Τιμάνδρα: Η Αρχαία Ελλάδα… αλλιώς

του Δημήτρη Παπαλεωνίδα

Η γραφή του λιτή και υπαινικτική, συνέπεια της βαθιάς αίσθησης ελευθερίας, που τον χαρακτηρίζει τόσο στην καλλιτεχνική ζωή του, όσο και στις προσωπικές επιλογές του.

«Η ελευθερία ήταν για μένα πάντα κάτι που αφήνω πίσω μου. Πρώτα άφησα το χωριό μου, μετά την χώρα μου, μετά την γλώσσα μου» δηλώνει σε μία συνέντευξή του.

Η Τιμάνδρα είναι το πρώτο έργο του που γράφτηκε κατευθείαν στα ελληνικά και όπως αναφέρει «…είναι κι αυτός ένας τρόπος να επιστρέφεις στην πατρίδα σου…».

Πράγματι επιστρέφει στην πατρίδα επιλέγοντας την μητρική γλώσσα του και θέμα ένα ιστορικό πρόσωπο από την αρχαία ιστορία της πατρίδας του, τον Αλκιβιάδη. Τον άνθρωπο που αγαπήθηκε, μισήθηκε, συγχωρέθηκε και τελικά καταδικάστηκε περισσότερο από κάθε άλλον, τον συγκλονιστικής ομορφιάς άνδρα και εξαιρετικό στρατηγό Αλκιβιάδη.

Αλλά δεν σταματά εκεί, ενώ τα πάντα περιστρέφονταν γύρω από τον Αλκιβιάδη, ο Καλλιφατίδης αντιστρέφει την κατάσταση «θυσιάζοντας» το αρσενικό και αναδεικνύοντας βήμα – βήμα, σε πρωταγωνιστικό ρόλο το αιώνιο θηλυκό, που ενσαρκώνεται μέσω της προσωπικότητας της Τιμάνδρας.

Διότι η Τιμάνδρα δεν ήταν μια τυχαία εταίρα. Μπορεί να αγαπήθηκε από τους περισσότερους, διάσημους και μη, άντρες της εποχής της, εκείνη όμως, λάτρεψε μόνο έναν: τον Αλκιβιάδη. Και έμεινε δίπλα του μέχρι το τέλος της ζωής του.

Διότι η Τιμάνδρα εκπαιδεύτηκε από τη μητέρα της για το πώς πρέπει να γδύνεται μια γυναίκα όταν την κοιτάζει ο εραστής της, αλλά ταυτόχρονα διδάχθηκε από τον Πυθαγόρειο παιδαγωγό, Μίδα. Διότι στο σπίτι της συναντιόταν να διασκεδάσουν μα και να συζητήσουν, οι μεγαλύτερες προσωπικότητες της εποχής: Σωκράτης, Πλάτωνας, Αριστοφάνης.

Στις αφηγήσεις της ξετυλίγεται το κουβάρι των αναμνήσεων της, και παρακολουθούμε την Τιμάνδρα να μας παρουσιάζει κάθε φορά και διαφορετική πτυχή της ζωής της: την έφηβη που ερωτεύεται τον Αλκιβιάδη, την γυναίκα που σε καταπλήσσει με την ομορφιά της και την ευφυΐα της, την ερωμένη, την μάνα –είχε αποκτήσει παιδί με τον Αλκιβιάδη– και τέλος την ερωτευμένη γυναίκα, που εγκαταλείπει τα πάντα, για να ακολουθήσει τον εκλεκτό της καρδιάς της.

Ο Θοδωρής Καλλιφατίδης γεννήθηκε στους Μολάους της Λακωνίας το 1938. Γιος δασκάλου από τον Πόντο, μετακόμισε στην Αθήνα το 1946 και αποφοίτησε από το 5ο Γυμνάσιο Αρρένων. Φοίτησε στη σχολή του Κάρολου Κουν και μετά τη στρατιωτική του θητεία, το 1964, εγκαταστάθηκε στη Σουηδία. Σπούδασε φιλοσοφία στο Πανεπι-στήμιο της Στοκχόλμης . Αργότερα δίδαξε φιλοσοφία στο ίδιο πανεπιστήμιο. Επί τέσσερα χρόνια διηύθυνε το λογοτεχνικό περιοδικό “Μπόνιερς Λιττερέρα Μαγκαζίν”. Άρχισε να γράφει στα σουηδικά το 1969 και από το 1976 ζει αποκλειστικά από το γράψιμο. Το 1994 ξεκίνησε να γράφει τα βιβλία του και στα ελληνικά. Έχει εκδώσει μυθιστορήματα, ποιητικές συλλογές, ταξιδιωτικά δοκίμια, θεατρικά έργα• έχει γράψει κινηματογραφικά σενάρια και έχει σκηνοθετήσει μια ταινία. Έχει τιμηθεί με σημαντικά διεθνή λογοτεχνικά βραβεία για το έργο του και σχεδόν όλα τα βιβλία του κυκλοφορούν σε είκοσι γλώσσες.

Έργα του: “Τιμάνδρα” (Γαβριηλίδης 1994), “Μια μέρα στην Αθήνα” (Κάκτος 1995), “Το τελευταίο τριαντάφυλλο” (Γαβριηλίδης 1996), “Ποιά είναι Η Γαβριέλα Όρλοβα” (Γαβριηλίδης 1997), “Οι εφτά ώρες στον παράδεισο” (Γαβριηλίδης 1998), “Στο φως του Βορρά” (Γαβριηλίδης 2000), “Μια νέα πατρίδα έξω από το παράθυρο μου” (Γαβριηλίδης 2002), “Ο έκτος επιβάτης” (Γαβριηλίδης 2003), “Ένα απλό έγκλημα” (Γαβριηλίδης 2003), “Η Όλγα της Αγάπης” (Γαβριηλίδης 2004), “Αγάπη” (Γαβριηλίδης 2004), “Στο βλέμμα της” (Γαβριηλίδης 2006), “Μητέρες και γιοί” (Γαβριηλίδης 2007), “Φίλοι και εραστές” (Γαβριηλίδης 2009), “Ο Άγιος Ηρακλής” (Γαβριηλίδης 2011), “Τα περασμένα δεν είναι όνειρο” (Γαβριηλίδης 2012), “Γράμματα στην κόρη μου” (Γαβριηλίδης 2013).