Φ. Δεληβοριάς: Με εμπνέει ο κάθε είδους φυλακισμένος που το σκάει

[Φωτογραφία: Δημήτρης Μακρής]

Νέος δίσκος, επιθεωρησιακό θέατρο, μουσικοχορευτικά θεάματα, μουσικές για το θέατρο, παιδικά, τηλεόραση. Ο Φοίβος Δεληβοριάς βρίσκεται… σε δαιμονιώδη φόρμα και το In2life προσπαθεί να μάθε το πως και το γιατί. Όχι όμως μόνο αυτό. Θέλει να αποκρυπτογραφήσει τι είναι για τον τραγουδοποιό η νοσταλγία, τι του δίνει έμπνευση και τι τρέχει με τα πουκάμισα και τα μπλουζάκια του που, όσο περνούν τα χρόνια, γίνονται όλο και πιο παρδαλά.

Λίγο πριν την μεγάλη συναυλία και παρουσίαση του νέου του δίσκου, «ΑΝΙΜΕ» στην Τεχνόπολη (Τρίτη 6/9), του έστειλα ερωτήσεις ηλεκτρονικά- γιατί πού να πετύχεις έναν τόσο πολυάσχολο τύπο;- και εκείνος τις απάντησε με την υπομονή και την καλή προαίρεση που τον χαρακτηρίζουν.     

Νέος δίσκος, συναυλίες, τηλεοπτικές εκπομπές- όλα αυτά μαζί και ταυτοχρόνως, που θα έλεγε και ο Σαββόπουλος. Είστε σε τόσο δημιουργική φάση, όσο φαίνεται;

Aπό τα 40 και μετά, σαν κάτι να ξεκλειδώθηκε μέσα μου. Θεωρώ την κάθε μέρα ένα συναρπαστικό παιχνίδι, γεμάτο ελκυστικές προτάσεις, γνωριμίες, πειρασμούς, που όλα οδηγούν στη δημιουργία. Πότε αυτή έχει τη μορφή ενός τραγουδιού, πότε μιας μουσικής για θέατρο, πότε ενός σεναρίου. Ό,τι μου φαίνεται ελκυστικό το αφήνω να με παρασύρει-μέχρι ενός σημείου όμως. Μετά αναλαμβάνει η ψυχή μου για να το κάνει δικό της.

Το ANIME έχει μια εξαιρετικά μεγάλη απήχηση και μάλιστα σε διαφορετικά ακροατήρια. Τι είναι αυτό που κατά τη γνώμη σας συνδέει αυτά τα «δύσκολα» τραγούδια με το κοινό;

Το ότι και το κοινό είναι δύσκολο. Δεν καταλαβαίνω καθόλου τους καλλιτέχνες που βάζουν νερό στο κρασί τους, μην τυχόν και δεν τους καταλάβει ο κόσμος. Ο κόσμος όλα τα καταλαβαίνει κι όλα τα διαισθάνεται. Ακόμα και την ανοησία την επιλέγει για να ξεσκάσει. Δεν είναι όμως ο ίδιος ανόητος. Όταν δει κάτι ξεχωριστό, που τον δυσκολεύει όχι από πόζα, αλλά επειδή απαιτεί την προσοχή του, του τη δίνει αμέριστα. Σκεφτείτε πόσα πράγματα πολύ πιο δύσκολα απ’αυτά που φτιάχνω εγώ έγιναν κορυφαίες επιτυχίες-και διαρκείας. Το  «Άξιον Εστί», ο «Μεγάλος Ερωτικός», το «Βρώμικο Ψωμί», ο «Σταυρός του Νότου», το «Σαμποτάζ», τα «Ζεστά Ποτά», οι «Τρύπες», ο «Βραχνός προφήτης».. Δεν υπάρχει τέλος σ’αυτή την αλυσίδα.

Τι σας κινεί σήμερα καλλιτεχνικά και προσωπικά; Είναι η πολιτική με την ευρύτερη έννοια του όρου; Μια επιδίωξη προσωπικής εξέλιξης; Ποια είναι τα «καύσιμά» σας;

Πάντα με ενέπνεε η ατομική ελευθερία μέσα σε μια κοινωνία που την αποτρέπει. Με εμπνέει ο κάθε είδους φυλακισμένος που το σκάει. Από μια δυναστική, άδικη, ηλίθια συνθήκη. Μια χαζή εξουσία, μιαν άθλια οικογένεια, έναν κακό γάμο. Τα τραγούδια μου είναι μικρά εγχειρίδια απόδρασης.

Ποιες είναι οι μυθολογίες της δικής μας γενιάς- αυτής που γεννήθηκε στα 70s; Είναι μόνο τα ίδια τα παιδικά μας χρόνια; Και αν είναι έτσι, η νοσταλγία μας τι αφορά; Κομμάτια ποπ κουλτούρας χωρίς πλαίσιο και συνοχή; Όσο μεγαλώνουμε δεν θα έπρεπε αυτά να ξεκαθαρίζουν; Είναι οι σημερινοί περίπου πενηντάρηδες πιο ανώριμοι από ποτέ ή η κρίση του μεσήλικα παραμονεύει κάπου αλλού;

Πράγματι, το δικό μας υλικό είναι κατακερματισμένες εικόνες, μέσα απ’ τις οποίες προσπαθούσαμε να υποψιαστούμε την πραγματικότητα. Καρτούν, μεταμεσονύκτια τηλεόραση, συνθετικοί ήχοι, ένα τέλειο υλκό για κιτσερέλα πάρτι. Ο καθένας και ο σταυρός του. Οι παππούδες μας σφαζόντουσαν σε καταστροφικούς πολέμους. Οι μπαμπάδες μας παγιδεύτηκαν σε κόμματα. Εμείς σε ένα παράλογο ζάπινγκ. Θα βρούμε όμως τον τρόπο να αποδράσουμε, όπως και οι καλύτεροι από τους παλιούς.

Νιώσατε ποτέ «αδικημένος» από την εποχή στην οποία διανύσατε έως τώρα την καλλιτεχνική σας πορεία; Τα συλλογικά πολιτικά διακυβεύματα, οι μεγάλοι σκοποί, στραπατσαρίστηκαν στις αρχές του 1990 και «ο πατέρας μας κοιτούσε σαν χαμένος». Δεν είναι πιο… ένδοξο να δημιουργεί κάποιος σε εποχές απαγορεύσεων και ένθερμων πολιτικών αιτημάτων;

Πάντα υπάρχουν απαγορεύσεις και πάντα υπάρχουν πολιτικά -και κυρίως κοινωνικά- αιτήματα. Και πάντα υπάρχει κόσμος που φυλακίζεται, δολοφονείται ή απομονώνεται επειδή παλεύει για λίγη περισσότερη κοινωνική ελευθερία. Ο καλλιτέχνης εμπνέεται αυτόματα από όλα αυτά. Συμβαδίζει μαζί τους. Δεν ονειρεύτηκα ποτέ να γίνω πρωτεργάτης κάποιου αγώνα σε μια παλιότερη εποχή. Μου αρέσει να συμβαδίζω ταπεινά, ως καλλιτέχνης, πλάι στους ανθρώπους που παλεύουν σήμερα.

Παλιώνουν τα τραγούδια για έναν δημιουργό; Έρχεται μια στιγμή που παύει να τα απολαμβάνει και τα τραγουδά για το κοινό του και μόνο;

Ναι, δυστυχώς αυτό συμβαίνει. Μπορείς όμως πάντα να τα φωτίσεις μουσικά από μια άλλη γωνία. Και είναι απίστευτη η ελευθερία που βιώνεις από την αναγέννηση κάποιων από αυτά.

Δεν μπορώ να αντισταθώ στον πειρασμό να σας ρωτήσω για τα παρδαλόχρωμα πουκάμισά σας. Πώς αποφασίζετε να αφεθείτε στην ανατροπή που εκπέμπουν; Θα τολμούσα να πω ότι έρχονται σε εύθυμη αντίφαση με την μελαγχολία που αποπνέει το ύφος σας και με την σοβαρότητα με την οποία χειρίζεστε τα τραγούδια- ακόμη και τα παιγνιώδη και αναρωτιέμαι τελικά ποια κατάσταση είναι η κυρίαρχη και ποια η υπονομεύτρια;

Πάντα είχα μια ροπή προς τη μελαγχολία-και πάντα το χιούμορ και η κωμωδία με έσωζαν από το να γίνει αυτή κατάθλιψη. Από την άλλη μια περίεργη ενσυναίσθηση με έσωζε από τον χαβαλέ και την καφρίλα.

Γιατί αποφασίσατε να κάνετε τηλεόραση;

Γιατί μου αρέσει πάρα πολύ καλλιτεχνικά το φορμάτ του sitcom. Πιστεύω πως η τηλεόραση μαζί με τα σκουπίδια και την φασίζουσα νοοτροπία με την οποία μας θρέφει έχει ευεργετήσει πολύ κόσμο, ιδιαίτερα μέσα από την κωμωδία, έχει διδάξει ελευθερία σε πάρα πολλά λαϊκά σπίτια. Το «Πάρα πέντε» πχ έχει πάει δεκάδες βήματα μπροστά την κοινωνία. Ήθελα λοιπόν να συνδυάσω το sitcom με την αγάπη μου για το τραγούδι και τους καλλιτέχνες. Επίσης, είμαι απ’ αυτούς που πάλεψαν εναντίον του «μαύρου» στην ΕΡΤ. Θέλω λοιπόν να τής προσφέρω μια δική μου πρόταση για τηλεόραση. Ελπίζω να καταφέρουμε κάτι. Δεν είναι λίγα τα φωτεινά παραδείγματα-πιο πρόσφατο το «Μουσικό Κουτί».

Θα μου περιγράψετε μια ωραία για εσάς σκηνή- ένα στιγμιαίο κάδρο- από το φετινό καλοκαίρι;     

Για μένα το φετινό καλοκαίρι ήταν τα βράδια που περνάγαμε με τα «Νούμερα», τους ηθοποιούς, τον σκηνοθέτη και τους σεναριογράφους μετά το γύρισμα. Συνήθως στο Οντεόν στο Μετς. Ένιωθα κάθε μέρα -ενώ δουλεύαμε γεμάτα 10ωρα- ότι είμαι σε διακοπές.

Δημήτρης Γλύστρας

Εδώ μπορείτε να προμηθευτείτε εισιτήρια για την συναυλία του Φ. Δεληβοριά την Τρίτη 6/9 και εδώ να δείτε περισσότερες πληροφορίες για την συναυλία.