Ενκε Φεζολάρι: «Σήμερα είμαστε όλοι μετανάστες»

της Ιωάννας Κλεφτόγιαννη

Ο Ενκε Φεζολάρι ήρθε από την Αλβανία για να μείνει στο θέατρό μας, μπολιάζοντάς το με μια λησμονημένη ευαισθησία και μια διαολεμένα εμπνευσμένη τρέλα που βάζει φωτιά στη σκηνική πράξη απογειώνοντάς την. Στην Παρέλαση της Λούλας Αναγνωστάκη τόλμησε και ανέμειξε αλβανικά πολυφωνικά τραγούδια με φινλανδέζικα κομμουνιστικά εμβατήρια και ρεμπέτικους νταλκάδες με ποντιακά. 

Τώρα, τολμά να βάλει "το μαχαίρι στο κόκκαλο" της ελληνική ηθογραφίας, ανεβάζοντας την Αγγέλα του Σεβαστίκογλου ως ρεμπέτικο μιούζικαλ, σε ένα ιδανικό περιβάλλον: Mια αυλή στο Μεταξουργείο (Κεραμεικού 28). Πρόκειται για ένα εκρηκτικό «μίγμα Καζαντζίδη και Φελίνι», όπως μάς έχει πει ο ταλαντούχος σκηνοθέτης του. Στο ρόλο της Αγγέλας η Βίκυ Παπαδοπούλου.

Η Αγγέλα σήμερα; Γιατί; Δεν έχει ξεπεραστεί;

Είναι ένα βαθιά πολιτικό κείμενο. Ηθογραφία σε αρχαία τραγωδία. Αυτό με συγκίνησε. Η «Αγγέλα» είναι επίσης ιταλικός και ελληνικός κινηματογράφος του 50 αλλά με τη διαφορά ότι έχει πολιτικό πυρήνα. Είναι ένα έργο που μιλά για την χαμηλή κοινωνική τάξη των υπηρετριών, την εσωτερική μετανάστευση, τη διαφθορά, το trafficking (η σπείρα του Στρατου προορίζει τα κορίτσια για οίκους ανοχής), τα τραύματα του Εμφυλίου, την δικαιοσύνη -κάτι που λείπει σήμερα και ο κόσμος έχει ανάγκη περισσότερο από ποτέ-, την εκμετάλλευση. Με άλλα λόγια, η Αγγέλα μιλά ακριβώς για όλα όσα συμβαίνουν σήμερα! Είναι ποιητικός και όχι ηθογραφικός ο λόγος του Σεβαστίκογλου. Δεν είναι ηθογραφία ο έρωτας της Αγγέλας για τον Λάμπρο. Όλοι μέσα μας κρύβουμε μια «Αγγέλα» που παλεύει για μια καλύτερη ζωή. Όλοι σκοτώνουμε δράκους σαν τον Αϊ Γιώργη σήμερον...

Είναι μια κλασσική ματιά που δεν αποδομεί. Κι ο χώρος, αυτή η απόλυτη, σαν τσαρουχική, σκηνογραφία, κουβαλά μια ιστορία από μόνη. Σου μιλά η αυλή. Το μόνο που έπρεπε να γίνει ήταν να κουμπώσει το κείμενο με το χώρο. Κι άφησα την ιστορία να μιλήσει μόνη της. Σίγουρα η παράσταση έχει πινελιές δικών μου βιωμάτων και της φαντασίας μου. Αλλά κυρίως αφέθηκα και έχτισα πάνω στο υλικό, που είναι οι υπέροχοι ηθοποιοί μου, με δόσεις νεορεαλισμού, μπεσας και εντιμότητας - αξίες που λείπουν και στο θέατρο. Πήξαμε στο lifestyle!

Τολμάς να παρουσιάσεις πάντως το έργο σαν μουσικό δρώμενο 

Δεν θα ‘λεγα ότι είναι μουσικό δρώμενο. Ένα τραγούδι κλείνει και ανοίγει μια εικόνα. Είναι ένας θίασος που περνά τραγουδώντας και μας αφηγείται την ιστορία. Στην αρχή με ενδιέφερε πολύ η μουσική. Αργότερα είδα ότι η μουσικότητα του κειμένου είναι πιο ισχυρή. Έχουμε τραγούδια εποχής αλλά κυρίως τραγούδια - θραύσματα που πάντα τελειώνουν σε άρση. Δεν ολοκληρώνονται. Στην παράσταση ακούγονται από Πρίσλεϊ έως Τσιτσάνη και από κεφαλλονίτικη καντάδα έως βαλκανικό μοιρολόι - με την βοήθεια και την υπέροχη φωνή της τραγουδίστριας μου, Λόλας Γιαννοπουλου, ένα αστέρι, που ερμηνεύει α capella.

Έχεις πει «αν το έκανα πριν από επτά χρόνια θα το ανέβαζα με Ρωσίδες, Γεωργιανές ή Αλβανίδες. Σήμερα το ενδιαφέρον είναι στις Ελληνίδες». Γιατί;

Γιατί σήμερα είμαστε όλοι μετανάστες, βιώνουμε όλοι το οικονομικό κραχ, το φάσμα των δυσκολιών και τον φασισμό, που έχει πολλά πρόσωπα. Γιατί η Αγγέλα συμβολίζει για μένα την μαμά μου, τους πατεράδες μας, τους παππούδες που πολέμησαν στα βουνά της Αλβανίας, στο Γράμμο, για ένα όνειρο που σήμερα γίνεται εφιάλτης...

Η γειτονιά και αυλή του Μεταξουργείου αποδείχτηκε τελικά και στην πράξη ιδανικό «σκηνικό»; 

Απολύτως. Καθοδήγησε την σκηνοθεσία μου και, παρ' όλες τις δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε, αποδείχτηκε όαση και μάλιστα συνέβαλλε στη μυσταγωγία της παράστασης, ακριβώς όπως και ο φυσικός φωτισμός.

Δεν ψηφίζεις, αλλά θα ήθελες. Ήλπιζες ότι οι εκλογές θα έφερναν μια αλλαγή;

Πολύ θα ήθελα να είχα φωνή. "Ελπίζω ότι θα ζήσουμε, Θείε Βάνια", με πολλή δουλειά, που είναι και το μόνο που το ΔΝΤ και η Τρόικα δεν μπορούν να ελέγχουν. Όνειρο και αγάπη. Ναι, πιστεύω θα αλλάξουν τα πράγματα. Όχι άμεσα, γιατί θέλουμε χρόνο.

Τι σε ενοχλεί στη χώρα ;

Η έλλειψη παιδείας. Αν ο καθένας μας διάβαζε κάθε μέρα έστω ένα στίχο του Ελύτη ή του Σεφέρη κάπως θα καλυτέρευε η ζωή μας. Μας λείπει η ποίηση μεταφορικά και κυριολεκτικά.

*INFO:

«Αγγέλα»

Αυλή (Kunsthalle Athena), Κεραμεικού 28, Μεταξουργείο. 

Ερμηνεύουν: Β. Παπαδοπούλου, Κ. Καλλιβρετάκης, Β. Μαργέτης. 

Παραστάσεις: Τρίτη -Κυριακή: 8 μ.μ. Μέχρι 1/7

Εισιτήρια: 12€. Κρατήσεις: 6985920544.

Διάρκεια: 90'