Η εποχή των Ρήξεων: Info για την Ελλάδα του 1940

Η ελληνική βιβλιογραφική παραγωγή για τη δεκαετία του 1940 καλά κρατεί. Μετά από τις σχετικές εκδόσεις κοντά στο τέλος του Οκτωβρίου, λίγο πριν τις γιορτές κυκλοφόρησε από τις Θεσσαλονικιώτικες Εκδόσεις Επίκεντρο το συλλογικό ιστορικό έργο «Η εποχή των ρήξεων- η ελληνική κοινωνία στη δεκαετία του 1940».

Πολλά από τα πονήματα που συναντά σε τέτοιες εκδόσεις ο αναγνώστης αποτελούν συνόψεις πολυετών διδακτορικών, μεταπτυχιακών ή άλλων μελετών. Έτσι, δίνεται η ευκαιρία για εύκολη και συμπυκνωμένη πρόσβαση σε προϊόντα μακρόχρονης έρευνας που ίσως έμεναν «φυλαγμένα» σε αίθουσες ακαδημαϊκών παρουσιάσεων.

Τα άρθρα της προκείμενης έκδοσης είναι επεξεργασμένες ανακοινώσεις που έγιναν στο πλαίσιο του πρώτου συνεδρίου που διοργάνωσε το Φόρουμ Κοινωνικής Ιστορίας με την φροντίδα των ίδιων των επιμελητών της έκδοσης.

Αναλυτικότερα, ο εν λόγω τόμος σε επιμέλεια των Πολυμέρη Βόγλη, Φλώρας Τσιλάγα, Ιάσονα Χανδρινού και Μενέλαου Χαραλαμπίδη φιλοξενεί πραγματείες για διάφορες όψεις της κατοχικής και εμφυλιακής Ελλάδας: η διανομή ξένης βοήθειας κατά την κατοχή, οι οικονομικές δράσεις των επιχειρήσεων της Θεσσαλονίκης εκείνη την περίοδο, οι εσωτερικοί πρόσφυγες, η αποστολή της UNRA, ο αντικομμουνιστικός αγώνας που διεξήγαγε η κυβέρνηση Ράλλη στην κατοχική Αθήνα αλλά και η ΟΠΛΑ- το εκτελεστικό χέρι της αριστεράς.

Ακόμα, εκεί βρίσκονται δημοσιεύσεις για το δικαστικό σώμα στα έτη 1944-1945, για τον πολιτικό «διάδοχο» του ΕΔΕΣ (το Εθνικόν Κόμμα Ελλάδας), για τις γυναίκες μαχήτριες του Δημοκρατικού Στρατού, για μια παραβολή- σύνδεση του ελληνικού με τον ισπανικό εμφύλιο και για μια ξεκάθαρη ματιά στον ρόλο που διαδραμάτισαν οι σλαβόφωνοι της Δυτικής Μακεδονίας στη συγκρότηση των δύο στρατοπέδων της εμφύλιας σύρραξης.

«Τα άρθρα που περιλαμβάνονται στον παρόντα τόμο συνιστούν μια ουσιαστική επισκόπηση της δεκαετίας του 1940 με αξιώσεις πληρότητας: Οικονομικές σχέσεις, πολιτικές πρακτικές, δικαιικό σύστημα, κοινωνική πρόνοια, εθνοτικές ομάδες, εμφύλια βία. Κοινός παρανομαστής είναι η εστίαση στο επίπεδο της κοινωνίας». Δεν θα συμφωνήσω ακριβώς, αφού ειδικά στην ιστορική έρευνα το άθροισμα των συστατικών σπάνια δίνει το σύνολο.

Το «Η Εποχή των Ρήξεων» είναι μία αρκετά ειδικού ενδιαφέροντος ιστορική έκδοση, χωρίς αυτό να πρέπει να ξενίσει τον απλό φίλο της ιστορίας ή τον λάτρη της πληροφορίας. Δίνεται έμφαση σε αρκετές αχαρτογράφητες περιοχές της ιστορίας του 1940 και μια καλή γεύση των σύγχρονων τάσεων στην ιστορική έρευνα για όποιον έχει την υπομονή ή/και το ενδιαφέρον να ρίξει και μια τέτοια ματιά.

Αυτός που φιλοδοξεί να πάρει μια γενική εικόνα για τον εμφύλιο ή την ελληνική δεκαετία του 1940, θα πρέπει να ανατρέξει σε άλλου τύπου έργο και να κρατήσει την Εποχή των Ρήξεων για χρήσιμο συμπλήρωμα. 

Την Τετάρτη 9 Ιανουαρίου στις 7:30 το απόγευμα θα πραγματοποιηθεί η παρουσίαση του βιβλίου στον χώρο FreeThinking Zone (Σκουφά 64 και Γριβαίων στο Κολωνάκι), με ελεύθερη είσοδο.  

Δ.Γλ.

Η εποχή των ρήξεων- Η ελληνική κοινωνία στη δεκαετία του 1940
Συλλογικό έργο (επιμέλεια: Πολυμέρης Βόγλης, Φλώρα Τσίλαγα, Ιάσονας Χανδρινός, Μενέλαος Χαραλαμπίδης)
Εκδόσεις Επίκεντρο
σελ. 384
τιμή: 22 ευρώ