«Το τυφλό σημείο»: Απώλεια και συνέχιση της ζωής στο θέατρο Πορεία

της Κατερίνας Σφοντούρη

Δυο λόγια για την υπόθεση: H ζωή της νεαρής Νίκης αλλάζει ξαφνικά όταν ο σύζυγός της πεθαίνει. Χαμένη στις σκέψεις και στις αναμνήσεις, δε βρίσκει κουράγιο να προχωρήσει. Βιώνει την απώλεια ως φυγή που έχει επιστροφή. «Θα διώξω την ομίχλη και θα σε ξαναφέρω» μονολογεί ενώ ταλαντεύεται από το παρόν στο παρελθόν, από την κοινωνικότητα στην απομόνωση.

Οι στιγμές που περνά είναι δύσκολες, αλλά πρέπει να αντιμετωπίσει τη ζωή μόνη πια. Αρνείται να δουλέψει, χάνει τη σίγουρη δουλειά στην τράπεζα, κυκλοφορεί μόνη στους άδειους δρόμους αλλά και διασταυρώνεται με ανθρώπους κοινούς. Η γυναίκα των φαναριών, ο κρεοπώλης της γειτονιάς, ο άγνωστος που αναζητά μια γνωριμία, εισβάλλουν στη ζωή της θλιμένης Νίκης για να τη βγάλουν από τον μικρόκοσμο που ζει. Η κατάθλιψη, η βία και η κυνικότητα θα την κάνουν να αλλάξει τρόπο σκέψης, να παλέψει με τον ίδιο της τον εαυτό και -γιατί όχι;- να σκοτώσει όσους δεν την αισθάνονται.

Η παράσταση: Το συγγραφικό του ντεμπούτο πραγματοποιεί με το «Τυφλό σημείο» ο Γιάννης Μαυριτσάκης, που τα προηγούμενα χρόνια συναντούσαμε ως ηθοποιό στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού. Μεταφρασμένο ήδη σε τέσσερις γλώσσες, το «Τυφλό σημείο» επιλέχτηκε ομόφωνα από την εκδοτική επιτροπή του Ευρωπαϊκού Εργαστηρίου Μετάφρασης για να ενταχθεί στη γνωστή θεατρική σειρά Label Europa.

Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, το έργο του Γ. Μαυριτσάκη ανεβαίνει στη σκηνή του θεάτρου Πορεία, υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες της πολυτάλαντης Μάρθας Φριντζήλα, δουλειά της οποίας πρόσφατα χειροκροτήσαμε (Κατερίνα Ισμαϊλοβα-Θέατρο του Νέου Κόσμου). Έχοντας λοιπόν ως θέμα την απώλεια ενός αγαπημένου ανθρώπου, η σκηνοθέτιδα «απλώνει» στη σκηνή ολόκληρη τη διανομή, για να σταθεί δίπλα στη Νίκη, να την προβληματίσει αλλά και να τη «χαστουκίσει».

Στη -γεμάτη με καθημερινούς ανθρώπους- σκηνή η ατμόσφαιρα που δημιουργείται είναι άκρως θεατρική. Σε αυτό κυρίως βοηθά το σκηνικό που υλοποίησε ο Βασίλης Μαντζούκης όπου τα διάφορα στοιχεία (αφίσες με σήματα του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, ακτινογραφίες, η μορφή ενός σκυλιού) αποκτούν τον δικό τους συμβολισμό.

Εκτεταμμένη προσοχή δίνεται επίσης στον φωτισμό που σχεδίασε η Μελίνα Μάσχα. Το κόκκινο χρώμα εναλλάσσεται με το μπλε ή το πράσινο ενώ τα κοστούμια του Βασίλη Μαντζούκη δηλώνουν τόσο ιδιότητα όσο και τον ψυχισμό του κάθε ήρωα. Ταμπελάκια που κρέμονται στα κοστούμια και ο κοριτσίστικος φιόγκος που γίνεται αγορίστικο παπιγιόν αποτελούν έξυπνα σκηνοθετικά ευρήματα της Μ. Φριντζήλα.

Στην ατμόσφαιρα που κινείται μεταξύ παρελθόντος και παρόντος, η νεαρή κοπέλα παραπαίει και προσπαθεί να συνεχίσει τη ζωή της. Στον ρόλο της Νίκης συναντούμε την Πολυξένη Ακλίδη (σσ. την είδαμε φέτος και στην παράσταση «Δάφνις και Χλόη» στο θέατρο Πορεία), η οποία διαθέτει εκφραστικότητα στο βλέμμα, άνεση και καταφέρνει να μεταφέρει την θλίψη της, που φτάνει στα όρια της κατάθλιψης.

Η πρώτη συνάντηση της Νίκης γίνεται με τον κρεοπώλη της περιοχής -Δημήτρη Τάρλοου. Ηθοποιός εύπλαστος, ο Δ. Τάρλοου, περνά με άνεση από τον ρόλο του κρεοπώλη σε αυτόν του τρελού κομμωτή για να φτάσει στο τέλος να διαλύσει τον μικρόκοσμο της Νίκης με τις περιγραφές του.

Σε ένα βάθρο, σαν τροχονόμος που ρυθμίζει την κυκλοφορία στον δρόμο, η Τάνια Παπαδοπούλου με τα κουρελιασμένα ρούχα της είναι η γυναίκα των φαναριών. Από την «προνομιακή» θέση στην οποία βρίσκεται επί χρόνια, παρακολουθεί τους καιρούς να αλλάζουν, τους ανθρώπους να χάνουν την ανθρωπιά τους και γίνεται η φίλη της Νίκης. Κοιτώντας μονάχα ευθεία και με φωνή που τρέμει, χαρίζει συγκινητικούς μονολόγους που αγγίζουν τον θεατή.

Από τους δρόμους και τη φτώχεια, ο Γ. Μαυριτσάκης μας μεταφέρει στο υπερσύγχρονο γραφείο του διευθυντή της τράπεζας, στην οποία εργάζεται η Νίκη. Με γερές δόσεις κυνισμού, ο Δημοσθένης Ελευθεριάδης περιπαίζει την υπάλληλο, όταν εκείνη ζητά άδεια ενός μηνός. Χειρονομίες που φανερώνουν τη δύναμη της θέσης του και ευφράδεια είναι τα χαρακτηριστικά που συνιστούν τον επιτυχημένο άνδρα σήμερα.

Τελικά: Ένα βήμα παραπέρα επιχειρεί να μας πάει το «Τυφλό σημείο», δηλώνοντας ότι η νέα ελληνική θεατρική γενιά είναι παρούσα, «ψάχνεται» και ζητά την υποστήριξή μας.

INFO: Το τυφλό σημείο του Γιάννη Μαυριτσάκη
Θέατρο Πορεία: Τρικόρφων 3-5, Αθήνα, Στάση ΗΣΑΠ Βικτώρια, τηλ: 210-8210991
Παραστάσεις: Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο 21:15, Κυριακή 19:30
Τιμές εισιτηρίων: 20 €, φοιτητικό 14 €
Διάρκεια: 110΄