Κρίμα που είναι πόρνη: Η Αναγέννηση είναι σέξι

της Ιωάννας Κλεφτόγιαννη

«Κρίμα που είναι πόρνη». Αν παρακάμψεις με γενναιόδωρη διάθεση τη μίζερη αισθητική της φοιτητικής κάμαρας με τις αφίσες και τα ομαδικά συμπλέγματα που συχνά θυμίζουν εμπορικό μιούζικαλ των ’80s, η παράσταση του εμβληματικού ιακωβίνικου αριστουργήματος του Τζον Φόρντ (στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών έως και το Σάββατο) από την περίφημη βρετανική ομάδα Cheek by Jowl είναι μια από τις πραγματικά καλές στιγμές της σύγχρονης βρετανικής σκηνής. Αν βεβαίως είσαι διατεθειμένος να συμφιλιωθείς με μια σοβαρή παράλειψη.

Το γραμμένο στα 1633 «αμαρτωλό» κείμενο, μέσω του αιμομικτικού έρωτα δυο αδερφιών, καυτηριάζει τον φαρισαϊσμό της Kαθολικής Eκκλησίας και της κοινωνίας. Στοιχείο που ο σκηνοθέτης Ντέκλαν Ντόνελαν παρέλειψε προκλητικά. Εστίασε στο love story των
καταραμένων εραστών λειαίνοντας κάθε αιχμή και εξοβελίζοντας κάθε κοινωνικό σχόλιο και, αντ’αυτών, μάς παραχωρεί το προνόμιο της ηδονοβλεψίας.

Μοιάζει να επιτρέπει να εισδύουμε από κλειδαρότρυπα στο βασίλειο της κρεβατοκάμαρας (πάνω ή γύρω από το κεντρικό κόκκινο κρεβάτι εκτυλίσσονται τα πάντα, θάνατοι, γάμοι, γλέντια, ακρωτηριασμοί) αλλά και της ριγμένης στο πίσω μέρος του σκηνικού τουαλέτας. Ειδικά η ιδέα της δεύτερης ως πεδίο «μύησης» στα πλέον απόκρυφα και ποταπά του ανθρώπινου είδους (αυτοκτονούν, ξερνούν, κακοποιούν, κάνουν ντους γυμνοί κ.ά. μέσα σ’ αυτή), αλλά και χώρος μεταγραφής της δράσης με ρεαλιστικούς σημερινούς όρους είναι
ευφυής.

Εξίσου εμπνευσμένο –αν και μάλλον «πολυφορεμένο»– είναι το συνεχές φλερτ με Καθολικά σύμβολα που αναπαρίστανται σχεδόν αυτούσια, όταν η κεντρική ηρωίδα μεταμορφώνεται σε Madonna πλαισιωμένη από Χορό και η ψαλμωδία Corpus Christi ερμηνεύεται σαν μουσική υπόκρουση στις σκηνές της ερωτικής πράξης.

Ο Ντόνελαν θέλησε να φέρει την τραγωδία στο σήμερα με ερωτικά τρίο, ανδρικό στριπτίζ –ίσως η γκέι αισθητική να είναι υπερβολική κάποιες στιγμές– lifestyle περιοδικά στα χέρια των παρθένων αντί για εργόχειρα και εκκωφαντικά δυνατές ποπ μουσικές που θυμίζουν κλάμπ (έτσι ξεκινά η παράσταση).

Στα κέρδη της παράστασης προσμετράμε τους καλούς ηθοποιούς, με την γερή και κοινή τεχνική, μαζί με τις ενδιαφέρουσες εξω-κειμενικές σκηνικές λύσεις –όπως ή ύπαρξη ενός ανδρικού Χορού κοστουμαρισμένων σε στυλ Matrix «πρακτόρων» που παρακολουθεί και μυρίζει κυριολεκτικώς ό,τι συμβαίνει επί σκηνής. Η παραμάνα, μεταμορφωμένη σε μια γκροτέσκα σεξομανή κουτσομπόλα κλώσσα, μολονότι σκορπά γέλιο, πετιέται εκτός δραματουργίας.

Στην παράσταση αναπνέει, παρ’ όλα αυτά, καλό θέατρο κι επικρατεί ένα… παράταιρο μέτρο. Ενώ το έργο θέλει και φέρνει στη σκηνή μια βία που θυμίζει τον «εξευγενισμένο» πρόγονο του σημερινού splatter, ο Ντόνελαν δεν θέλησε να ανοίξει στην παράστασή του ούτε… ρουθούνι. Ίσως αυτός να είναι και ο λόγος που ενώ το έργο προσφέρεται για υπέρβαση, αυτή ποτέ δεν συντελείται. Σπίθες μονάχα υπάρχουν από τη φωτιά που πιθανώς θα έπαιρνε το κείμενο αν το αναλάμβαναν, με την τρέλα που έχουμε δει να απογειώνει τη σκηνή σε παραστάσεις τους, ένας Τόμας Οστερμάγερ ή –κυρίως– ένας Κριστόφ Βαρλικόφσκι –για να μιλήσουμε για δυο από τους τακτικότατους επισκέπτες μας.

Για την Ιστορία: Το Κρίμα που είναι πόρνη, μολονότι εξαιρετικά δημοφιλές στην εποχή του, λογοκρίθηκε ή ακόμη και απαγορεύτηκε μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα. Ακόμη και ο νομπελίστας δραματουργός Mορίς Μέτερλινκ το μετάφρασε στα γαλλικά -το 1894, ως
Annabella. Στη δε Ιταλία, όπου διαδραματίζεται η πλοκή, το έργο ήταν
απαγορευμένο μέχρι το 1947. Ο Βισκόντι σκηνοθέτησε το έργο το 1961 στο Τhéâtre de Paris με πρωταγωνιστές τη Ρόμι Σνάιντερ και τον Aλέν Ντελόν. Ο Πίτερ Γκριναγουέι έχει παραδεχτεί πως το Κρίμα που είναι πόρνη ήταν η πηγή έμπνευσης για την ταινία του Ο μάγειρας, ο κλέφτης, η γυναίκα του και ο εραστής της (1989).

Παράλληλες εκδηλώσεις:
Συζήτηση με τον Declan Donnellan:
Σάββατο 22 Δεκεμβρίου 2012
Κεντρική Σκηνή
Πριν από την παράσταση των Cheek by Jowl, συζήτηση του κοινού με τον σκηνοθέτη Declan Donnellan.
Γλώσσα: Αγγλικά με ταυτόχρονη μετάφραση

Σκηνοθεσία: Declan Donnellan
Συν-σκηνοθεσία: Owen Horsley
Σκηνογραφία: Nick Ormerod
Βοηθός σκηνοθέτη: Jane Gibson
Σχεδιασμός φωτισμών: Judith Greenwood
Μουσική & Ήχος: Nick Powell

Παίζουν: Gina Bramhill, Philip Cairns, David Collings, Hedydd Dylan, Ryan Ellsworth, James Fairhurst, Orlando James, Jonathan Livingstone, Peter Moreton, Nicola Sanderson, Gyuri Sarossy, Laurence Spellman
Παραγωγή: Cheek by Jowl
Συμπαραγωγή: Barbican (Λονδίνο), Les Gémeaux/Sceaux/Scène Nationale και Sydney Festival

Στα αγγλικά με ελληνικούς υπέρτιτλους
Μετάφραση: Κλείτος Κύρου

***
Κεντρική Σκηνή
Έως το Σάββατο 22 Δεκεμβρίου 2012
Ώρα έναρξης: 20:30
Εισιτήρια: 15 - 18 - 28 € | Μειωμ. 10 - 12 - 15 € 
Πληροφορίες παραστάσεων και τηλεφωνική πώληση εισιτηρίων:
Tηλ.: 210 900 5 800 (Δε-Κυρ: 9:00-21:00)