10 πράγματα που δεν ήξερες για τα Μετέωρα

Αν δεν έχεις μείνει με το στόμα ανοιχτό μπροστά στα Μετέωρα, οι πιθανότητες λένε πως δεν τα έχεις επισκεφθεί ακόμα. Βράχοι που αγγίζουν τον ουρανό, μοναστήρια που στέκουν στην άκρη του γκρεμού και μια αίσθηση δέους που δεν περιγράφεται εύκολα – μόνο βιώνεται – συνθέτουν ένα από τα πιο εντυπωσιακά μέρη της Ελλάδας. Κι αυτές είναι δέκα μικρές αλλά γοητευτικές πληροφορίες για την ιστορία τους.

1. Γεννήθηκαν από τη θάλασσα

Πριν από περίπου 30 εκατομμύρια χρόνια, η περιοχή των Μετεώρων ήταν βυθός μιας αρχαίας θάλασσας. Με τις γεωλογικές ανακατατάξεις και την ανύψωση του εδάφους, οι αποθέσεις άμμου και χαλικιών σμιλεύτηκαν από τη βροχή και τον άνεμο, δημιουργώντας τους γνωστούς πύργους από ψαμμίτη και κροκαλοπαγή πετρώματα.

2. Οι πρώτοι ερημίτες ζούσαν σε σπηλιές

Πριν χτιστούν τα μοναστήρια, οι πρώτοι ασκητές εγκαταστάθηκαν τον 9ο αιώνα σε φυσικές κοιλότητες των βράχων. Έζησαν εκεί απομονωμένοι, προσευχόμενοι, χωρίς πρόσβαση στον έξω κόσμο. Οι μικρές «λαύρες» τους θεωρούνται οι απαρχές του μοναχισμού στα Μετέωρα.

3. Ο «ουρανός των μοναχών» ιδρύθηκε από έναν Άγιο

Το πρώτο οργανωμένο μοναστικό κέντρο στα Μετέωρα το ίδρυσε ο Όσιος Αθανάσιος ο Μετεωρίτης τον 14ο αιώνα. Ήταν η Μονή του Μεγάλου Μετεώρου, γνωστή και ως Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, που παραμένει η μεγαλύτερη και σημαντικότερη του συγκροτήματος.

4. Οι μοναχοί κάποτε ανέβαιναν με σκοινιά και δίχτυα

Όπως έχεις πιθανότατα δει σε ασπρόμαυρες φωτογραφίες όπως αυτή του Μπουασονά από τις αρχές του 20ού αιώνα, πριν κατασκευαστούν τα σκαλοπάτια και οι σήραγγες, η ανάβαση στα μοναστήρια γινόταν με καλάθια δεμένα σε σχοινιά που ανέβαιναν με χειροκίνητους τροχούς. Η παραδοσιακή αυτή μέθοδος πρόσβασης εγκαταλείφθηκε σταδιακά από τη δεκαετία του 1920.

5. Από τα 24 μοναστήρια σώζονται μόνο 6

Στην ακμή τους, αρχές του 16ου αιώνα, τα Μετέωρα αριθμούσαν 24 ενεργές μονές. Σήμερα λειτουργούν μόνο έξι – τέσσερις ανδρικές και δύο γυναικείες: Μεγάλο Μετέωρο, Βαρλαάμ, Ρουσάνου, Αγίου Νικολάου Αναπαυσά, Αγίας Τριάδας και Αγίου Στεφάνου. Οι υπόλοιπες ερειπώθηκαν με τον καιρό ή εγκαταλείφθηκαν.

6. Υπήρξαν καταφύγιο στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο

Την περίοδο της Κατοχής, οι μοναχοί των Μετεώρων έκρυβαν στους βράχους αντάρτες, τραυματίες και κυνηγημένους κατοίκους των γύρω χωριών. Οι Γερμανοί βομβάρδισαν τότε τη Μονή Αγίου Στεφάνου, που καταστράφηκε εν μέρει. Μετά τον πόλεμο, ανοικοδομήθηκε και έγινε γυναικείο μοναστήρι, όπως λειτουργεί μέχρι σήμερα.

7. Τα γυναικεία μοναστήρια έγραψαν τη δική τους ιστορία

Σήμερα δύο από τις έξι μονές –της Αγίας Τριάδας και του Αγίου Στεφάνου– είναι γυναικείες και διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη συνέχιση της μοναστικής παράδοσης. Οι μοναχές, πέρα από τη λειτουργική ζωή, ασχολούνται με αγιογραφία, ραπτική και χειροτεχνίες. Ορισμένες έχουν και εργαστήρια όπου μπορείς να δεις τη δουλειά τους από κοντά.

8. Οι τοιχογραφίες τους είναι έργα τέχνης

Οι μονές των Μετεώρων φιλοξενούν ορισμένες από τις ωραιότερες αγιογραφίες της μεταβυζαντινής εποχής. Ξεχωρίζουν τα έργα του Κρητικού ζωγράφου Θεοφάνη Στρελίτζα στη Μονή Μεγάλου Μετεώρου, που χρονολογούνται από το 1527.

9. Είναι Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς

Από το 1988, τα Μετέωρα περιλαμβάνονται στον κατάλογο της UNESCO ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς για τον διπλό τους χαρακτήρα: φυσικό και πολιτιστικό. Είναι ένα από τα ελάχιστα σημεία στον κόσμο όπου η φύση και η ανθρώπινη πίστη συνυπάρχουν σε τέτοια αρμονία.

10. Τα Μετέωρα στον κινηματογράφο και την ποπ κουλτούρα

Το μαγευτικό τους τοπίο δεν θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητο από τον κινηματογράφο: τα Μετέωρα εμφανίζονται σε ταινίες όπως το τζεϊμσμποντικό For Your Eyes Only (1981), για το οποίο γυρίστηκαν σκηνές στη Μονή Αγίας Τριάδας. Έκτοτε, έχουν εμπνεύσει φωτογράφους, ζωγράφους και σκηνοθέτες σε όλο τον κόσμο, παραμένοντας ένα από τα πιο εμβληματικά φυσικά σκηνικά της Ευρώπης.