Β. Χριστόπουλος: "Η μουσική της Κρατικής Ορχήστρας απευθύνεται σε όλους"

της Μάνιας Ζούση

Τον καθαρτήριο και ζωικό θεματικό κύκλο «Η συμφωνία των νερών» επέλεξε στην φετινή εναρκτήρια συναυλία της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής Βασίλης Χριστόπουλος. Μια συναυλία που ενθουσίασε το κοινό και συγκέντρωσε διθυραμβικές κριτικές.

«Με το συγκεκριμένο πρόγραμμα ήθελα να παρουσιάσω στο κοινό την Κρατική Ορχήστρα χωρίς σολίστα, δείχνοντας πόσο ευέλικτη και ελεύθερη στιλιστικά μπορεί να είναι, κάτι που νομίζω ότι το πετύχαμε, καθώς φάνηκε να αναγνωρίστηκε από το κοινό» εξηγεί στο in2life ο Βασίλης Χριστόπουλος, που σε ηλικία 35 ετών πήρε στα χέρια του τη μπαγκέτα της Κρατικής Ορχήστρας, γεμάτος ορμή, όραμα, ιδέες, σχέδια και έμπνευση για το παρόν και το μέλλον της.

Με βαριά κληρονομιά, καταγωγή από οικογένεια μουσική και άριστες σπουδές, καθιερώθηκε αρχικά στο εξωτερικό καθώς από το 2005 είναι κορυφαίος Αρχιμουσικός της Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Νοτιοδυτικής Γερμανίας στην Κωνσταντία. «Ένας μουσικός όπως και ένας ηθοποιός πρέπει να μπορεί να διαφοροποιείται και να παίζει με διαφορετικό τρόπο τον Ντεμπισί από τον Χέντελ, όπως και ένας ηθοποιός τον Σαίξπηρ, από τον Μπέκετ ή τον Αισχύλο. Με την πρώτη συναυλία της ΚΟΑ ήθελα, επίσης, να καταδείξω ότι αλλάζει η φιλοσοφία των προγραμμάτων της. Έχουν μια δραματουργική συνοχή και μια ιδέα, δεν είναι απλώς μια επιλογή έργων που αρέσουν στον μαέστρο.

Προσπαθούμε να έχουμε έναν συνεκτικό ιστό, να δημιουργήσουμε μία διανοητική πρόκληση στον θεατή. Σε κάθε συναυλία υπάρχει μια σκηνοθεσία, μια κεντρική ιδέα που δεν περιορίζεται γύρω από τον εαυτό της, αλλά προεκτείνεται και σε θεματικούς κύκλους. Ίσως η σημαντικότερη καινοτομία που παρουσιάζουμε φέτος είναι η ύπαρξη τριών θεματικών κύκλων που ο καθένας αποτελείται από πέντε συναυλίες, διάσπαρτες μέσα στη σαιζόν. Πρόκειται για τους κύκλους «Θυσία», «Μότσαρτ +1», και «Νέοι δημιουργοί και αναδημιουργοί».

Ο κύκλος «Θυσία» περιλαμβάνει έργα διαφορετικά μεταξύ τους που έχουν εμπνευστεί από ποικίλες εκφάνσεις της έννοιας της θυσίας. Ο κύκλος «Μότσαρτ +1» αντιπαραβάλει σε περισσότερο ή λιγότερο γνωστά αριστουργήματα του μεγάλου Αυστριακού συνθέτη ένα χαρακτηριστικό έργο του 20ου αιώνα. Κάτι που κατά τη γνώμη μου δημιουργεί μια πολύ ενδιαφέρουσα ηχητική αντίθεση με τον κόσμο του Μότσαρτ και ίσως ωθεί τον ακροατή να ακούσει τον συνθέτη με διαφορετικά αυτιά, πιο σύγχρονα.

Στον τρίτο κύκλο «Νέοι Δημιουργοί και Αναδημιουργοί » δίνουμε βήμα όχι μόνο σε νέους σολίστ, όπως γινόταν μέχρι τώρα, αλλά και σε νέους ταλαντούχους ανερχόμενους συνθέτες. Η ΚΟΑ έχει «παραγγείλει» ένα σύγχρονο έργο διάρκειας έως 10 λεπτών σε νέους Έλληνες συνθέτες το οποίο και θα ερμηνεύσει.

Πώς θα διώξετε την σκόνη του παρελθόντος στοχεύοντας σε ένα καινούριο και νεανικό κοινό; Η χώρα διαθέτει παράδοση στην συμφωνική μουσική;
Αυτό το χρησιμοποιούν πολλοί ως άλλοθι. Η χώρα έχει πολύ λιγότερη παράδοση π.χ στο ρεμπέτικο από ό,τι στην κλασσική μουσική. Ας μην ξεχνάμε ότι στη δεκαετία του '30 εμφανίζονταν κορυφαία ονόματα της παγκόσμιας μουσικής σκηνής διευθύνοντας κατάμεστες συναυλίες στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Υπήρχε και μια μεγάλη αστική τάξη που λάτρευε την κλασσική. Στη χώρα αυτή εξάλλου γεννήθηκε τη δεκαετία του '20 ο Δημήτρης Μητρόπουλος. Δεν έχουμε περισσότερη παράδοση στο σύγχρονο χορό ή σε άλλες μορφές τέχνης, από ότι έχουμε στην κλασσική. Το γεγονός ότι η κλασσική τα τελευταία χρόνια έχει παραμερισθεί και έχει χάσει μεγάλο τμήμα φίλων και ακροατών, οφείλεται στην κατάντια της παιδείας μας, στο άναρχο τοπίο των ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών μέσων ενημέρωσης που στη συντριπτική τους πλειονότητα προβάλουν αποκλειστικά και μόνο εμπορικά είδη που εξυπηρετούν συγκεκριμένες δισκογραφικές εταιρίες. Επομένως αν ο κόσμος δεν έχει ευκαιρία να έρθει σε επαφή με την κλασσική μουσική πώς θα την αγαπήσει;
 
Πώς θα κατεβάσετε την ΚΟΑ στο λαό και πώς θα πλησιάσετε το νεανικό κοινό;
Αυτό δεν γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη και δυστυχώς βρισκόμαστε σε μία περίοδο πολύ δύσκολη που απουσιάζουν τα οικονομικά μέσα που διαθέταμε άλλοτε, τότε που δεν συνειδητοποιούσαμε την αναγκαιότητα να κατεβούμε στον κόσμο κάνοντας εκπαιδευτική πολιτική. Εκείνο που θα κάνουμε οπωσδήποτε είναι να προσεγγίσουμε τους νέους, τα σχολεία, να κάνουμε δράσεις στην πόλη με ελεύθερη είσοδο αλλά η ανανέωση της εικόνας αρχίζει ήδη από το νέο λογότυπο. Η ΚΟΑ παραπέμπει πια σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή συμφωνική ορχήστρα. Σημαντική επίσης και η τιμολογιακή πολιτική. Οι φίλοι που θα αποφασίσουν να αγοράσουν εισιτήρια και για τις 5 συναυλίες ενός κύκλου θα έχουν ελεύθερη είσοδο σε μία από αυτές, δηλαδή έκπτωση 20% επί της συνολικής τιμής. Για εισιτήρια των τεσσάρων εκ των πέντε συναυλιών, θα έχουν έκπτωση 10%. Επίσης η νέα αισθητική των προγραμμάτων, το γεγονός ότι ο ακροατής έχει τη δυνατότητα δωρεάν, τρία τέταρτα πριν την έναρξη μιας συναυλίας να παρακολουθήσει εισαγωγική ομιλία για τα έργα ούτως ώστε να ξεπεράσει έναν μικρό φόβο, έναν δισταγμό. Η μουσική που παίζουμε απευθύνεται σε όλους, και όχι σε μουσικολόγους ή μυημένους. Δεν είναι απαραίτητο κάποιος να έχει σπουδάσει μουσική για να ευχαριστηθεί την εμπειρία μιας ζωντανής συναυλίας. Έχει ανανεωθεί ακόμα και η ιστοσελίδα μας. Οι περισσότεροι δεν μας ξέρουν, αν μας μάθουν θα μας αγαπήσουν. Η εμπειρία μιας ζωντανής συναυλίας είναι ανεπανάληπτη, σε κάνει να ξεχνάς πολλά από τα προβλήματα της καθημερινότητας και να αντλείς δύναμη. Και εμείς αυτό φιλοδοξούμε.

Ποιος είναι ο Βασίλης Χριστόπουλος
Γεννήθηκε το 1975 στο Μόναχο. Σπούδασε στο Ωδείο Αθηνών όμποε και ανώτερα θεωρητικά. Ως ομποΐστας διετέλεσε μέλος της Εθνικής Συμφωνικής Ορχήστρας της Ε.Ρ.Τ. από το 1993 έως το 1995. Από το 1995 έως το 2000 σπούδασε διεύθυνση ορχήστρας στην τάξη του Χέρμαν Μίχαελ στην Μουσική Ακαδημία του Μονάχου αποκτώντας το ανώτατο δίπλωμα (Meisterklassendiplom). Έχει επίσης μελετήσει με τους Κόλιν Ντέιβις, Ζούμπιν Μέτα και Ράινχαρντ Γκαίμπελ. Το 1999 τιμήθηκε από την Ένωση Ελλήνων Κριτικών Θεάτρου και Μουσικής με την ετήσια διάκριση σε νέο μουσικό.

Το 2000 κέρδισε τον «Διαγωνισμό Μπαντ Χόμπουργκ» στην ομώνυμη πόλη της Γερμανίας και το δεύτερο βραβείο στον διεθνή διαγωνισμό «Δημήτρης Μητρόπουλος». Ως τακτικός προσκεκλημένος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής από το 1999 έως το 2005, ο Βασίλης Χριστόπουλος διηύθηνε τις όπερες Τόσκα, Κουρέα της Σεβίλλης, Τραβιάτα, Tο Δαχτυλίδι της Μάνας και τις πανελλήνιες πρεμιέρες του Ξέρξη του Χαίντελ και του Μαινόμενου Ορλάνδου του Βιβάλντι. Έχει επίσης διευθύνει παραγωγές όπερας στην Γερμανική Όπερα του Ρήνου στο Ντύσσελντορφ (Ριγκολέττο, Μαγικός Αυλός), στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Λυσιστράτη του Μίκη Θεοδωράκη, Μαγικός Αυλός) και στην Κωνσταντία (Η ψευτοκηπουρός, Η έξυπνη του Καρλ Ορφ, Διδώ και Αινείας).

Στις ορχήστρες με τις οποίες έχει εμφανιστεί συγκαταλέγονται η Φιλαρμόνια του Λονδίνου, οι Φιλαρμονικές Ορχήστρες της Βρέμης και του Ντούισμπουργκ, η Νέα Φιλαρμονική της Ιαπωνίας, οι Συμφωνικές Ορχήστρες του Αμβούργου και του Ντύσελντορφ, η Συμφωνική Ορχήστρα της Τσέχικης Ραδιοφωνίας, το Ορχηστρικό Σύνολο της Καναζάβα και η Γερμανική Ορχήστρα Δωματίου του Βερολίνου. Στην δισκογραφία του συμπεριλαμβάνεται η πρώτη ηχογράφηση κοντσέρτων του Νίκου Σκαλκώτα με την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης που κυκλοφόρησε από την εταιρεία BIS το 2008. Ο δίσκος του «Άριες Μότσαρτ» με την Γαλλίδα σοπράνο Ζεραλντίν Καζέ και την Φιλαρμονική Ορχήστρα της Νοτιοδυτικής Γερμανίας βραβεύθηκε από την διεθνή ακαδημία λυρικού δίσκου στο Παρίσι με έναν χρυσόν Ορφέα ως η καλύτερη ηχογράφηση Μότσαρτ το 2009.