Μάουζερ: Μία παράσταση που δεν πρέπει να χάσετε στο θέατρο Άττις

της Κατερίνας Σφοντούρη

Με αφορμή τη συμπλήρωση ογδόντα χρόνων από τη γέννηση του Χάινερ Μύλλερ και για λίγες ακόμη παραστάσεις, ο Θόδωρος Τερζόπουλος επαναλαμβάνει το «Μάουζερ» στο θέατρο «Άττις». Μια ανοιχτή πρόσκληση σε δίκη, στην οποία η δυναμική της βίας εξελίσσεται υπό το βλέμμα των θεατών.

Σπουδή στη βία του Εμφυλίου
Ύστερα από τη μεγάλη περσινή επιτυχία, ο καταξιωμένος σκηνοθέτης δίνει ξανά την ευκαιρία στο θεατρόφιλο κοινό να παρακολουθήσει μια -ιδιαίτερης ατμόσφαιρας- παράσταση. Παλιός δάσκαλος και συνεργάτης του, ο Γερμανός δραματουργός Χάινερ Μύλλερ γράφει το «Μάουζερ» το 1970 τοποθετώντας το χρονικά στην εποχή του ρώσικου εμφυλίου πολέμου μεταξύ Μπολσεβίκων και υπερασπιστών του τσαρικού κατεστημένου.

Εμπνευσμένος από το διδακτικό δράμα «Το μέτρο» του Μπρεχτ, αλλά και την αισθητική του ιαπωνικού θεάτρου Νο, ο Χ. Μύλλερ μεταφέρει τη δράση έξω από την πόλη Βίντεπσκ. Ενώπιον του επαναστατικού δικαστηρίου, βρίσκονται τρεις αγρότες, οι οποίοι αθέτησαν την εντολή να σκοτώσουν τους λεγόμενους «εχθρούς της επανάστασης». Καθένας από τους τρεις έχει πράξει διαφορετικά. Ωστόσο, οι δικαστές τους καταδικάζουν καθότι η στιγμή ανάμεσα στο δάχτυλο και τη σκανδάλη δεν χωρά για εκείνους περαιτέρω συζήτηση.

Τον λόγο του Χ. Μύλλερ μετατρέπει σε παράσταση ο Θ. Τερζόπουλος με μια ανατρεπτική σκηνοθεσία, ίσως την πιο ενδιαφέρουσα που είδαμε φέτος τον χειμώνα. Κρατώντας τον «διδακτικό» χαρακτήρα του έργου, ο Τερζόπουλος ανεβάζει στη σκηνή τους θεατές και εκείνοι, σχεδόν αγγίζοντας τους ηθοποιούς, γίνονται μάρτυρες της δίκης. Στα δεξιά μας, στα καθίσματα της πλατείας του θεάτρου, βρίσκονται τοποθετημένες φωτογραφίες αγωνιστών ενώ μπροστά μας στέκουν οι μελλοθάνατοι.

Σα να βρίσκονται σε λαιμητόμο, οι τρεις κατηγορούμενοι είναι συνεχώς όρθιοι με ορατά -την περισσότερη ώρα- μόνο τα κεφάλια τους. Στις άκρες, οι δύο δικαστές που τους καταδικάζουν. Από τη μία ο ίδιος ο Θ. Τερζόπουλος μεταφέρει με ευκρίνεια τον λόγο του Χ. Μύλλερ στη σκηνή. «Το χορτάρι, πρέπει εμείς ακόμα να ξεριζώνουμε, για να μείνει πράσινο» ακούμε και από την άλλη τη Μαρία Μπέικου να επαναλαμβάνει πιο αργά, ακόμη πιο βασανιστικά.

Ζωντανές οι μνήμες της Αγωνίστριας
Άλλωστε η Μ. Μπέικου έχει βιώσει στο πετσί της παρόμοιες καταστάσεις, στη ζωή κι όχι στη σκηνή. Αγωνίστρια πραγματική, στα 18 της χρόνια κατατάχθηκε στον ΕΛΑΣ, στην Αντίσταση, κατά των Γερμανών και νίκησε. Δύο χρόνια αργότερα, ξανάπιασε το τουφέκι, το δικό της «μάουζερ», για να συμμετέχει με τον Δημοκρατικό Στρατό στον Εμφύλιο. Ηττημένη πια, έφυγε για να ζήσει 27 ολόκληρα χρόνια στη Σοβιετική Ένωση.

Χωρίς να έχει ιθαγένεια, επέστρεψε στα όνειρά της, στην Ελλάδα. Πλέον ήρθε η ώρα να μας πει την ιστορία επί σκηνής. Με ψυχραιμία και φωνή καθαρή, η Μ. Μπέικου γίνεται η «φωνή» του πρόσφατου ιστορικού παρελθόντος μας.

Πώς να ξεχωρίσεις τους τρεις ηθοποιούς που ερμηνεύουν τους κατηγορούμενους στο δικαστήριο; Θανάσης Αλευράς, Στάθης Γράψας και Αλέξανδρος Τούντας δούλεψαν υποδειγματικά, εξέλιξαν τα εκφραστικά τους μέσα και ανέδειξαν την εσωτερική ενέργεια που διαθέτουν. Η «μηχανή» της Επανάστασης τους έφερε ως εδώ, να αναζητούν συνεχώς σάρκα για να σκοτώσουν. Τώρα οι λέξεις παίρνουν τη θέση σάρκας σε μιαν Επανάσταση που γράφει τη δική της ιστορία.

Φεύγοντας
Από τις σημαντικότερες παραστάσεις που δεν πρέπει να χάσετε. Μια ολοκληρωμένη και σοβαρή δουλειά γύρω από την Επανάσταση και όλα όσα απορρέουν από αυτή σε διάφορα επίπεδα. Μέχρι τις 30 Μαίου στο θέατρο «Άττις».

INFO: Μάουζερ του Χάινερ Μύλλερ
Θέατρο Άττις: Λεωνίδου 7, Μεταξουργείο. Τηλ: 210-5226260.
Παραστάσεις: Τετάρτη-Πέμπτη-Παρασκευή-Σάββατο και Κυριακή 21:15
Tιμή εισιτηρίου: 20 €
Διάρκεια: 60'