Το Χαλάνδρι δεν είναι πια όπως το θυμόμασταν

Υπήρξε εποχή που στο Χαλάνδρι δεν έπεφτε καρφίτσα. Από τις αρχές του 2010 μέχρι το 2017, οι δρόμοι του γέμιζαν καθημερινά με κόσμο, τα καφέ και τα μπαρ δούλευαν ασταμάτητα και η περιοχή είχε εξελιχθεί στο απόλυτο σημείο αναφοράς για την Αθήνα.

Λίγο πριν τον κόβιντ όμως, ξεκίνησε η πτώση που κρατά ως σήμερα: άδεια τραπέζια, ενοικιαστήρια σε βιτρίνες, έργα που σέρνονται μήνες και μια τοπική αγορά που παλεύει να ανασάνει.

Λίγα μαγαζιά κρατούν ακόμη το κοινό τους, ενώ τα περισσότερα λειτουργούν υποτονικά, περιμένοντας αγοραστή, με τις αγγελίες να αποτυπώνουν τη σκληρή πραγματικότητα, καθώς ολοένα και περισσότερα καταστήματα έχουν ήδη βγει στο σφυρί.

Πτώση τζίρου και «τσουχτερά» τέλη

Η αλήθεια είναι πως οι χαμηλοί μισθοί, η ακρίβεια και η αλλαγή συνηθειών έχουν περιορίσει δραστικά τις εξόδους για καφέ και φαγητό, με τα άδεια τραπέζια να αντικατοπτρίζουν τη γενικότερη κρίση στην εστίαση. Σύμφωνα με την Ελ. Στατ., ο τζίρος του κλάδου στην Αττική κατέγραψε πτώση 3,5% κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2025, ενώ πανελλαδικά η εικόνα είναι ακόμη πιο ζοφερή σε τουριστικούς προορισμούς. 

Σε αυτό το ήδη ζόρικο πλαίσιο, οι επαγγελματίες του Χαλανδρίου βρίσκονται αντιμέτωποι και με την εκτίναξη των δημοτικών τελών, που λειτουργούν σαν δεύτερο πλήγμα στην ήδη πιεσμένη αγορά. Από τις μεγαλύτερες επιβαρύνσεις σε όλη την Ελλάδα καταγράφονται εδώ, με τα τέλη να έχουν αναπροσαρμοστεί στα 1,96 ευρώ ανά τετραγωνικό και τον δημοτικό φόρο να προσθέτει ακόμη 1,22 ευρώ.  

Το άθροισμα ξεπερνά τα 3,18 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, καθιστώντας το Χαλάνδρι ακριβότερο ακόμη και από τη Φιλοθέη ή την Εκάλη. Για ένα τυπικό κατάστημα ή διαμέρισμα, η επιβάρυνση ισοδυναμεί με έναν δεύτερο ΕΝΦΙΑ, σε μια περίοδο που έξι στις δέκα επιχειρήσεις εστίασης δηλώνουν ότι δεν διαθέτουν καν ταμειακά αποθέματα.

Έτσι, το άλλοτε ζωντανό κέντρο που γέμιζε ασφυκτικά από κόσμο, σήμερα παλεύει με τον χρόνο και την πραγματικότητα: χαμηλή κατανάλωση, υψηλό λειτουργικό κόστος και αυξημένα δημοτικά βαρίδια που βάζουν σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα δεκάδων επιχειρήσεων.

Η επέλαση των πολυεθνικών

Την ίδια στιγμή, ενώ οι τοπικές επιχειρήσεις κλείνουν η μία μετά την άλλη, ο όμιλος PHC, ο μεγαλύτερος όμιλος εστίασης στην Κύπρο που αντιπροσωπεύει παγκόσμια brands εστιατορίων και καφεστιατορίων, όπως Pizza Hut, KFC, Taco Bell, Caffé Nero, Burger King, Jamie’s Italian, Wagamama, Paul έχει ήδη μπει δυναμικά στην περιοχή.

Μετά την πρόσφατη άφιξη των Taco Bell που προκάλεσε πανδαιμόνιο και ουρές στην περιοχή, η αμερικανική αλυσίδα Burger King, σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται το Financial Report,  βρίσκεται σε διαδικασία να ανοίξει το πρώτο της σημείο πώλησης, μακριά από το περιβάλλον των αεροδρομίων, στην περιοχή του Χαλανδρίου.

«Ξεκάθαρα έχει χαθεί ο εναλλακτικός χαρακτήρας του Χαλανδρίου»

Ο Φώτης Αναστασίου, ιδιοκτήτης της Local Pub, παρακολουθεί εδώ και πάνω από δέκα χρόνια τη σταδιακή μεταμόρφωση της περιοχής. «Η κίνηση είναι σαφώς μειωμένη. Έχει δυστυχώς γίνει προορισμός της Παρασκευής και του Σαββάτου για πολύ κόσμο που παλιότερα το προτιμούσε και για την καθημερινή του έξοδο», σημειώνει.

Αναγνωρίζει ότι η αγορά είχε αρχίσει να πιέζεται ήδη από την εποχή της δημιουργίας του The Mall στο Μαρούσι, αλλά σήμερα το πρόβλημα είναι γενικευμένο. Αν και η δική του pub διατηρεί πιστούς θαμώνες και σταθερό κοινό, ο ίδιος βλέπει καθαρά την αλλαγή: «Ξεκάθαρα έχει χαθεί ο εναλλακτικός χαρακτήρας». Αν βεβαίως δεχθούμε ότι υπήρχε.

Για τον Φ. Αναστασίου, το βασικό ζήτημα δεν είναι μόνο οικονομικό αλλά και αισθητικό: «Το κέντρο του Χαλανδρίου είναι παρατημένο. Η ανάπλαση των πεζοδρόμων κράτησε υπερβολικά πολύ και το αποτέλεσμα είναι πρόχειρο. Η έλλειψη καθαριότητας είναι από τα βασικά μου παράπονα».

Ο Δημήτρης Σταύρακας, από το μεξικάνικο εστιατόριο Picasso, περιγράφει το Χαλάνδρι ως «ένα εμπορικό κέντρο που πλέον έχει μαραζώσει και δουλεύει μόνο Παρασκευή και Σάββατο». Η διαφορά σε σχέση με το παρελθόν είναι εμφανής τόσο στο εμπόριο όσο και στην εστίαση. Παρά την αυξημένη κίνηση κάποιες ημέρες, η εξίσωση δεν βγαίνει: «Οι τζίροι μεγαλώνουν αλλά τα έσοδα μειώνονται. λόγω των αυξημένων εξόδων».

Ο ίδιος βλέπει ότι οι καταναλωτές πιέζονται, και αυτό αποτυπώνεται στις αποδείξεις. «Όταν ανοίξαμε, το μέσο κόστος ανά πελάτη ήταν στα 22-23 ευρώ. Τώρα είναι κοντά στα 30. Αυτό σημαίνει ότι μια οικογένεια που έδινε 80-90 ευρώ πριν δύο χρόνια για ένα γεύμα, τώρα πληρώνει 110-120».

Τα λειτουργικά, οι μισθοδοσίες και οι προμήθειες έχουν εκτοξευθεί. Όπως λέει, «μας δυσκολεύουν όλα πλέον, λειτουργικά, μισθοδοσίες, προγράμματα, τα πάντα». Παρ’ όλα αυτά, θεωρεί ότι το Χαλάνδρι δεν είναι μόνο του σε αυτήν την κατάσταση: «Το πρόβλημα είναι γενικότερο. Αγία Παρασκευή, Μαρούσι… βρίσκονται σε χειρότερη μοίρα». Η λύση για εκείνον είναι ξεκάθαρη: «Νέα μαγαζιά, ποιοτικά μαγαζιά, όχι αλυσίδες και fast food. Χρειάζονται νέα πρόσωπα και επιχειρήσεις».

Ο Αλέξης Κυριακόπουλος, ιδιοκτήτης του White Monkey, θυμάται την εποχή που το Χαλάνδρι ήταν ψηλά στην αθηναϊκή διασκέδαση. «Από το 2009 μέχρι και την πανδημία υπήρχαν εδώ πολλά και κορυφαία μπαρ, παμπ και εστιατόρια, πράγμα που έκανε τη γειτονιά μας έναν πολύ ποιοτικό προορισμό. Για αρκετά χρόνια ήταν ο νο1 προορισμός για όσους έψαχναν ποιοτική διασκέδαση».

Όμως, η πανδημία άλλαξε τα πάντα. «Μετά τον κόβιντ έπεσε πραγματικά πάρα πολύ η εστίαση στο Χαλάνδρι. Έκλεισαν μαγαζιά, άλλαξαν οι συνήθειες του κόσμου».

«Το απλό ποτό τώρα έχει γύρω στα 8€, και με βάση τα έξοδα θα έπρεπε να πουλιέται 12€. Αλλά με τους μισθούς που παίρνει ο κόσμος, δεν μπορείς να πουλάς τόσο ακριβά», παραδέχεται.

Τα ενοίκια και τα λειτουργικά κόστη, όπως λέει, είναι «το νούμερο ένα πρόβλημα όλων των επιχειρηματιών». Εξηγεί πως οι καταναλωτές έχουν περιορίσει δραστικά τη διασκέδασή τους: «Βγαίνουν λιγότερες μέρες, ξοδεύουν λιγότερα και επιστρέφουν νωρίς στο σπίτι».

Για τον ίδιο, η ελπίδα είναι πως όταν με το καλό τελειώσουν τα έργα, το Χαλάνδρι θα ομορφύνει πολύ. «Αν μεριμνήσουν και για το πάρκινγκ, θα ξαναγίνει προορισμός και θα ξανανοίξουν ποιοτικά καταστήματα», καταλήγει.