Να ‘σαι κοντά μου: Ένα μυθιστόρημα για τις διαδρομές της πίστης

Διαμαντάκι. Το βιβλίο του Andrew O’Hagan, «Να ‘σαι κοντά μου»», αυτό είναι. Εκτός αν θεωρείται συνηθισμένο να χαρακτηρίζεται ένα κείμενο από (μεταξύ άλλων) βαθιά εσωτερικότητα, καθαρό βλέμμα, τρυφερότητα, διεισδυτικότητα, για να δώσει ένα αποτέλεσμα που, παρότι προδιαγράφεται σιγά σιγά, καταφέρνει να εκπλήξει.

Ο πατήρ Ντέιβιντ Άντερτον, ένας ιδιαίτερα καλλιεργημένος Άγγλος ιερέας, αναλαμβάνει εφημέριος σε μικρή, συντηρητική και κλειστοφοβική πόλη της Σκοτίας. Σ’ αυτό το περιβάλλον, η μοναξιά του είναι δυο φορές σκληρή. Η συνάντησή του με έναν «τυπικό» έφηβο της πόλης (με τη σκληρότητά του, το πάθος του, τη «μαγκιά» του, την άγνοιά του) και την παρέα του τον αλλάζει.

Παρασυρμένος απ’ την ανάγκη του να προσφέρει ουσιαστικά, αλλά και γοητευμένος απ’ ό,τι του θυμίζει αυτό που ήταν κάποτε (ένας νέος κι αυτός, με φιλοδοξίες, όνειρα και δυναμισμό), σε μια άλλη εποχή, φτάνει σε μια καταστροφική σχέση μαζί του, αναζητώντας την τρυφερότητα της χαμένης του νιότης. Μέχρι που κατηγορείται για παιδεραστία. Η μικρή πόλη περνά σε κατάσταση υστερίας, ο ίδιος εκδιώκεται από την Εκκλησία.

Όμως, αυτή η πορεία έχει ως αποτέλεσμα να αλλάξει ριζικά ο ίδιος, να ξεκινήσει ένα ταξίδι αυτογνωσίας στο οποίο την πίστη στον Θεό υποκαθιστά η χαμένη πίστη στον εαυτό. Και μαζί ξαναφέρνει και τη χαμένη αξιοπρέπεια απέναντι σ’ ό,τι ο πατήρ Άντερτον ήταν κάποτε και σ΄ ό,τι ομορφότερο πραγματικά αποδέχεται.

Το βιβλίο του O’Hagan είναι από πολλές πλευρές έκπληξη. Κατ’ αρχάς γιατί έφτιαξε, με αφορμή ένα γεγονός «τυπικό» (κατηγορία παιδεραστίας κατά ιερέα), να ξετυλίξει μια ιστορία με αρχή – μέση – τέλος και με έναν ήρωα απολύτως στέρεα σχεδιασμένο,
αναζητώντας ερμηνείες κι εξηγήσεις, όχι διδάσκοντας και κηρύττοντας την άποψή του.

Ακόμα, κατάφερε να καταγράψει όλη αυτή τη διαδρομή, με αποκορύφωμα την ανατροπή της πίστης (ως παραδοχής δεδομένων) από την αυτογνωσία (ως μια διαρκή πορεία αναζήτησης και συνέπειας), με εξαιρετική αληθοφάνεια και λογική. Οι σκέψεις του ιερέα (από την αναπόληση των φοιτητικών του χρόνων μέχρι την προσέγγιση με τον νεαρό), οι χαρακτήρες (η οικιακή βοηθός με το απόλυτα κριτικό και «γήινο» μάτι, ο σκληρός και έρμαιο της ηλικίας του νεαρός), τα γεγονότα (ο χαμένος έρωτας και η εποχή της εφηβείας με τα υψηλά ιδανικά και τις αναζητήσεις), οι μικρές λεπτομέρειες της πλοκής, όλα πλασμένα άριστα χάρη στη διεισδυτική ματιά του συγγραφέα, την αγάπη του για τους ήρωές του, τη συγγραφική του δεξιοτεχνία.

Το «Να ‘σαι κοντά μου» είναι διαμαντάκι. Αφορμή για παρατηρήσεις, πολλές σκέψεις και αναγνωστική απόλαυση.

(Andrew O’Hagan, «Να ‘σαι κοντά μου», εκδόσεις «Πόλις», σελίδες 368, τιμή: 19 ευρώ). 
 
Xρήστος Ζαρίφης