Η φωνή του Πολυτεχνείου μιλά στο in2life

συνέντευξη στον Γιώργο Κόκουβα

Ο Δημήτρης Παπαχρήστος, ο άνθρωπος που έχουμε συνδυάσει με την φράση «Εδώ Πολυτεχνείο», ο βασικός εκφωνητής του σταθμού των Ελεύθερων Αγωνιζώμενων Φοιτητών, μιλά στο in2life για τις στιγμές της εισβολής των τανκς και αρνείται την ταμπέλα «Γενιά του Πολυτεχνείου», όπως αρνείται ότι εν έτει 2012 στην Ελλάδα… περνάει ο φασισμός.

«Από εκείνες τις μέρες, αυτό που θυμάμαι περισσότερο είναι… όλες οι μέρες! Αλλά αν πρέπει να ξεχωρίσω κάτι προσωπικό, θα έλεγα εκείνη την ματιά την τελευταία, της πρώτης εισβολής. Είδα τα τανκς μπροστά στην πύλη και νόμιζα πως είχαν εισβάλει, γι’ αυτό και άφησα τον σταθμό και κατέβηκα στα κάγκελα, αν και τελικά δεν εισέβαλαν. Εκείνες οι στιγμές δεν περιγράφονται, παρά μόνο από την λογοτεχνία. Τα παιδιά ήταν κρεμασμένα από τα κάγκελα και απ’ έξω τους έριχναν “ξυραφιές” φωτός και μετά πάλι σκοτάδι, για να τους φοβίσουν. Ακούστηκε “ο στρατός δεν διαπραγματεύεται” και κούνησαν τα κάγκελα που κινήθηκαν προς εμάς και τραυμάτισαν αρκετούς. Μπορεί στιγμιαία να κάναμε προς τα πίσω, αλλά δεν υποχωρήσαμε, θυμάμαι οι φοιτητές πήραν την Mercedes του πρύτανη και την χρησιμοποίησαν για ασπίδα, ενώ από πάνω κρεμόταν το περίστροφο. Τα φανταράκια έξω είχαν κατεβασμένα τα όπλα, φοβόνταν κι εκείνοι, όπως κι εμείς, δεν ήμασταν ήρωες, παιδιά ήμασταν. Αν δεν το ζούσες, δεν μπορούσες να καταλάβεις την αλληλεγγύη, η ίδια αλληλεγγύη που επέδειξε για παράδειγμα ο σύντροφος Γιώργος Κήρυκος, που στάθηκε τότε στα κάγκελα, και μέχρι το τέλος έμεινε αλληλέγγυος, πέθανε το 1993 βοηθώντας να σβηστούν οι φωτιές στην Ικαρία.

»Ποια ήταν η σημασία των γεγονότων του Πολυτεχνείου; Κατ’ αρχήν, να σας πω ότι σήμερα είναι μεγαλύτερη. Τότε είχαμε μια ξεκάθαρη Χούντα, βλέπαμε το καπέλο, το πουλάκι, τον φοίνικα στο σήμα, την σκοτεινιά, τον φόβο. Υπήρχαν προκηρύξεις, και είχαν συλληφθεί οργανώσεις, έγιναν βασανιστήρια, όλα αυτά τα πράγματα. Όσα έγιναν τότε, δεν ερμηνεύονται, μικρά παιδιά να οργανώνονται, να συζητούν, να ερωτεύονται, κι όλα να γίνονται το προζύμι για την αλλαγή. Μετά από τις εκλογές νοθείας και τις εξελίξεις της επταετίας, αποφασίσαμε πως, τέρμα τα φοιτητικά αιτήματα, και το κίνημα των φοιτητών διαχύθηκε στην κοινωνία, πολιτικοποιήθηκε, τα συνθήματά μας ήταν "τέρμα η Χούντα" και "κάτω το ΝΑΤΟ".

»Πολλοί “χουντέψανε”, ακόμη και καθηγητές μας. Δεν υπολόγισαν πως αυτό που γινόταν δεν ήταν απλώς μια βόμβα ή μια προκήρυξη, ήταν ένα ολόκληρο κίνημα – πυροδότης των εξελίξεων. Το ’73 ήταν το αποκορύφωμα, μπορεί να ήμασταν λίγοι, μερικές χιλιάδες σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ιωάννινα, αλλά αυτό που κάναμε ήταν πολύ πιο σημαντικό από τις αντιθέσεις μας – ξέρετε δεν ήταν σύμφωνοι με αυτό που γινόταν στο Πολυτεχνείο όλοι οι φοιτητές- και είχε αντίκτυπο και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Αυτό που κάναμε ήταν να τρομοκρατήσουμε τους τρομοκράτες.

»Πολλοί έσπευσαν μετά τα γεγονότα να σβήσουν ονόματα από τα βιβλία εισαγωγών των νοσοκομείων για να αλλοιώσουν όσα έγιναν – δεν μιλώ για το "κτήνος" της Χρυσής Αυγής, η οποία τις προάλλες βγήκε και είπε πως δεν υπήρξαν νεκροί στο Πολυτεχνείο. Ακόμη κι η ίδια η Χούντα τότε είχε ανακοινώσει 21 νεκρούς. Αν 450.000 ψήφοι αφήνονται να πιστεύουν αυτά τα πράγματα, τι να πω, τους αξίζει η δικτατορία.

*"Αν δεν γίνουμε ενεργοί πολίτες, η δημοκρατία είναι ένα αδειανό, λερό πουκάμισο"

»Πράγματι, σήμερα έχουμε χειρότερη Χούντα. Την Χούντα της Τρόικας, την Ενωμένης Ευρώπης της Γερμανίας. Με κάθε τρόπο μας τρομοκρατούν, αν ανοίξετε τα δελτία ειδήσεων συζητούν συνέχεια για τα δάνεια και τις δόσεις, για τα μέτρα, όλα αυτά στρώνουν τον δρόμο στον ναζισμό, είναι ό,τι χειρότερο. Επόμενο είναι κάποια στιγμή να εξεγερθούν οι πολίτες, γιατί κάποιοι χρησιμοποιούν την δημοκρατία ως πρόσχημα για να πάρουν μέτρα που δεν θα έπαιρνε ούτε καν η Χούντα. Είχα πει τότε στον ραδιοφωνικό σταθμό του Πολυτεχνείου “ας αντισταθεί ο καθένας με ό,τι όπλα έχει”, κι αυτό τελικά παραμένει επίκαιρο, είναι στο χέρι μας να ξυπνήσουμε. Σήμερα έχουμε μια αόρατη Χούντα, γι’ αυτό πολύ δεν ξέρουν προς τα πού να πολεμήσουν. Παγκοσμίως, όχι μόνο εδώ, η δημοκρατία χρησιμοποιείται από αυτούς που δεν την έχουν ανάγκη, σε βάρος όλων εμάς που νομίζουμε πως με το να ρίψουμε μια ψήφο εξαντλούμε τις δημοκρατικές μας υποχρεώσεις. Πρέπει να γίνουμε ενεργοί πολίτες, διαφορετικά η δημοκρατία είναι ένα “αδειανό, λερό πουκάμισο”.

»Η Ιστορία, αν δεν είχαν γίνει τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, σίγουρα θα ήταν πολύ διαφορετική. Ο “γεφυροποιός” Αβέρωφ ήθελε να δώσει ένα εκσυγχρονιστικό πρόσωπο στην Χούντα, κι αν είχαν εξελιχθεί έτσι τα πράγματα, θα είχαμε εξελίξεις αλά Τούρκα. Θα ήμασταν Τουρκία σήμερα, δηλαδή οι στρατιωτικοί από πίσω, και οι πολιτικοί-δεκανίκια τους μπροστά, να έχουν αποδεχτεί αυτά τα δεδομένα. Αλλά η γραμμή αυτή δεν επικράτησε, και μπράβο στους συντρόφους γι’ αυτό».

*"Απο πού κι ως πού γίναμε γενιά;"

Δεν μπορούμε να μην ρωτήσουμε τον Δημήτρη Παπαχρήστο αν αποδέχεται τον όρο «γενιά του Πολυτεχνείου», καθώς και τις ευθύνες που επιρρίπτει σήμερα σε αυτούς η κοινωνία για την πορεία της χώρας κατά την Μεταπολίτευση. «Όχι βέβαια», μας απαντά ξεκάθαρα, «Από πού κι ως πού γίναμε γενιά; Ήμασταν μια μειοψηφία φοιτητών, κάποιες χιλιάδες παιδιών που συνασπιστήκαμε την τελευταία στιγμή. Αν τέσσερις-πέντε άνθρωποι επέλεξαν να μπουν σε πολιτικά κόμματα, δεν μπορώ να τους κρίνω για την επιλογή τους. Μπορεί κάποιοι να λένε ότι “σπιλώνουν μια ολόκληρη γενιά”, αλλά τους βολεύει αυτή η ταμπέλα. Θυμάμαι, τότε η μάνα μου, μου έλεγε, «εσύ θα βγάλεις το φίδι από την τρύπα;», αλλά δεν μπορώ να κατηγορήσω συλλήβδην όσους δεν διάλεξαν να προχωρήσουν μπροστά.

*"Στα μέρη μας δεν περνάει ο φασισμός"

»Κάποιος καθηγητής βγήκε και είπε πρόσφατα πως “για τρεις ημέρες τότε, μας εξουσιάζουν τριάντα χρόνια”. Κάποιοι άλλοι επίσης, όπως η Χρυσή Αυγή, χρησιμοποιούν την Δαμανάκη για να προσβάλλουν την μνήμη του Πολυτεχνείου. Αυτοί όχι μόνο Έλληνες δεν είναι, πιθανώς να είναι Γερμανόσποροι και Τουρκόσποροι, που εκμεταλλεύονται το υπαρκτό πρόβλημα των μεταναστών για να παρασύρουν 450.000 Έλληνες. Ας ξυπνήσουν όλοι, γιατί προσβάλλονται κι αυτοί με όσα κάνει η Χρυσή Αυγή. Είμαι αισιόδοξος ότι το φαινόμενο θα εκλείψει, γιατί στα μέρη μας δεν περνάει ο φασισμός.

»Το Πολυτεχνείο εν τέλει είναι αυθύπαρκτο, είναι σύμβολο, είναι ορόσημο, δείχνει τον δρόμο, αλλά είναι κι ένας σταθμός “ανεφοδιασμού”. Όλα αυτά περνούν μέσα από την μνήμη κι έχουν περάσει μέσα και από την δική μου ζωή, όπως τα αποτυπώνω και στα βιβλία που έχω συγγράψει. Ξέρετε, η πολιτική δεν είναι αυτό που φαίνεται. Η πολιτική, ο πολιτισμός, ο πολίτης, η πολιτεία, είναι όλα ομόρριζα. Ο πολιτισμός δεν είναι όπως τον αντιλαμβάνεται κάποιες φορές η Αριστερά, κάτι ωραίο να ‘χουμε να λέμε, είναι όλα αυτά μαζί το όλον», καταλήγει.