Ξεκινώντας με αυτά που θεωρούνται «κλασικά καλοκαιρινά» αναγνώσματα, δηλαδή τα αστυνομικά, οι προτάσεις είναι πολλές και καλές. Ξεκινάμε με τα «Ελληνικά εγκλήματα», μια συλλογή δέκα διηγημάτων από δέκα Έλληνες συγγραφείς που έγραψαν ειδικά για την έκδοση αυτή. Τα ονόματά τους (Α. Αποστολίδης, Τ. Δανέλλη, Α. Κακούρη, Κ. Κυριακόπουλος, Δ. Μαμαλούκας, Π. Μάρκαρης, Π. Μαρτινίδης, Γ. Μπράμος, Μ. Πολιτοπούλου, Φ. Φιλίππου) όπως και το όνομα του επιμελητή (Α. Χρυσοστομίδης) είναι πολύ καλά εχέγγυα επιλογής («Ελληνικά εγκλήματα – Δέκα αστυνομικές ιστορίες», εκδόσεις «Καστανιώτης, σελίδες 392, τιμή 20 ευρώ).
Δύο απ’ τους πλέον αγαπημένους της στήλης είναι ο Πάκο Ιγνάσιο Τάιμπο ΙΙ και η Πατρίσια Χάισμιθ. Ο πρώτος συνεχίζει τις ιστορίες και τις περιπέτειες του Έκτορ Μπελασκοαράν Σάιν, του πιο ιδιόμορφου και… σουρεάλ ντετέκτιβ του Μεξικού, που στη γνώριμή του αγαπημένη και απολύτως διεφθαρμένη Πόλη του Μεξικού μπλέκει σε μια περίεργη ιστορία ενός πράκτορα της CIA που λέγεται ότι κουβαλάει στις αποσκευές του τα κομμένα χέρια του Τσε που αιμορραγούν… (Πάκο Ιγνάσιο Τάιμπο ΙΙ, «Στην ίδια πόλη υπό βροχή», εκδόσεις «Άγρα», σελίδες 224, τιμή 12 ευρώ).
Για την Πατρίσια Χάισμιθ, το όνομα Τομ Ρίπλεϊ ίσως αρκεί. Ο πιο σοφιστικέ «κακός» της αστυνομικής (και όχι μόνο) λογοτεχνίας αδυνατεί ξανά να συγκρατήσει τα δολοφονικά του ένστικτα, εμπλέκοντας τον εαυτό του σε καταστάσεις με έντονα τα χαρακτηριστικά της ψυχολογικής σύγκρουσης, εκπλήσσοντας τον αναγνώστη με τις άπειρες διαβαθμίσεις του κακού… (Πατρίσια Χάισμιθ, «Ο Ρίπλεϊ κάτω απ’ το χώμα», εκδόσεις «Άγρα», σελίδες 400, τιμή 16 ευρώ).
Μεταξύ αστυνομικού θρίλερ και ιστορίας κινείται ο Μάθιου Περλ στο βιβλίο του «Η σκιά του Πόε». Ένας νεαρός δικηγόρος, θαυμαστής του έργου του Πόε, διερευνά τις συνθήκες θανάτου του συγγραφέα και δεν αργεί να μπλέξει σε μια πολυδαίδαλη συνωμοσία. Να σημειωθεί ότι ο θάνατος του Πόε αποτελεί όντως ιστορικό μυστήριο (Μάθιου Περλ, «Η σκιά του Πόε», εκδόσεις «Λιβάνη», σελίδες 584, τιμή 17 ευρώ).
Περνώντας στην «καθαρή» λογοτεχνία, ξεχωρίζει το νέο έργο του Νομπελίστα Ορχάν Παμούκ «Χιόνι». Ένας ποιητής, πολιτικός εξόριστος, επιστρέφει στην Τουρκία ως δημοσιογράφος για να διερευνήσει μια σειρά από αυτοκτονίες σε μια μικρή πόλη. Τα μικρά δράματα των ανθρώπων και οι μεγάλες επιθυμίες που δεν μπορούν να πραγματωθούν αποκαλύπτουν και την εικόνα μιας πόλης, μιας χώρας ολόκληρης ουσιαστικά, διχασμένης, σε ένα βιβλίο που αρκετούς ήδη θεωρείται το καλύτερο και πιο ώριμο του συγγραφέα. (Ορχάν Παμούκ, «Χιόνι», εκδόσεις «Ωκεανίδα», σελίδες 686, τιμή 24 ευρώ).
Ο Ίαν Μακ Γιούαν συγκαταλέγεται στους πιο ταλαντούχους συγγραφείς της νεότερης γενιάς. Με το έργο του «Στην ακτή» διαφοροποιείται σημαντικά από άλλα επιτυχημένα έργα του (όπως το «Σάββατο») και διεισδύει με διαφορετικό τρόπο στην ανθρώπινη φύση, με επίκεντρο δυο νιόπαντρους που αντιμετωπίζουν με φόβο την πρώτη νύχτα του γάμου τους (Ίαν Μακ Γιούαν, «Στην ακτή», εκδόσεις «Πατάκης», σελίδες 217, τιμή 13,20 ευρώ).
Ένα ιδιαίτερο μυθιστόρημα υπογράφει ο Γκαουτάμ Μαλκάνι, με τον τίτλο «Λοντονιστάν». Στο σύγχρονο Λονδίνο, μια παρέα από παιδιά μεταναστών προσπαθούν να συντονιστούν με τους κώδικες της πόλης στην οποία ζουν, αλλά και την ίδια την πολιτισμική τους παράδοση. Η ταυτότητα, όμως, είναι κάτι που δεν καθορίζεται τόσο «αναίμακτα» και τόσο απλά όσο φαίνεται (Γκαουτάμ Μαλκάνι, «Λοντονιστάν», εκδόσεις «Ελληνικά Γράμματα», σελ. 507, τιμή 22 ευρώ).
Απ’ την ελληνική λογοτεχνία, ο «Γιούγκερμαν» του Μ. Καραγάτση σύντομα θα ξαναέλθει στο προσκήνιο καθώς διασκευάζεται ξανά για την τηλεόραση. Πριν, λοιπόν, από την «επέλαση της μόδας», είναι ευκαιρία να διαβαστεί (ή να ξαναδιαβαστεί) ένα απ’ τα κλασικά έργα της νεοελληνικής λογοτεχνίας και ίσως το καλύτερο του συγγραφέα, που σημάδεψε γενιές αναγνωστών (Μ. Καραγάτσης, «Γιούγκερμαν», 2 τόμοι, εκδόσεις «Εστία», τιμή 15 ευρώ ο τόμος).
Ένα ακόμη κλασικό έργο, το βιβλίο «Ένας σκούφος από πορφύρα» της Μάρως Δούκα, διεκδικεί επάξια μια πρώτη (ή και δεύτερη) ανάγνωση. Τα πρόσωπα και οι ζωές της δυναστείας των Κομνηνών μέσα από μια πλοκή που ξεδιπλώνεται σχεδόν χωρίς ανάσα και δίνει ίσως το καλύτερο ελληνικό ιστορικό μυθιστόρημα (Μάρω Δούκα, «Ένας σκούφος από πορφύρα», εκδόσεις «Πατάκης», τιμή 23 ευρώ).
Τέλος, ο ψυχίατρος – συγγραφέας Ίρβιν Γιάλομ είναι γνωστός και μη εξαιρετέος στο αναγνωστικό στερέωμα, με την Ελλάδα μάλιστα να συγκαταλέγεται στις χώρες όπου τα βιβλία του έχουν γνωρίσει μεγάλη αποδοχή. Το νέο βιβλίο του που εκδόθηκε πρόσφατα στα ελληνικά, «Η μάνα και το νόημα της ζωής», είναι βέβαιο ότι θα γνωρίσει εξίσου υψηλή αποδοχή, και όχι άδικα. Το βιβλίο είναι διαρθρωμένο στο στυλ του έργου του «Ο δήμιος του έρωτα», δηλαδή έξι αυτόνομες ιστορίες που εξερευνούν μέσα από πραγματικά ή φανταστικά περιστατικά βασικά ζητήματα της ανθρώπινης ύπαρξης (Ίρβιν Γιάλομ, «Η μάνα και το νόημα της ζωής», εκδόσεις Άγρα, σελίδες 334, τιμή 20 ευρώ).
