Η Μαρία Φαραντούρη μιλά στο in2life

της Μάνιας Ζούση

Με τη φωνή της λάβαρο, ξεσήκωνε τα πλήθη και γέμιζε τα στάδια σε εποχές ηρωικές. Τέσσερις δεκαετίες μετά, η Μαρία Φαραντούρη, συνεχίζει να συγκινεί και να ταξιδεύει την Ελλάδα στον κόσμο, μέσα από συνεργασίες με διεθνή ονόματα της μουσικής. Η συνάντησή της με τον ζωντανό θρύλο της free jazz, Charles Lloyd, οι συναυλίες τους και ο διπλός δίσκος που κυκλοφόρησε από την ECM με τίτλο «Athens Concert», αλλά και η προγραμματισμένη παράσταση στις 9 Νοεμβρίου στο Μέγαρο Μουσικής στάθηκαν αφορμή για την συνέντευξη που παραχώρησε η Μαρία Φαραντούρη στο in2life.

"Συνδύαζα πάντοτε το επικό με το λυρικό. Στα φορτισμένα χρόνια με τα τραγούδια του Μίκη, ήταν φορτισμένη και η έμπνευση. Τα τραγούδια αυτά και κυρίως οι μπαλάντες του Λόιντ, έχουν άλλη φόρμα και άλλο σχήμα. Θυμάμαι ωστόσο ότι εδώ και χρόνια μου έλεγαν ότι το χρώμα της φωνής μου θα μπορούσε να αποδώσει και τραγούδια της τζαζ. Άλλωστε πάντοτε φλέρταρα με αυτήν την μουσική. Έχω παρακολουθήσει πολλούς καλλιτέχνες και συναυλίες όσα χρόνια έζησα στο εξωτερικό, ονόματα όπως η Έλα Φιτζέραλντ, η Νίνα Σιμόν. Άκουγα επίσης πολλά συγκροτήματα ή μικρά ensemble σε τζαζ κλαμπ της Ευρώπης. Μου άρεσαν ακόμη τραγούδια του Γκέρσουιν, στον οποίο είχα κάνει και ένα αφιέρωμα που ηχογραφήθηκε σε δίσκο, με εξαιρετικές ενορχηστρώσεις που ωστόσο δεν έγινε γνωστός. Και στις συναυλίες μου στο εξωτερικό μπορεί να τραγουδήσω κάποιο τζαζ κομμάτι".

Η συνάντηση με τον Charles Lloyd
"Βρισκόμουν σε περιοδεία στις ΗΠΑ και επισκέφθηκα το Πανεπιστήμιο της Σάντα Μπάρμπαρα στην Καλιφόρνια όπου ήμουν προσκεκλημένη για να μιλήσω για το ελληνικό τραγούδι. Και μάλιστα τραγούδησα κιόλας από ηπειρώτικα και ρεμπέτικα, έως τραγούδια του Θεοδωράκη και του Χατζιδάκι. Εκεί συνάντησα τον Τσαρλς Λόιντ που είχε έρθει για να με ακούσει. Συγκινημένος από το «Κράτησα τη ζωή μου», μου ζήτησε να του εξηγήσω τους στίχους. Ο ενθουσιασμός του ήταν μεγάλος και με το γνωστό ηπειρώτικο «Γιάννη μου το μαντήλι σου».

Έως τότε ο Λόιντ δεν είχε ακούσει ελληνική μουσική, και μάλιστα παραδοσιακή, με καταγωγή από μουσικούς δρόμους δημοτικούς και βυζαντινούς. Σε αυτούς τους δρόμους βασίζεται και ο δίσκος που ηχογραφήσαμε από κοινού. Εκεί συναντιούνται δυο μουσικοί κόσμοι. Μετά την Καλιφόρνια τον συνάντησα στην Αθήνα όταν ήρθε να τραγουδήσει στον Λυκαβηττό, βρεθήκαμε ξανά σε ένα φεστιβάλ τζαζ στην Χαϊδελβέργη όπου περιόδευα και όπου με συνόδευε ο Σωκράτης Σινόπουλος με πολίτικη λύρα. Αυτό ήταν και το όργανο που ξετρέλανε τον Λόιντ, καθώς κατάλαβε ότι θα συνδυάσει ιδανικά τις δυο μουσικές, την ελληνική παραδοσιακή και την τζαζ. Ήταν μια ευφυής σκέψη. Στη συνέχεια βρεθήκαμε στη Θεσσαλονίκη αλλά και στη συναυλία του Παλλάς με κορύφωση της συνεργασίας μας στο Φεστιβάλ Αθηνών το περασμένο καλοκαίρι και τη συναυλία που δώσαμε στο Ηρώδειο."

Πρόκειται για τον τελευταίο ζωντανό θρύλο της free jazz που έπαιξε με σπουδαίους μουσικούς και τραγουδιστές, όπως ο Τζίμμυ Χέντριξ, η Τζάνις Τζόπλιν και ο Μάιλς Ντέιβις. Ωστόσο για πολλά χρόνια έζησε απομονωμένος σε ένα κτήμα αρνούμενος να ξαναπαίξει καθώς δεν μπορούσε να ταυτιστεί με την εμπορικότητα που κυριαρχούσε στην μουσική αγορά. Αυτός που τον μετέπεισε και τον έκανε να επιστρέψει, ήταν ο Πετρουτσιάνι, ο περίφημος Ιταλός πιανίστας της τζαζ. Έτσι άρχισε και πάλι τις περιοδείες, συνεργάστηκε με την ECM και δίδαξε πολλούς νέους μουσικούς που μαθήτευσαν δίπλα του και σήμερα είναι πια καταξιωμένοι σολίστες.

"Είμαι ενθουσιασμένη αλλά και περήφανη από τη συνεργασία μαζί του, γιατί το να γνωρίζεις στους ξένους την μουσική του τόπου σου και εκείνοι να την ανασυνθέτουν και να δημιουργούν από την αρχή, κάνοντας μια νέα πρόταση, είναι εξαιρετικό. Αυτό βοηθά να δούμε ξανά την παράδοσή μας. Νομίζω ότι αυτός ο δίσκος άνοιξε δρόμους και έγινε αποδεκτός με διθυραμβικές κριτικές από τον παγκόσμιο μουσικό τύπο. Περιέχει δικές του μπαλάντες, αλλά και ελληνικά παραδοσιακά, νησιώτικα, ηπειρώτικα και ποντιακά ενωμένα σαν ένα έργο.

Το αντάμωμα και η μίξη των πολιτισμών είναι η ουσία και ο πυρήνας της τέχνης. Το να ακούγεται η ελληνική μουσική το θεωρώ ιδιαίτερα σημαντικό ειδικά τέτοιες δύσκολες ώρες και στιγμές που μας ταπεινώνουν και μας εξευτελίζουν."

Info
Το «Athens Concert» θα παρουσιαστεί στο Λάντσμπεργκ της Γερμανίας την 1η Νοεμβρίου και στο «jazzFest» του Βερολίνου στις 6/11. Θα ακολουθήσει το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στις 9 Νοεμβρίου.