Τζον Γαβριήλ Μπόρκμαν: Ο «λύκος» που διψά για εξουσία

της Κατερίνας Σφοντούρη

Μετά τις περσινές, επιτυχημένες παραστάσεις σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, ο «Τζον Γαβριήλ Μπόρκμαν» του Ίψεν, σε σκηνοθεσία Γιώργου Μιχαλακόπουλου, συνεχίζεται και φέτος στο θέατρο Άλμα, στο Μεταξουργείο.

Σαν χειμωνιάτικο παραμύθι
Τα φώτα σβήνουν, η αυλαία σηκώνεται και μπαίνουμε στο σπίτι της Γκούνχιλντ. Εκεί όπου συζητά με την δίδυμη αδελφή της, Έλλα, και ακούει συνεχώς τους βηματισμούς του Τζον Γαβριήλ, από τον επάνω όροφο του σπιτιού.

Δύο γυναίκες που ερωτεύτηκαν τον Τζον Γαβριήλ Μπόρκαμ. Την Γκούνχιλντ την παντρεύτηκε κι έκανε μαζί της έναν γιο, τον Έρχαρτ. Την Έλλα την ερωτεύτηκε και συνδέθηκε μαζί της ερωτικά. Αυτός, ιδεολόγος και φιλόδοξος γιος μεταλλωρύχου, τον κυρίευε το έμφυτο πάθος του για το χρήμα. Ως διευθυντής τράπεζας, κέρδισε παράνομα εις βάρος χρεωγράφων άλλων ατόμων κι ενώ ετοιμαζόταν να πραγματοποιήσει ένα μεγάλο οικονομικό άλμα, δεν τα κατάφερε και φυλακίστηκε για κατάχρηση.

Εμείς παρακολουθούμε τη ζωή του Τζον Γαβριήλ όταν πια έχει βγει από τη φυλακή κι έχει επανέλθει στο σπίτι του. Εκεί που έχει να αντιμετωπίσει τη σύζυγό του, η οποία αισθάνεται ντροπιασμένη και δεν θέλει ούτε να τον βλέπει. Κι από την άλλη πλευρά, η Έλλα που ναι μεν σεβάστηκε τα χρεώγραφά της, ωστόσο δεν τη θέλει ερωτικά πια ο Τζον Γαβριήλ.

Σε αυτές τις «πληγωμένες» και δοκιμασμένες σχέσεις, υπάρχει και ο νεαρός Έρχαρτ. Η Γκούνχιλντ βλέπει στο πρόσωπο του γιου της την ελπίδα για αποκατάσταση του κύρους του οικογενειακού ονόματος. Ο Έρχαρτ όμως, λόγω της ηλικίας του, δεν ενδιαφέρεται για τίποτα, παρά μόνο για την καλή παρέα που του προσφέρει η γειτόνισσα Φάννυ Βίλτον.

Για τον Τζον Γαβριήλ, η ζωή θα έχει και πάλι νόημα μόνο όταν καταφέρει να αγγίξει το πολύτιμο μέταλλο που «μέσα από τη γη ακούγεται η μουσική του». Μέσα στο καταχείμωνο, αποφασίζει να βαδίσει ξανά και να βγει έξω στο κρύο, στο παιχνίδι που λέγεται ζωή.

Έμφαση στους χαρακτήρες
Σκηνοθέτης αλλά και πρωταγωνιστής, ο Γιώργος Μιχαλακόπουλος είναι και φέτος ο απογοητευμένος Τζον Γαβριήλ Μπόρκμαν που φορώντας το μαύρα ρούχα του και κλεισμένος στο σπίτι του, περιμένει την κατάλληλη στιγμή να διεκδικήσει τη χαμένη του εξουσία. Μέσα στο μελαγχολικό, χειμωνιάτικο σκηνικό διακρίνει την ελπίδα για μια τύχη που δεν θα αλλάξει εύκολα.

Μαζί με τη Νόνη Ιωαννίδου (Γκούνχιλντ) και την Κατερίνα Μαραγκού (Έλλα), ο Γ. Μιχαλακόπουλος δημιουργεί το ιψενικό τρίγωνο μιας σχέσης που νοσεί. Η Κ. Μαραγκού εκφράζει απόλυτα τον χαρακτήρα της Έλλα. Είναι η γυναίκα που πίστεψε αληθινά στον Μπόρκμαν, που στάθηκε δίπλα στον Έρχαρτ και που τον αποζητά στις τελευταίες μέρες της ζωής της.

Αταίριαστη ηλικιακά σαν δίδυμη αδελφή της Έλλα, φαίνεται η Ν. Ιωαννίδου. Αλύγιστη και αγέρωχη γυναίκα, είναι ψυχρή ακόμη και την ύστατη στιγμή. Ωστόσο, μοιάζει να στέκεται αβοήθητη από τη σκηνοθεσία και να υπερβάλλει σε ορισμένες στιγμές. Είναι σίγουρα δύσκολη η έκφραση και η κλιμάκωση των συναισθημάτων που τοποθετεί ο Ίψεν στους ήρωές του.

Από τους δεύτερους ρόλους, ξεχωρίζει η Μαρία Καβουκίδη, ως Φάννυ Βίλτον. Εισβάλλει όποτε το επιθυμεί στην οικογένεια Μπόρκμαν και κερδίζει αυτό που θέλει: τον Έρχαρτ. Είναι το έξυπνο θηλυκό που συμπαρασύρει πάνω στο έλκυθρο τα νιάτα.

Φεύγοντας
Ένα από τα λιγότερο γνωστά έργα του Ίψεν ανοίγει την αυλαία του στους θεατές της Αθήνας αλλά δεν καταφέρνει να μας μυήσει στους χαρακτήρες και την ιψενική ατμόσφαιρα. Ένα κλασικό έργο, μια κλασική σκηνοθεσία που δεν εισάγει τίποτα καινούργιο. Αν προτιμάτε πιό σύγχρονη σκηνοθετική ματιά, η παράσταση «Τζον Γαβριήλ Μπόρκμαν» μάλλον δεν είναι η καλύτερη επιλογή.

INFO: Τζον Γαβριήλ Μπόρκμαν του Χένρικ Ίψεν
Θέατρο Άλμα: Αγίου Κωνσταντίνου και Ακομινάτου 15-17, Μεταξουργείο
Παραστάσεις: Τετάρτη 19:00 (λαϊκή), Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο 21:00
Τιμές εισιτηρίων: 25 €, 20 €, λαϊκή-ομαδικό 18 €, φοιτητικό 15 €
Διάρκεια: 120'