιμ Κασκασιάν (26 Απριλίου). Η Συμφωνική Μουσική του Μίκη Θεοδωράκη παρουσιάζεται φέτος σε δύο συναυλίες, η μία με τη Εθνική Συμφωνική της ΕΡΤ και σολίστ τη Μαρία Φαραντούρη (30 Ιανουαρίου) και η δεύτερη σε συμπαραγωγή με την ΚΟΑ υπό τη διεύθυνση του Μύρωνα Μιχαηλίδη (30 Απριλίου).
Η σειρά «Γέφυρες» σε διεύθυνση του Δημήτρη Μαραγκόπουλου θα κάνει αναφορά στις Μουσικές Μνήμες από την καταστροφή της Σμύρης (24 Οκτωβρίου), στις μουσικές συνθέσεις της συλλογής Γκουρτζίεφ από τη μουσική ομάδα ΡΟΔΑ (3 Νοεμβρίου), τη μουσική μας παράδοση με τον Παναγιώτη Μυλωνά (11 Νοεμβρίου), καθώς επίσης και στην ηλεκτρονική μουσική και τα installations με το Hertz Festival (8 και 9 Φεβρουαρίου). 
Για την φετινή σαιζόν, ο «Χορός στο Μέγαρο» φιλοξενεί δύο από τα σπουδαιότερα χορευτικά σύνολα της Ευρώπης: Το Μπαλέτο της Όπερας της Λυών (8,9,10 Νοεμβρίου 2012) που θα παρουσιάσει το έργο του Γίρζι Κίλιαν ‘One of a kind’, έναν ύμνο στην ανθρώπινη ύπαρξη και το δημοφιλέστατο και στη χώρα μας μπαλέτο του Μπορίς Άιφμαν που μετά την αξέχαστη ‘Αννα Καρένινα’ του, παρουσιάζει στην Αίθουσα Τριάντη το έργο "Rodin" (φώτο) σε χορογραφία του ίδιου του διάσημου ρώσου χορογράφου(1,2,3 Φεβρουαρίου 2013).
Το «Θέατρο στο Μέγαρο» φιλοξενεί τον δημοφιλή στην Ελλάδα Βέλγο εικαστικό, περφόρμερ, σκηνοθέτη, χορογράφο και συγγραφέα Γιαν Φαμπρ που παρουσιάζει δύο έργα στα οποία ο ίδιος υπογράφει το concept, τα κείμενα και τη σκηνοθεσία: ‘The power of theatrical madness’ (14,15 Νοεμβρίου 2012) και ‘This is the Theatre like it was to be expected and foreseen’ (18 Νοεμβρίου 2012). Στη σκηνή η ομάδα του, Troubleyn Ensemble.
Τέλος, για πρώτη φορά φέτος, το Μέγαρο θα παρουσιάσει οπερέτα και συγκεκριμένα τον δημοφιλή «Βαφτιστικό» του Θεόφραστου Σακελλαρίδη σε σκηνοθεσία Βασίλη Παπαβασιλείου (23-28 Οκτωβρίου και 2-3 Νοεμβρίου). Επίσης, σε συμπαραγωγή με την Εθνική Λυρική Σκηνή παρουσιάζεται το αριστούργημα του Τζιουζέπε Βέρντι «Οι Σικελικοί Εσπερινοί» και η θρυλική όπερα του Βέρντι «Ναμπούκο» σε συναυλιακή μορφή (22 Φεβρουαρίου). Σε νέα παραγωγή του Μεγάρου ανεβαίνει τον Μάιο (17 και 19) η όπερα Αλεσάντρο του Χαντελ σε σκηνοθεσία της αμερικανίδας χορογράφου Λουσίντα Τσάιλντς, ενώ οι παραγωγές της Μετροπολιταν Όπερα της Νέας Υόρκης θα συνεχίσουν να προβάλλονται στις Αίθουσες του Μεγάρου.
Όσο για το πρόγραμμα του Megaron Plus, με την δωρεάν είσοδο σημειώνουμε στα must την συζήτηση του διάσημου φιλόσοφου Μπέρναρντ Λέβι με τον γνωστό Γάλλο δημοσιογράφο Ζαν Μαρί Κολομπανί στις 15 Νοεμβρίου και στις 10 Ιανουαρίου την συζήτηση του οικονομολόγου και συγγραφέα Ζακ Αταλί πάλι με τον Γάλλο δημοσιογράφο Κολομπανί.
Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών: Η νέα είναι ωραία
Την νέα, περισσότερο υποσχόμενη από ποτέ, σαιζόν της εγκαινιάζει φέτος η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση. Σπουδείοι καλλιτέχνες, πολλοί εκ των οποίων καταφτάνουν για πρώτη φορά στην Ελλάδα, βήμα σε νέους καλλιτέχνες που έχουν πολλά να πουν, μικρά και μεγαλύτερα φεστιβάλ και ημερίδες, εκπαιδευτικά προγράμματα για κάθε ηλικία, από 5 έως 65+, πολλές Λέξεις και πολλές Σκέψεις (οι κύκλοι ανοιχτών συζητήσεων και διαλέξεων που έχουν γίνει πια θεσμός στη Στέγη) συναποτελούν το φετινό πρόγραμμα. 
Συγκεκριμένα, για πρώτη φορά καταφθάνει με ένα multimedia θεατρικό όνειρο στην Αθήνα ο κορυφαίος Νοτιοαφρικανός εικαστικός και σκηνοθέτης Ουίλλιαμ Κέντριτζ με το The Refusal of Time (22-25 Νοεμβρίου), όπως επίσης και ο διεθνώς αναγνωρισμένος ακτιβιστής και «εξίσου σημαντικός με την Πίνα Μπάους και τον Μέρς Κάνινγχαμ» χορογράφος Λέμι Πονιφάσιο σε μια τελετουργική παράσταση για την λατρεία του φυσικού περιβάλλοντος (Birds with Skymirrors, 7-11 Νοεμβρίου). Με μια παράσταση μανιφέστο κατά του καπιταλισμού μας επισκέπτεται για πρώτη φορά κι ο διάδοχος του Πίτερ Μπρουκ, ο Γάλλος δραματουργός και σκηνοθέτης Ζοέλ Πομερά (Η μεγάλη και θαυμαστή ιστορία του εμπορίου, 28-31 Μαρτίου). Επίσης, με την ομάδα Rootless θα βρεθεί στα μέρη μας κι ο συνεργάτης της PJ Harvey, Τζον Πάρις, επιφυλάσσοντας στο κοινό ένα ασυγκράτητο «ξέσπασμα οργής και ποίησης» (Kikeru, 17-28 Οκτωβρίου).
Στα ατού του δυνατού προγραμματισμού και το πλέον βιωματικό έργο του κορυφαίου βρετανού χορευτή και χορογράφου Ακραμ Καν (Desh, 5-10 Δεκεμβρίου). Κοντά σε αυτά, το εφηβικό αλλά και το νεανικό θέατρο θα (ξανα)έχουν την τιμητική τους στη Στέγη, η οποία για ακόμη μια χρονιά δίνει ελεύθερο βήμα στο σημαντικότερο και εν πολλοίς πιο πολιτικοποιημένο εναλλακτικό κομμάτι της σύγχρονης σκηνής μας (ομάδες Κανιγκούντα 3-22 Απριλίου, Blitz 31 Οκτωβρίου με 18 Νοεμβρίου, Ανέστης Αζάς 27 Φεβρουαρίου – 10 Μαρτίου, Κατερίνα Ευαγγελάτου κ.ά.).
Ηχηρές οι αφίξεις και στα εικαστικά, με τα βιντεο-πορτρέτα του πρωτοπόρου Ρόμπερτ Ουίλσον να φέρνουν στην Αθήνα τον ερχόμενο Μάρτιο τον Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ, τον Τζόνι Ντεπ, τον Σον Πεν και άλλους, ενώ μέχρι τότε στις εικαστικές σάλες θα φιγουράρουν οι προσωπογραφίες, τα γυμνά και οι φωτογραφήσεις μόδας του Χέλμουτ Νιούτον (13 Νοεμβρίου 2012 – 3 Μαρτίου 2013).
Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης: Επιμένοντας θεατρικά και ελληνικά
Από έκθεση χαρακτικής μέχρι παραστάσεις εν εξελίξει. Από νέες θεατρικές ομάδες μέχρι αφηγήσεις παραμυθιών. Από όπερες χωρίς μουσική μέχρι κιθαριστικές βραδιές με διεθνούς φήμης μουσικούς. Από όλες τις πτυχές των τεχνών μάς περνά το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, που εγκαινιάζει τη νέα σεζόν με πλούσιο πρόγραμμα που έχει κάτι για όλους.
H ομάδα «The Helter Skelter Company» συνεχίζει μέχρι τις 11 Νοεμβρίου την επιτυχημένη παράσταση “Venison” με την σκηνοθετική σφραγίδα του Θάνου Παπακωσταντίνου, ενώ με την ίδια επιτυχία συνεχίζεται και η θρυλική «Μεταμόρφωση» του Φραντζ Κάφκα από την ομάδα «Σημείο Μηδέν» και υπό την αιγίδα της Πρεσβείας της Τσεχικής Δημοκρατίας. Στη συνέχεια και της δεύτερης επιτυχημένης διοργάνωσης σχεδιάζεται το 3ο Low Budget Festival (19 Νοεμβρίου – 18 Δεκεμβρίου), εμπνεόμενο από την ίδια φιλοσοφία και φιλοδοξώντας να αποδείξει πως η φαντασία και το ταλέντο αρκούν για να ασκήσει κανείς την Τέχνη του σε εποχές χαμηλού budget. 
Το ξεχωριστό θεατρικό έργο Atomic Alert του Γάλλου συγγραφέα Φρεντερίκ Σοντάνγκ, που ενθουσίασε κοινό και κριτικούς στο Παρίσι και στην Αβινιόν κάνει πρεμιέρα τον Νοέμβριο (23 Νοεμβρίου – 30 Δεκεμβρίου) στο Ίδρυμα σε μια παράσταση που φλερτάρει έντονα με τον κινηματογράφο και συγκεκριμένα με τις αμερικάνικες ασπρόμαυρες ταινίες των 50’s.
Έντονο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η ποιητική απόδοση της «Αποκάλυψης» του Ιωάννη σε μουσική και σκηνοθεσία του Νίκου Παπακώστα (24 Νοεμβρίου), ενώ από τον Ιανουάριο του 2013, ο μονόλογος «Ιουλιανός» θα φιλοξενήσει επί σκηνής τον Κώστα Καζάκο σε σκηνοθεσία Γιώργου Μανιώτη και τον Θεοδόση Πελεγρίνη σε σκηνοθεσία Πέμης Ζούνη, οι οποίοι θα ερμηνεύσουν τον… ίδιο ρόλο στην ίδια παράσταση. Τέλος, τον Ιανουάριο του 2013 θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα η παράσταση «The City» του Μάρτιν Κριμπ, από τους χαρακτηριστικότερους εκπροσώπους της σύγχρονης αγγλοσαξωνικής δραματουργίας.
Μουσείο Μπενάκη: Ουκ εν τω πολλώ το ευ
Δεν γνωρίζουμε κατά πόσο η πρόσφατη προσπάθεια «σωτηρίας» του Μουσείου Μπενάκη απέδωσε καρπούς, όμως οι εκθέσεις του δημοφιλούς χώρου φιλοξενίας σπουδαίων εικαστικών συνεχίζονται ακάθεκτες τον χειμώνα, αν και εμφανώς περιορισμένες σε αριθμό.
Στην έκθεση «Ο Κόσμος του Εμμανουήλ Βουρέκα» παρουσιάζεται μεγάλο τμήμα του έργου του αρχιτέκτονα όπως αυτό διασώζεται στο προσωπικό του αρχείο καθώς και στα αρχεία των συνεργατών του (μέχρι 2 Δεκεμβρίου), 4000 πολύχρωμα πήλινα σοκολατάκια σε 16 τετραγωνικά μέτρα, 60 μικρά ζωγραφικά έργα, σχέδια σε χαρτί, και άλλα εκθέματα αποτελούν το υλικό της έκθεσης με τον πρωτότυπο τίτλο “Sweets are not forever” της Χριστίνας Δάρρα (μέχρι 11 Οκτωβρίου) και τέλος έργα σημαντικών αρχιτεκτόνων του 20ου αιώνα μέσα από αρχιτεκτονικά σχέδια, μακέτες, έντυπα και κινηματογραφικά αρχεία παρουσιάζονται στην έκθεση «Θεσσαλονίκη 1912-2012», η οποία θα διαρκέσει μέχρι τις 25 Νοεμβρίου.
