Σωκράτης Μάλαμας: Ποιητικός «Χάρτης» το νέο του CD
Ακούσαμε το νέο CD του Σωκράτη Μάλαμα στην πρώτη ζωντανή του παρουσίαση, και μεταφέρουμε… στίχους και εντυπώσεις.
της Δώρας Αμαραντίδου
Στο φυσικό του μουσικό χώρο, στο στούντιο Sierra, ο Σωκράτης Μάλαμας παρουσίασε για πρώτη φορά ζωντανά τα τραγούδια του νέου του άλμπουμ, με τίτλο «Ο Χάρτης». Τον ακούσαμε, έτσι όπως τον ξέρουμε και όπως θα θέλαμε να τον ακούσουμε. Εκεί όπου έγιναν οι ηχογραφήσεις των τραγουδιών από τις 15 Οκτωβρίου έως τις 16 Δεκεμβρίου του 2013, έπαιξε και τραγούδησε τα νέα του κομμάτια, μόνο με κιθάρα, λαούτο και βιολί. Γυμνά, χωρίς ενορχήστρωση, με την πρωτόλεια μορφή τους.
Το ευχαριστήθηκε κι αυτός κι εμείς, μα ήταν κι έξω απ’ τα νερά του, που έπαιζε μέρα μεσημέρι, μπροστά σε κόσμο μονομιάς 12 κομμάτια, χωρίς τσιγάρο, παρά μόνο με καφέ… Διασκέδαζε κάθε τόσο την άβολη θέση του, με χιούμορ και μπηχτές για τους ελεγχόμενους χώρους ζωντανής ακρόασης: «Α! πολύ ωραία. Πρώτη φορά παίζω ένα σύνολο νέων τραγουδιών και θυμάμαι όλα τα μουσικά θέματα, τις συγχορδίες. Μα χωρίς τσιγάρο; Έτσι και χειρότερα ένιωσα όταν πρόσφατα έπαιξα επί τρεισήμισι ώρες σε ένα μεγάλο χώρο στο Βερολίνο, όπου παρά το μέγεθός του, απαγορευόταν το τσιγάρο. Πολιτισμός βλέπεις… Πού θα πάει, θα συνηθίσουμε». Βέβαια στην ακρόαση του νέου του δίσκου, διάλλειμα έγινε, τριών λεπτών, όσο κρατάει ένα τσιγάρο. Η ακρόαση ήταν γλυκιά και παρεΐστικη, κι ας έλειπε η νύχτα και το αλκοόλ… Κι είχε σημασία, που έγινε σε αυτόν το χώρο, εκεί όπου, όπως είπε «τα τελευταία χρόνια χτυπάμε 15ωρα παίζοντας και βγαίνουμε… άλλοι».
Πάμε, τώρα, να ξεναγηθούμε στα 13 τραγούδια του «Χάρτη» του Σωκράτη Μάλαμα, έτσι όπως ακούγονται στο cd… με ή χωρίς τσιγάρο και οινόπνευμα. Γνώριμος στην δωρική ερμηνεία του, στις συνθέσεις του και στα στιχουργικά θέματα, μα αλλαγμένος ελαφρώς στις ενορχηστρώσεις των κομματιών του. Διευρύνοντας το ηχητικό του εύρος, εμμένοντας ωστόσο στο γηγενές μουσικό τοπίο του, ο τραγουδοποιός παρουσιάζει 13 τραγούδια σε δικές του μουσικές, όπου οι λαϊκοί και παραδοσιακοί δρόμοι καταφέρνουν να συναντηθούν με ηλεκτρικά πεδία και μπαλάντες, χωρίς να δημιουργούν ηχητική κόντρα στην συνολική ακρόαση του δίσκου. Οι στίχοι των τραγουδιών (στα περισσότερα του Γιώργου Κλεφτογιώργου, δύο της Φωτεινής Λαμπρίδη, ένα του Δημήτρη Αδοργιαστού και ένα του Βαγγέλη Βελώνια) αναφέρονται, άκρως εικονοληπτικά, σε ερωτικά, υπαρξιακά και πολιτικά ζητήματα. Ένα τραγούδι ερμηνεύει η Ελένη Βιτάλη και δίνει στον ακροατή αυτό που χρειάζεται να ακούσει από εκείνη.
Το άλμπουμ ανοίγει με ένα υποβλητικό κομμάτι, με τίτλο «Τ’όνομά μου είναι δρόμος» (στιχ. Γιώργου Κλεφτογιώργου). Εκεί λέει: «Δεν γεννήθηκα ποτέ μου και ποτέ δεν έζησα, το όνομά μου ήταν λάθος και το έσβησα». Συνεχίζει με το χαμηλών τόνων, νοσταλγικό τραγούδι «Του κόσμου τ’ ακριβά» (στιχ. Δημήτρη Αδοργιαστού) για να φτάσει στον αυθεντικό (κατά Μάλαμα) λαϊκό «Χάρτη», που δίνει και τον τίτλο του cd. Με μπουζούκι στο ηχητικό σήμα κατατεθέν του και ερωτικό στους στίχους του Γιώργου Κλεφτογιώργου: «Μια πατρίδα η αγάπη μου γυρεύει με σημαία και θρησκεία τ’ όνομά σου». Το επόμενο κομμάτι, το «Φορτηγό», είναι αυτό που λέμε «ο Σωκράτης Μάλαμας έτσι όπως πάντα τον ξέραμε» στην αφηγηματική ερμηνεία και σύνθεση του αλλά με ασυνήθιστη για τα γούστα του ενορχηστρωτική επιλογή, αφού το τρομπόνι και η βιόλα έχουν τον πρώτο λόγο. Μέχρι που κάνει ένα παραδοσιακό πέρασμα με θρακιώτικο ρυθμό στο «Μόνο τα τσιγάρα».
Στεκόμαστε στο κομμάτι «Ειρηνικός». Με άκρως ηλεκτρικό ήχο και ευρηματικούς στίχους του Γιώργου Κλεφτογιώργου συναντάμε ένα Μάλαμα, έτσι όπως δεν τον είχαμε ξανακούσει. Όπως λέει κι ίδιος «πρόκειται για ένα ιδιότροπο μπαράκι. Μακάρι να είχαμε ένα τέτοιο να πηγαίναμε». Είναι πολύ καλός στην τραχιά, σαρκαστική ερμηνεία του, όταν τραγουδά «πόλεμο θα κάνω στον ειρηνικό, αν δεν πιεις μαζί μου μια τεκίλα». Στεκόμαστε και στο εμμονικό «Σ’ αγαπάω και σκορπάω» για την ταξιδιάρικη μελωδία του, που αναδεικνύεται με την ενορχήστρωση: Το υποφώσκον ηλεκτρονικό τοπίο δένει άριστα με τον ήχο της ηλεκτρικής και ακουστικής κιθάρας.
Η εσωτερικότητα του Σωκράτη Μάλαμα ως ερμηνευτή αντηχεί σε δυο μπαλάντες σε στίχους της Φωτεινής Λαμπρίδη: Στον τρυφερό «Όρκο» και στο «Είναι νωρίς ακόμα», ένα εκπληκτικό κομμάτι και στους στίχους και στη σύνθεση. Ξεχωρίζει για ώρες ήρεμης ακρόασης και όρεξη για σκέψη: «Μπαίνω στην πόλη μου συχνά όπως και στ’ όνειρό μου. Με τ’ αλεξίπτωτό μου. Κάποιοι κοιμούνται στο μπετό κι έχουν για προσκεφάλι το πλαστικό μπουκάλι».
Απόλυτα ταιριαστή με το ηχητικό περιβάλλον η φωνή της Ελένης Βιτάλη στο κομμάτι «Οι παρελάσεις» (στίχοι Γιωργ. Κλεφτογιώργου), όπου αρθρώνει πολιτικό λόγο, με μεστή ερμηνεία, τραγουδώντας «απ’ την κούνια με πουλάς και μ’ αγοράζεις, μ’ αγκαλιάζεις δυνατά, όταν βουλιάζεις, σε χώρα δίχως όνομα μαθαίνω ότι μένω, να σ’ αγαπώ πατρίδα μου ακόμα επιμένω».
Η καθαρόαιμη λαϊκή όψη του τραγουδοποιού εμφανίζεται στην «Τρικυμία» (στίχοι Γιωργ. Κλεφτογιώργου). Με ούτι, κλαρίνο και βιολί τραγουδά με καημό στον ήχο της φωνή του «λάθος γυναίκα αγαπούσα, κοντά της νόμιζα πως ζούσα, μα η ψυχή μου είχε βγει για να σε ψάξει». Η «Εξομολόγηση» είναι ένα ακόμα δυνατό κομμάτι- ταυτότητα του τραγουδοποιού Σωκράτη Μάλαμα, περασμένο από παραδοσιακούς δρόμους, με νέι και λαούτο πρωταγωνιστές στον ήχο. Η θεματολογία θα μπορούσε να αποτελέσει… δήλωση του Σωκράτη Μάλαμα, λέγοντας «θέλω να εξομολογηθώ σε άγιο μεθυσμένο και μόλις έρθει το πρωί όλα να τα ξεχάσει».
Το άλμπουμ κλείνει με «Το τραγούδι του Άλκη» σε στίχους Βαγγέλη Βελώνια. Με αφορμή αυτό το τραγούδι, ο Σωκράτης Μάλαμας είπε στην πρώτη παρουσίαση: «Για τους αγαπημένους μου δεν μπορώ να γράψω, ούτε να αρθρώσω λέξη. Με τον Άλκη Αλκαίο, ήμαστε τόσα χρόνια μαζί, έγραψα τόσα τραγούδια μαζί του. Κι όμως όταν έφυγε, δεν μπόρεσα να πω μια λέξη για να του την αφιερώσω. Ευχαριστώ τον Βαγγέλη πού μου έκανε δώρο αυτό το τραγούδι για τον Άλκη». Είναι μια μπαλάντα με ακουστική κιθάρα και ούτι, που με συμπυκνωμένο νόημα λέει «αυτός που ξέρει να μιλά, σωπαίνει για βδομάδες, στα δύσκολα χαμογελά και γράφει δυο αράδες».
Ο καινούργιος δίσκος του Σωκράτη Μάλαμα, «Ο Χάρτης» κυκλοφορεί σε όλα τα δισκοπωλεία και τα ψηφιακά καταστήματα δίσκων από την Minos- Emi.
Στο φυσικό του μουσικό χώρο, στο στούντιο Sierra, ο Σωκράτης Μάλαμας παρουσίασε για πρώτη φορά ζωντανά τα τραγούδια του νέου του άλμπουμ, με τίτλο «Ο Χάρτης». Τον ακούσαμε, έτσι όπως τον ξέρουμε και όπως θα θέλαμε να τον ακούσουμε. Εκεί όπου έγιναν οι ηχογραφήσεις των τραγουδιών από τις 15 Οκτωβρίου έως τις 16 Δεκεμβρίου του 2013, έπαιξε και τραγούδησε τα νέα του κομμάτια, μόνο με κιθάρα, λαούτο και βιολί. Γυμνά, χωρίς ενορχήστρωση, με την πρωτόλεια μορφή τους.
Το ευχαριστήθηκε κι αυτός κι εμείς, μα ήταν κι έξω απ’ τα νερά του, που έπαιζε μέρα μεσημέρι, μπροστά σε κόσμο μονομιάς 12 κομμάτια, χωρίς τσιγάρο, παρά μόνο με καφέ… Διασκέδαζε κάθε τόσο την άβολη θέση του, με χιούμορ και μπηχτές για τους ελεγχόμενους χώρους ζωντανής ακρόασης: «Α! πολύ ωραία. Πρώτη φορά παίζω ένα σύνολο νέων τραγουδιών και θυμάμαι όλα τα μουσικά θέματα, τις συγχορδίες. Μα χωρίς τσιγάρο; Έτσι και χειρότερα ένιωσα όταν πρόσφατα έπαιξα επί τρεισήμισι ώρες σε ένα μεγάλο χώρο στο Βερολίνο, όπου παρά το μέγεθός του, απαγορευόταν το τσιγάρο. Πολιτισμός βλέπεις… Πού θα πάει, θα συνηθίσουμε». Βέβαια στην ακρόαση του νέου του δίσκου, διάλλειμα έγινε, τριών λεπτών, όσο κρατάει ένα τσιγάρο. Η ακρόαση ήταν γλυκιά και παρεΐστικη, κι ας έλειπε η νύχτα και το αλκοόλ… Κι είχε σημασία, που έγινε σε αυτόν το χώρο, εκεί όπου, όπως είπε «τα τελευταία χρόνια χτυπάμε 15ωρα παίζοντας και βγαίνουμε… άλλοι».
Πάμε, τώρα, να ξεναγηθούμε στα 13 τραγούδια του «Χάρτη» του Σωκράτη Μάλαμα, έτσι όπως ακούγονται στο cd… με ή χωρίς τσιγάρο και οινόπνευμα. Γνώριμος στην δωρική ερμηνεία του, στις συνθέσεις του και στα στιχουργικά θέματα, μα αλλαγμένος ελαφρώς στις ενορχηστρώσεις των κομματιών του. Διευρύνοντας το ηχητικό του εύρος, εμμένοντας ωστόσο στο γηγενές μουσικό τοπίο του, ο τραγουδοποιός παρουσιάζει 13 τραγούδια σε δικές του μουσικές, όπου οι λαϊκοί και παραδοσιακοί δρόμοι καταφέρνουν να συναντηθούν με ηλεκτρικά πεδία και μπαλάντες, χωρίς να δημιουργούν ηχητική κόντρα στην συνολική ακρόαση του δίσκου. Οι στίχοι των τραγουδιών (στα περισσότερα του Γιώργου Κλεφτογιώργου, δύο της Φωτεινής Λαμπρίδη, ένα του Δημήτρη Αδοργιαστού και ένα του Βαγγέλη Βελώνια) αναφέρονται, άκρως εικονοληπτικά, σε ερωτικά, υπαρξιακά και πολιτικά ζητήματα. Ένα τραγούδι ερμηνεύει η Ελένη Βιτάλη και δίνει στον ακροατή αυτό που χρειάζεται να ακούσει από εκείνη.
Το άλμπουμ ανοίγει με ένα υποβλητικό κομμάτι, με τίτλο «Τ’όνομά μου είναι δρόμος» (στιχ. Γιώργου Κλεφτογιώργου). Εκεί λέει: «Δεν γεννήθηκα ποτέ μου και ποτέ δεν έζησα, το όνομά μου ήταν λάθος και το έσβησα». Συνεχίζει με το χαμηλών τόνων, νοσταλγικό τραγούδι «Του κόσμου τ’ ακριβά» (στιχ. Δημήτρη Αδοργιαστού) για να φτάσει στον αυθεντικό (κατά Μάλαμα) λαϊκό «Χάρτη», που δίνει και τον τίτλο του cd. Με μπουζούκι στο ηχητικό σήμα κατατεθέν του και ερωτικό στους στίχους του Γιώργου Κλεφτογιώργου: «Μια πατρίδα η αγάπη μου γυρεύει με σημαία και θρησκεία τ’ όνομά σου». Το επόμενο κομμάτι, το «Φορτηγό», είναι αυτό που λέμε «ο Σωκράτης Μάλαμας έτσι όπως πάντα τον ξέραμε» στην αφηγηματική ερμηνεία και σύνθεση του αλλά με ασυνήθιστη για τα γούστα του ενορχηστρωτική επιλογή, αφού το τρομπόνι και η βιόλα έχουν τον πρώτο λόγο. Μέχρι που κάνει ένα παραδοσιακό πέρασμα με θρακιώτικο ρυθμό στο «Μόνο τα τσιγάρα». Στεκόμαστε στο κομμάτι «Ειρηνικός». Με άκρως ηλεκτρικό ήχο και ευρηματικούς στίχους του Γιώργου Κλεφτογιώργου συναντάμε ένα Μάλαμα, έτσι όπως δεν τον είχαμε ξανακούσει. Όπως λέει κι ίδιος «πρόκειται για ένα ιδιότροπο μπαράκι. Μακάρι να είχαμε ένα τέτοιο να πηγαίναμε». Είναι πολύ καλός στην τραχιά, σαρκαστική ερμηνεία του, όταν τραγουδά «πόλεμο θα κάνω στον ειρηνικό, αν δεν πιεις μαζί μου μια τεκίλα». Στεκόμαστε και στο εμμονικό «Σ’ αγαπάω και σκορπάω» για την ταξιδιάρικη μελωδία του, που αναδεικνύεται με την ενορχήστρωση: Το υποφώσκον ηλεκτρονικό τοπίο δένει άριστα με τον ήχο της ηλεκτρικής και ακουστικής κιθάρας.
Η εσωτερικότητα του Σωκράτη Μάλαμα ως ερμηνευτή αντηχεί σε δυο μπαλάντες σε στίχους της Φωτεινής Λαμπρίδη: Στον τρυφερό «Όρκο» και στο «Είναι νωρίς ακόμα», ένα εκπληκτικό κομμάτι και στους στίχους και στη σύνθεση. Ξεχωρίζει για ώρες ήρεμης ακρόασης και όρεξη για σκέψη: «Μπαίνω στην πόλη μου συχνά όπως και στ’ όνειρό μου. Με τ’ αλεξίπτωτό μου. Κάποιοι κοιμούνται στο μπετό κι έχουν για προσκεφάλι το πλαστικό μπουκάλι».
Απόλυτα ταιριαστή με το ηχητικό περιβάλλον η φωνή της Ελένης Βιτάλη στο κομμάτι «Οι παρελάσεις» (στίχοι Γιωργ. Κλεφτογιώργου), όπου αρθρώνει πολιτικό λόγο, με μεστή ερμηνεία, τραγουδώντας «απ’ την κούνια με πουλάς και μ’ αγοράζεις, μ’ αγκαλιάζεις δυνατά, όταν βουλιάζεις, σε χώρα δίχως όνομα μαθαίνω ότι μένω, να σ’ αγαπώ πατρίδα μου ακόμα επιμένω».
Η καθαρόαιμη λαϊκή όψη του τραγουδοποιού εμφανίζεται στην «Τρικυμία» (στίχοι Γιωργ. Κλεφτογιώργου). Με ούτι, κλαρίνο και βιολί τραγουδά με καημό στον ήχο της φωνή του «λάθος γυναίκα αγαπούσα, κοντά της νόμιζα πως ζούσα, μα η ψυχή μου είχε βγει για να σε ψάξει». Η «Εξομολόγηση» είναι ένα ακόμα δυνατό κομμάτι- ταυτότητα του τραγουδοποιού Σωκράτη Μάλαμα, περασμένο από παραδοσιακούς δρόμους, με νέι και λαούτο πρωταγωνιστές στον ήχο. Η θεματολογία θα μπορούσε να αποτελέσει… δήλωση του Σωκράτη Μάλαμα, λέγοντας «θέλω να εξομολογηθώ σε άγιο μεθυσμένο και μόλις έρθει το πρωί όλα να τα ξεχάσει».
Το άλμπουμ κλείνει με «Το τραγούδι του Άλκη» σε στίχους Βαγγέλη Βελώνια. Με αφορμή αυτό το τραγούδι, ο Σωκράτης Μάλαμας είπε στην πρώτη παρουσίαση: «Για τους αγαπημένους μου δεν μπορώ να γράψω, ούτε να αρθρώσω λέξη. Με τον Άλκη Αλκαίο, ήμαστε τόσα χρόνια μαζί, έγραψα τόσα τραγούδια μαζί του. Κι όμως όταν έφυγε, δεν μπόρεσα να πω μια λέξη για να του την αφιερώσω. Ευχαριστώ τον Βαγγέλη πού μου έκανε δώρο αυτό το τραγούδι για τον Άλκη». Είναι μια μπαλάντα με ακουστική κιθάρα και ούτι, που με συμπυκνωμένο νόημα λέει «αυτός που ξέρει να μιλά, σωπαίνει για βδομάδες, στα δύσκολα χαμογελά και γράφει δυο αράδες».
Ο καινούργιος δίσκος του Σωκράτη Μάλαμα, «Ο Χάρτης» κυκλοφορεί σε όλα τα δισκοπωλεία και τα ψηφιακά καταστήματα δίσκων από την Minos- Emi.
