Ιονέσκο live: Σύγχυση μπροστά σε έναν κόσμο ανεξήγητο

της Κατερίνας Σφοντούρη

Τρία έργα σε μία ενιαία παράσταση

Η αδυναμία επικοινωνίας, ο κονφορισμός σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής και μια σειρά από σουρεαλιστικούς διαλόγους απαρτίζουν τα έργα του Ευγένιου Ιονέσκο, κυρίαρχου δημιουργού του «Θεάτρου του Παραλόγου», τα οποία παρουσιάζονται, σε μια ενιαία παράσταση, εδώ και λίγες μέρες στο θέατρο Αργώ.

«Το Μάθημα», «η Φαλακρή Τραγουδίστρια» και «οι Καρέκλες», θεατρικά έργα γραμμένα περίπου το 1950 από τον Ιονέσκο, ζωντανεύουν στη σκηνή ύστερα από τη γόνιμη συνεργασία της καλλιτεχνικής εταιρείας «Αργώ», του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Καβάλας και του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Κοζάνης. Κάτω από ένα σύγχρονο βλέμμα, η τριμερής συμπαραγωγή φιλοδοξεί και καταφέρνει να μεταφέρει τις ιδέες και τα πιστεύω του γάλλου συγγραφέα γύρω από το παράλογο της πραγματικότητας.

Το Παράλογο στο «Ιονέσκο live»

Αντίθετα με το παραδοσιακό θέατρο το οποίο επιχειρεί να δημιουργήσει μια πιστή αναπαράσταση της ζωής, το Θέατρο του Παραλόγου, το οποίο έγινε για πρώτη φορά δημοφιλές τη δεκαετία του ’50, φέρνει μπροστά στα μάτια του θεατή τον ίδιο τον άνθρωπο αντιμέτωπο με ένα πλήθος υπαρξιακών ερωτημάτων, τα οποία δεν έχουν καμία λογική απάντηση.

Το Παράλογο διατρέχει την παράσταση «Ιονέσκο live» από την αρχή έως το τέλος, υπό την σκηνοθετική καθοδήγηση του έμπειρου Γιάννη Κακλέα. Με τον ίδιο τον Ιονέσκο να είναι «παρών» στην παράσταση, μέσω των ειδικών βιντεοπροβολών που επιμελούνται οι Χάρης Λαλούσης και Πίνδαρος Ανδριόπουλος, το «Μάθημα» αποτελεί το εναρκτήριο έργο.

Η σχέση καθηγητή και μαθήτριας ξεκινάει μέσα σε απολύτως φυσιολογικά πλαίσια για να καταλήξει σημείο βιασμού. Η ανικανότητα της μαθήτριας να δεχτεί τις γνώσεις του καθηγητή της, τον κάνει να φέρεται αλλόκοτα, να μην μπορεί να δεχτεί την διαφορετικότητα της μαθήτριας. Από τη φιλικότητα περνάμε στην ερωτική επίθεση και τελικά στο θάνατο.

Στον ρόλο του καθηγητή συναντούμε τον εκφραστικότατο Γιώργο Πανούτσο. Διαθέτοντας πλήρη έλεγχο των μέσων που χρησιμοποιεί, μιλάει συνεχώς, προσπαθώντας να μεταφέρει τις γνώσεις του στη νεαρή μαθήτρια. Ωστόσο, τα γλωσσικά σχήματα είναι πλέον τόσο απωλιθωμένα που η μαθήτρια φτάνει σε σημείο να ασφυκτιά και να μην μπορεί πλέον να παρακολουθήσει. Η Βάνα Πεφάνη, στον ρόλο της μαθήτριας που της ταιριάζει πολύ, αφήνεται στα χέρια του δυνάστη καθηγητή της.

Ο «αγγλικός» χρόνος

Η αλήθεια είναι ότι ο Γιάννης Κακλέας φροντίζει να σκηνοθετεί πάντα με έναν τρόπο ευφάνταστο. Έτσι λοιπόν, απολαμβάνουμε στο δεύτερο έργο της παράστασης, την «Φαλακρή Τραγουδίστρια», την μεταφορά μας στην Αγγλία μέσω βιντεοπροβολών που δηλώνουν τον τόπο αλλά και της τυπικής αγγλικής ώρας από τα μεγάφωνα. Μέσα σε ένα σκηνικό χρωματιστό, το ζευγάρι των Σμιθ, το οποίο αποτελούν η σαρκαστική Αιμιλία Υψηλάντη και ο είρων Κώστας Φλωκατούλας, σμίγουν με το ζεύγος Μάρτιν. Το δίδυμο καθηγητή-μαθήτριας (Βάνα Πεφάνη και Γιώργος Γιαννούτσος) μετατρέπεται σε ένα χιουμοριστικότατο ζευγάρι Μάρτιν, το οποίο γνωρίζεται χωρίς να το γνωρίζει.

Η αστεία καρικατούρα που ονομάζεται Μαίρη, είναι η υπηρέτρια που στα μάτια του Γ. Κακλέα δεν θα μπορούσε παρά να είναι ένα punk κορίτσι που δεν σταματά να χλευάζει την ασυνεννοησία. Διακρίνουμε τη Νικολίνα Μουαΐμη σε έναν ρόλο που απαιτεί μεγάλα αποθέματα ενέργειας να τα καταφέρνει πολύ καλά.

Τα διανοητικά ταραγμένα ζευγάρια επισκέπτεται ο Πυροσβέστης Γιάννης Στεφόπουλος, τον οποίο πρόσφατα θαυμάσαμε στο «Ψυγείο» του Copi στο θέατρο Πορεία. Σουρεαλιστικός ρόλος που έρχεται να μπερδέψει ακόμη περισσότερο την παρέα των ζευγαριών με την ακατάσχετη φλυαρία του.

Άδειες καρέκλες

Η punk Μαίρη αλλάζει πρόσωπο για να γίνει η Γριά στο τελευταίο έργο της παράστασης, τις «Καρέκλες». Από το σκηνικό-ουράνιο τόξο περνάμε στο θολό, απόκοσμο σκηνικό του πύργου όπου ζει ο Γέρος, Γιάννης Στεφόπουλος με την Γριά, Νικολίνα Μουαϊμη.

Ανήμποροι σχεδόν, ζουν με τις αναμνήσεις τους χωρίς να έχουν επίγνωση της κατάστασης στην οποία βρίσκονται. Καρέκλες γεμίζουν το χώρο ενώ οι ίδιοι περιμένουν πλήθος καλεσμένων που ποτέ δεν εμφανίζονται. Κινούμενοι μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας, ο Ιονέσκο βάζει του ήρωές του να αισθανθούν το κενό, αυτό που τελικά υπήρχε σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους.

Όταν η μουσική «ντύνει» τα σκηνικά

Τους τρεις, εντελώς διαφορετικούς μεταξύ τους, σκηνικούς χώρους υπογραμμίζει με τις μουσικές του επιλογές ο Ιάκωβος Δρόσος, επί χρόνια συνεργάτης του Γιάννη Κακλέα. Η κλασσική μουσική είναι τόσο επιβλητική στο «Μάθημα» όσο η κυριαρχία που ασκεί ο καθηγητής στην μαθήτριά του.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης, η μουσική στην «Φαλακρή τραγουδίστρια», όπου απλά μουσικά σήματα δηλώνουν τον αγγλικό τρόπο ζωής μέσα στο ποπ σκηνικό που στήνει ο Γιώργος Λυτζέρης και στα φανταχτερά κοστούμια της Ειρήνης Τσακίρη.

Η διάθεση αλλάζει στις «Καρέκλες», γι’αυτό και η μουσική ακολουθεί ένα ύφος ατονικό, δηλώνοντας την «βαλτώδη» κατάσταση στην οποία ζουν οι δύο γέροι.

Τελικά

Μια συλλογική δουλειά που φέρνει τον Ιονέσκο «αντιμέτωπο» με την τεχνολογία για να αποδείξει ότι τα σπουδαία κείμενα είναι πάντοτε επίκαιρα. Ο κόσμος του Ιονέσκο απλώνεται μπροστά μας, για να τον ανακαλύψουμε αλλά και για να προβληματιστούμε.

INFO: Ιονέσκο live, Θέατρο Αργώ, Ελευσινίων 15, Μεταξουργείο (Τηλ. 210-5201684).
Παραστάσεις: Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή 21:00, Σάββατο λαϊκή 18:30, Κυριακή 20:00
(Παραστάσεις μέχρι τις 23 Μαρτίου)
Εισιτήρια: Τετάρτη και Πέμπτη 20 €, Σάββατο και Κυριακή 22 €, λαϊκή 18 €, φοιτητικό 15 €