Η ευκαιρία που έχει κανείς να κοιτάξει πίσω από τις κλειστές πόρτες των κέντρων λήψης αποφάσεων, σπάνια πρέπει να αφήνεται να πάει χαμένη.
Το βιβλίο του Άλαν Γκρίνσπαν, του επί 20ετία προέδρου της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ ανήκει στην κατηγορία των εγχειριδίων που δίνουν ακριβώς αυτή την δυνατότητα. Οι τρόποι λειτουργίας του ισχυρότερου ιδρύματος της παγκόσμιας οικονομίας ήταν πάντα άδυτο για τους ενασχολούμενους με την οικονομία. Αυτούς που προσπαθούν να μαντέψουν σε τι ύψος θα διαμορφωθούν τα αμερικανικά επιτόκια τον επόμενο μήνα ή απλώς αυτούς που ενδιαφέρονται να κατανοήσουν το πως λαμβάνονται οι αποφάσεις που επηρεάζουν ή θα επηρεάσουν την καθημερινότητά τους.
«Η Εποχή των Αναταράξεων- Περιπέτειες σε ένα Νέο Κόσμο», δεν είναι ένα «εύκολο» βιβλίο- τουλάχιστον όχι με την ένοια ενός «Κώδικα Νταβίντσι» ή ακόμη τιμιότερα, ενός Bell. Δεν είναι όμως ούτε ένα δύσκολο βιβλίο εκπονημένο από κάποιον που επιζητά μια θέση στην ακαδημαϊκή κοινότητα ή έστω την αναγνώριση του έργου του από αυτήν- κάποιου που φορτώνει το λόγο του με δυσνόητες εκφράσεις αποκωδικοποιήσιμες μόνο από κάποια ελίτ στην οποία επιχειρεί να εισέλθει.
Το βιβλίο του Αλαν Γκρίνσπαν, του αποκαλούμενου «παππού» των αγορών, αποκαλύπτει ό,τι φανταζόμαστε για αυτόν: Ενας «βαρετός οικονομολόγος» που έχει άκρως ενδιαφέροντα πράγματα να πει χωρίς ταυτόχρονα να έχει την πρόθεση να τα εμφανίσει σώνει και καλά ως τέτοια.
Το βιβλίο χωρίζεται άτυπα σε δύο μέρη. Στο πρώτο, παρουσιάζεται μια επαγγελματική κυρίως αυτοβιογραφία του συγγραφέα. Εκεί περιλαμβάνονται αρκετές από τις στιγμές της πρόσφατης οικονομικής και πολιτικής ιστορίας των τελευταίων χρόνων, τις οποίες ο συγγραφέας έζησε απο πρώτο χέρι.
Συναντήσεις στο Οβάλ γραφείο, μυστικές συσκέψεις με το αμερικανικό οικονομικό επιτελείο, γεύματα με προέδρους, σκέψεις του ίδιου του Γκρίνσπαν... στην μπανιέρα του ή στη διάρκεια κάποιας πτήσης, αλλά και πολλά πολλά ακόμα που μας δίνουν την δυσθεώρητη όψη μιας καθημερινότητας που μας επηρεάσε όλους- ακόμα και αν δεν το υποψιαζόμαστε.
Το δεύτερο μέρος, αν και αφορμάται από προσωπικές σκέψεις του Γκρίνσπαν, έχει πιο αμιγώς οικονομικό περιεχόμενο. Εκεί ο συγγραφέας καταπιάνεται με θεωρητικές πτυχές της σημερινής παγκόσμιας οικονομίας επιχειρώντας να εξηγήσει τους μηχανισμούς της, αλλά και να μαντέψει τα μελλούμενα.
Στο μέρος αυτό του βιβλίου, το οποίο περιέχει ουκ ολίγες οξυδερκείς παρατηρήσεις, ο Γκρίνσπαν δίνει το το καλύτερο ίσως δείγμα του χαρακτήρα του. Ευφυής, ρεαλιστής, συχνά κυνικός ("κανονικά θα έπρεπε να απαγορεύεται να είναι Πρόεδρος των ΗΠΑ, όποιος είναι πρόθυμος να κάνει όλα αυτά που απαιτούνται για να γίνει Πρόεδρος των ΗΠΑ"), εμβριθής γνώστης της οικονομίας των κρατών και των επιχειρήσεων, συντηρητικός χωρίς ακρότητες και τελικά ένας απλός οπαδός του καπιταλισμού.
«Η Εποχή των Αναταράξεων» είναι ένα βιβλίο για αρκετούς. Ο αδαής περί των οικονομικών αναγνώστης θα δυσκολευτεί να αντιληφθεί πως λειτουργούν οι διαφορετικές έννοιες της μακροοικονομίας, μια που ο συγγραφέας δεν «σπαταλά» μελάνι να εξηγεί πως λειτουργούν τα κατ΄αυτόν αυτονόητα, όπως επί παραδείγματι η σχέση της ανάπτυξης μιας οικονομίας με τον πληθωρισμό ή το πως επηρεάζουν τις αγορές χρήματος τα μακροπρόθεσμα επιτόκια κ.ο.κ.). Αυτός ο αναγνώστης θα πρέπει να αρκεστεί στην παρατήρηση της σπουδαίας ιστορικής προσωπικότητας ή να συνδυάσει την ανάγνωση του βιβλίου με λίγη μελέτη των βασικών στοιχείων της μακροοικονομίας.
Ο πιο εξοικειωμένος με την οικονομία αναγνώστης θα θυμηθεί γεγονότα και θα μάθει πως και γιατί η FED λειτούργησε όπως λειτούργησε, αλλά και πόσο σκληρές ήταν οι μάχες του παρασκηνίου.
Εν ολίγοις, ο Άλαν Γκρίνσπαν έγραψε ένα βιβλίο που θεωρούσε «τίμιο». Όχι με την έννοια ότι όλα τα μυστικά που κατείχε ο ισχυρός άνδρας της παγκόσμιας οικονομίας αποκαλύπτονται στις σελίδες του- όποιος πιστέψει κάτι τέτοιο για τέτοιου είδους βιβλία πλανάται επικίνδυνα και καλό θα ήταν να μένει μακριά από την ανάγνωσή τους. Αλλά γιατί ήθελε να το γράψει αυτό το βιβλίο. Και το έγραψε με μεράκι. Και ως γνωστόν, τότε προκύπτουν τα καλύτερα.
Δημήτρης Γλύστρας
Άλαν Γκρίνσπαν
«Η Εποχή των Αναταράξεων»
Εκδόσεις Ωκεανίδα
σελίδες 760
τιμή: 27 ευρώ