Σωκράτης Μάλαμας: Ακούραστος και γνήσιος στον Σταυρό του Νότου
Μερικές αξίες, όσα χρόνια και αν περάσουν, δεν αλλάζουν. Αυτό συνειδητοποιήσαμε βλέποντας ζωντανά στο Σταυρό του Νότου τον ακούραστο και πάντα αυθεντικό Σωκράτη Μάλαμα.
της Ναταλίας Χατζηαντωνίου
Με κάτι από τη στόφα των παλιών μαστόρων του λαϊκού. Με κάτι από την μεταφυσική διορατικότητα της παράδοξης ποιητικής των, φολκ-ροκ, ποιητών-τροβαδούρων. Εμβαπτισμένος στην δημοτική μουσική και στο «έντεχνο», στη τζαζ και στο αυθεντικό λαϊκό, αλλά αδιάβροχος από οποιαδήποτε «έντεχνη» πόζα. Με μία αξιοθαύμαστη ικανότητα να επιτυγχάνει στα live την απολύτως φυσιολογική σκηνική οικειότητα, ενώ ταυτόχρονα υποδεικνύει τον εκατέρωθεν ακομπλεξάριστο σεβασμό που απαιτεί η ακρόαση.
Ο Σωκράτης Μάλαμας είναι, όμως, κυρίως ένας γνήσια ιδιόρρυθμος δημιουργός της ελληνικής μουσικής σκηνής, ο οποίος επιβάλλεται λόγω προσωπικότητας. Μπορεί να σου αρέσει ή να μην σου αρέσει. Αλλά είναι αυτός, δεν κρύβεται, δεν ακκίζεται και δεν αλλάζει. Αποτέλεσμα; Είναι κι ένας από τους ελάχιστους τραγουδοποιούς που δεν χρειάζεται για κάθε νέα σειρά εμφανίσεων να αναζητά καινούριο μουσικό concept. Το κοινό του, φανατικό και φρέσκο, τον θέλει πάντα ίδιο. Κι αυτός στη σκηνή είναι πάντα ο ίδιος-με τους όρους της συνέπειας. Αλλά και ποτέ ο ίδιος…
Παράδειγμα οι τωρινές του εμφανίσεις στην κεντρική σκηνή του «Σταυρού του Νότου», κάθε Δευτέρα. Διαφοροποιούνται ελάχιστα από τα περσινά ή τα προπέρσινα live που έκανε σε άλλους χώρους, αν εξαιρέσει κανείς ότι φέτος συνοδεύεται από ένα αποκλειστικά έγχορδο σχήμα (Φώτης Σιώτας-βιολί, Κυριάκος Ταπάκης-λαούτο, μπουζούκι, Γιάννης Παπατριανταφύλλου-κοντραμπάσο) που υπαγορεύει και αντίστοιχες ενορχηστρώσεις. Κι όμως εντός του παρόμοιου πλαισίου που τον φέρνει και πάλι χαλαρό στη σκηνή με την κιθάρα του, ν΄ανατρέχει καταρχήν στο προσωπικό του ρεπερτόριο, μ΄αυτό τον ξεκάθαρα δικό του, μοναδικό ερμηνευτικό τρόπο, κατορθώνει να ναι κάθε Δευτέρα λίγο διαφορετικός. Δηλαδή; Ακολουθεί τη διάθεσή του. Αν γουστάρει παίζει τέσσερις ώρες συνεχώς-με ένα ελάχιστο 15λεπτο διάλλειμα. Αν γουστάρει προσθέτει κι άλλα δικά του τραγούδια. ‘Η κάνει κι απρόβλεπτες επιλογές.
Παράδειγμα, την περασμένη Δευτέρα που τον παρακολουθήσαμε εμείς, είπε, μόνος ή μαζί με την Μαρίνα Δεκανάλη, τα δικά του τραγούδια: «Τα παιδιά μες στην πλατεία», «Θίασος», «Του χρόνου τα σκυλιά», «Οι μύστες της ερήμου», «Καλημέρα», συμπεριλαμβανομένων και των «σουξέ» του «Ευτυχείς, λυπημένοι και πότες», «Τίγρης», «Τσιγάρο ατέλειωτο», «Να βάλω τα μεταξωτά», «Πριγκηπέσσα» κ.ά Είπε αρκετά από τα τραγούδια του Θαναση Παπακωνσταντίνου με τα οποία έχει ταυτιστεί ερμηνευτικά: «Τειρεσίας», «Κοιλάδα των Τεμπών», «Αποσπερίτης», «Διάφανος» κ.ά Είπε όμως και από Μάρκο («Νόστιμο, τρελλό, μικρό μου», «Όσοι έχουνε πολλά λεφτά») μέχρι Ακη Πάνου («Στο θολωμένο μου μυαλό») κι από Τρύπες («Δεν χωράς πουθενά»), μέχρι Αλαγιάννη («Απόψε σιωπηλοί»), Ζερβουδάκη («Γράμμα σ΄ένα ποιητή») και-ακόμα μεγαλύτερη-εκπληξη Χατζιδάκι-Γκάτσο («Ο Γιάννης ο φονιάς»).
Όλα αυτά τα έπαιξε ευδιάθετος κι ακούραστος, με ερμηνευτικούς συμμάχους όπου χρειαζόταν ή τον Φωτη Σιώτα (που ανέλαβε την ερμηνεία του «Αερικού» και συνέβαλε στα φωνητικά) ή κυρίως την νέα τραγουδίστρια Μαρίνα Δεκανάλη-μια ωραία, καθαρή φωνή η οποία, όμως, αν και έχει εξελιχθεί πολύ από πέρυσι, δεν έχει ακόμα κατορθώσει να αποκτήσει ένα ευδιάκριτα δικό της ερμηνευτικό ύφος γι αυτό και περνά λίγο-πολύ απαρατήρητη.
Τα live στον Μάλαμα είναι εκτός από μουσική εμπειρία (καθώς επιτυγχάνουν όχι μόνο σε ρεπερτόριο αλλά και σε σκηνικούς όρους μία απευθείας σύνθεση του παλιού λαϊκού πάλκου με τη σύγχρονη μουσική σκηνή) και δημοσιογραφικό μάθημα: Αν τα ΜΜΕ εδώ και χρόνια διαπνέονται από την εμμονή του εντοπισμού της «Καινούριας πρότασης», εδώ αυτό που θριαμβεύει είναι η καλή, δοκιμασμένη συνταγή. Η τελευταία εξελίσσεται όμως με μία φυσική και ρέουσα δομή που κλιμακώνεται πάντα σταδιακά, παρακολουθώντας τα κεφια του καλλιτέχνη κι αυτά του κοινού.
Ενός κοινού που χρόνια τώρα, σε πείσμα μάλιστα κάποιων που απέρριπταν στην αρχή τον Μάλαμα κατηγορώντας τον συλλήβδην για «μαυρίλα» κι «εντεχνίλα», έχει μέσο όρο ηλικίας τα 30. Και που ακολουθεί πιστά αυτόν τον γκουρού του live, ανακαλύπτοντας μέσα από αυτόν κι άλλα πολύτιμα της ελληνικής δημιουργίας. Νέοι άνθρωποι «διονυσιάζονται» με τον ήχο του παραδοσιακού, ανακαλύπτουν το λαούτο, ξαναμαθαίνουν τον Βαμβακαρη, εντοπίζουν το λαϊκό «ντουέντε» του Ακη Πάνου και παρακολουθούν λέξη-λέξη τη λαϊκότροπη ποιητική της στιχουργίας του Μάλαμα που επειδή δεν θέλει να πει τα πάντα, καταφέρνει να λέει τα ουσιώδη.
Στις βραδιές στον Μάλαμα, αυτό το σκεπτόμενο κομμάτι των νέων ανθρώπων που πλήττονται ιδιαίτερα αυτή την εποχή, μαθαίνουν πώς να ξορκίζουν το σκοτάδι, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που το ξόρκιζε συχνά αυτός ο λαός: Με τραγούδια που τον έκαναν ευτυχή, λυπημένο και πότη, σ΄ένα γλέντι χαρμολύπης, όπως είναι άλλωστε η ίδια η ζωή.
ΙΝΦΟ: ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΝΟΤΟΥ-κεντρική σκηνή (Φραντζή & Θαρύπου 37, Ν. Κόσμος. Τηλ.: 2109226975). Κάθε Δευτέρα, ο Σωκράτης Μάλαμας. Ώρα προσέλευσης, 21.30
Είσοδος: 15€ με ποτό, 2ο ποτό: 8€ ή 6€ για μπύρα-κρασί, μπουκάλι (ουίσκι, βότκα, κλπ) ανά 4 ατ.: 130€ (κομπλέ), κρασί ανα 2 ατ.: 65€ (κομπλέ)
Με κάτι από τη στόφα των παλιών μαστόρων του λαϊκού. Με κάτι από την μεταφυσική διορατικότητα της παράδοξης ποιητικής των, φολκ-ροκ, ποιητών-τροβαδούρων. Εμβαπτισμένος στην δημοτική μουσική και στο «έντεχνο», στη τζαζ και στο αυθεντικό λαϊκό, αλλά αδιάβροχος από οποιαδήποτε «έντεχνη» πόζα. Με μία αξιοθαύμαστη ικανότητα να επιτυγχάνει στα live την απολύτως φυσιολογική σκηνική οικειότητα, ενώ ταυτόχρονα υποδεικνύει τον εκατέρωθεν ακομπλεξάριστο σεβασμό που απαιτεί η ακρόαση.
Ο Σωκράτης Μάλαμας είναι, όμως, κυρίως ένας γνήσια ιδιόρρυθμος δημιουργός της ελληνικής μουσικής σκηνής, ο οποίος επιβάλλεται λόγω προσωπικότητας. Μπορεί να σου αρέσει ή να μην σου αρέσει. Αλλά είναι αυτός, δεν κρύβεται, δεν ακκίζεται και δεν αλλάζει. Αποτέλεσμα; Είναι κι ένας από τους ελάχιστους τραγουδοποιούς που δεν χρειάζεται για κάθε νέα σειρά εμφανίσεων να αναζητά καινούριο μουσικό concept. Το κοινό του, φανατικό και φρέσκο, τον θέλει πάντα ίδιο. Κι αυτός στη σκηνή είναι πάντα ο ίδιος-με τους όρους της συνέπειας. Αλλά και ποτέ ο ίδιος…
Παράδειγμα οι τωρινές του εμφανίσεις στην κεντρική σκηνή του «Σταυρού του Νότου», κάθε Δευτέρα. Διαφοροποιούνται ελάχιστα από τα περσινά ή τα προπέρσινα live που έκανε σε άλλους χώρους, αν εξαιρέσει κανείς ότι φέτος συνοδεύεται από ένα αποκλειστικά έγχορδο σχήμα (Φώτης Σιώτας-βιολί, Κυριάκος Ταπάκης-λαούτο, μπουζούκι, Γιάννης Παπατριανταφύλλου-κοντραμπάσο) που υπαγορεύει και αντίστοιχες ενορχηστρώσεις. Κι όμως εντός του παρόμοιου πλαισίου που τον φέρνει και πάλι χαλαρό στη σκηνή με την κιθάρα του, ν΄ανατρέχει καταρχήν στο προσωπικό του ρεπερτόριο, μ΄αυτό τον ξεκάθαρα δικό του, μοναδικό ερμηνευτικό τρόπο, κατορθώνει να ναι κάθε Δευτέρα λίγο διαφορετικός. Δηλαδή; Ακολουθεί τη διάθεσή του. Αν γουστάρει παίζει τέσσερις ώρες συνεχώς-με ένα ελάχιστο 15λεπτο διάλλειμα. Αν γουστάρει προσθέτει κι άλλα δικά του τραγούδια. ‘Η κάνει κι απρόβλεπτες επιλογές.
Παράδειγμα, την περασμένη Δευτέρα που τον παρακολουθήσαμε εμείς, είπε, μόνος ή μαζί με την Μαρίνα Δεκανάλη, τα δικά του τραγούδια: «Τα παιδιά μες στην πλατεία», «Θίασος», «Του χρόνου τα σκυλιά», «Οι μύστες της ερήμου», «Καλημέρα», συμπεριλαμβανομένων και των «σουξέ» του «Ευτυχείς, λυπημένοι και πότες», «Τίγρης», «Τσιγάρο ατέλειωτο», «Να βάλω τα μεταξωτά», «Πριγκηπέσσα» κ.ά Είπε αρκετά από τα τραγούδια του Θαναση Παπακωνσταντίνου με τα οποία έχει ταυτιστεί ερμηνευτικά: «Τειρεσίας», «Κοιλάδα των Τεμπών», «Αποσπερίτης», «Διάφανος» κ.ά Είπε όμως και από Μάρκο («Νόστιμο, τρελλό, μικρό μου», «Όσοι έχουνε πολλά λεφτά») μέχρι Ακη Πάνου («Στο θολωμένο μου μυαλό») κι από Τρύπες («Δεν χωράς πουθενά»), μέχρι Αλαγιάννη («Απόψε σιωπηλοί»), Ζερβουδάκη («Γράμμα σ΄ένα ποιητή») και-ακόμα μεγαλύτερη-εκπληξη Χατζιδάκι-Γκάτσο («Ο Γιάννης ο φονιάς»).
Όλα αυτά τα έπαιξε ευδιάθετος κι ακούραστος, με ερμηνευτικούς συμμάχους όπου χρειαζόταν ή τον Φωτη Σιώτα (που ανέλαβε την ερμηνεία του «Αερικού» και συνέβαλε στα φωνητικά) ή κυρίως την νέα τραγουδίστρια Μαρίνα Δεκανάλη-μια ωραία, καθαρή φωνή η οποία, όμως, αν και έχει εξελιχθεί πολύ από πέρυσι, δεν έχει ακόμα κατορθώσει να αποκτήσει ένα ευδιάκριτα δικό της ερμηνευτικό ύφος γι αυτό και περνά λίγο-πολύ απαρατήρητη.
Τα live στον Μάλαμα είναι εκτός από μουσική εμπειρία (καθώς επιτυγχάνουν όχι μόνο σε ρεπερτόριο αλλά και σε σκηνικούς όρους μία απευθείας σύνθεση του παλιού λαϊκού πάλκου με τη σύγχρονη μουσική σκηνή) και δημοσιογραφικό μάθημα: Αν τα ΜΜΕ εδώ και χρόνια διαπνέονται από την εμμονή του εντοπισμού της «Καινούριας πρότασης», εδώ αυτό που θριαμβεύει είναι η καλή, δοκιμασμένη συνταγή. Η τελευταία εξελίσσεται όμως με μία φυσική και ρέουσα δομή που κλιμακώνεται πάντα σταδιακά, παρακολουθώντας τα κεφια του καλλιτέχνη κι αυτά του κοινού.
Ενός κοινού που χρόνια τώρα, σε πείσμα μάλιστα κάποιων που απέρριπταν στην αρχή τον Μάλαμα κατηγορώντας τον συλλήβδην για «μαυρίλα» κι «εντεχνίλα», έχει μέσο όρο ηλικίας τα 30. Και που ακολουθεί πιστά αυτόν τον γκουρού του live, ανακαλύπτοντας μέσα από αυτόν κι άλλα πολύτιμα της ελληνικής δημιουργίας. Νέοι άνθρωποι «διονυσιάζονται» με τον ήχο του παραδοσιακού, ανακαλύπτουν το λαούτο, ξαναμαθαίνουν τον Βαμβακαρη, εντοπίζουν το λαϊκό «ντουέντε» του Ακη Πάνου και παρακολουθούν λέξη-λέξη τη λαϊκότροπη ποιητική της στιχουργίας του Μάλαμα που επειδή δεν θέλει να πει τα πάντα, καταφέρνει να λέει τα ουσιώδη.
Στις βραδιές στον Μάλαμα, αυτό το σκεπτόμενο κομμάτι των νέων ανθρώπων που πλήττονται ιδιαίτερα αυτή την εποχή, μαθαίνουν πώς να ξορκίζουν το σκοτάδι, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που το ξόρκιζε συχνά αυτός ο λαός: Με τραγούδια που τον έκαναν ευτυχή, λυπημένο και πότη, σ΄ένα γλέντι χαρμολύπης, όπως είναι άλλωστε η ίδια η ζωή.
ΙΝΦΟ: ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΝΟΤΟΥ-κεντρική σκηνή (Φραντζή & Θαρύπου 37, Ν. Κόσμος. Τηλ.: 2109226975). Κάθε Δευτέρα, ο Σωκράτης Μάλαμας. Ώρα προσέλευσης, 21.30
Είσοδος: 15€ με ποτό, 2ο ποτό: 8€ ή 6€ για μπύρα-κρασί, μπουκάλι (ουίσκι, βότκα, κλπ) ανά 4 ατ.: 130€ (κομπλέ), κρασί ανα 2 ατ.: 65€ (κομπλέ)
