Όταν τα μάτια μιλάνε αθόρυβα: Τι πρέπει να προσέχουμε
Τα μάτια προειδοποιούν σιωπηλά. Μάθε ποια συμπτώματα δεν πρέπει να αγνοείς και γιατί η πρόληψη σώζει όραση.

Τα μάτια προειδοποιούν σιωπηλά. Μάθε ποια συμπτώματα δεν πρέπει να αγνοείς και γιατί η πρόληψη σώζει όραση.
Η αλήθεια είναι άβολη αλλά απλή: οι περισσότεροι άνθρωποι αγνοούν συμπτώματα και προειδοποιήσεις για την υγεία τους, ακόμα κι όταν είναι πολύ εμφανή ή κραυγαλέα. Η όραση, και γενικά η υγεία των ματιών, δεν αποτελεί εξαίρεση.
Μιας και συχνά μιλάμε για καταστάσεις που εξελίσσονται σταδιακά, καταλαβαίνουμε ότι υπάρχει πρόβλημα όταν η πάθηση έχει εξελιχθεί, γεγονός που μπορεί να συνεπάγεται δυσκολότερη και πιο μακροχρόνια θεραπεία.
Τι πρέπει, λοιπόν, να προσέχουμε… ως κόρη οφθαλμού και ποιες ομάδες οφείλουν να δείχνουν τη δέουσα προσοχή στην όρασή τους λόγω αυξημένου κινδύνου;
Αν δεν βλέπαμε θολά ή διπλά, αν δεν μας τύφλωνε για λίγο ένα φως που δεν υπάρχει ή αν ξαφνικά δυσκολευόμασταν να διαβάσουμε ένα βιβλίο που μέχρι πριν λίγο μπορούσαμε εύκολα, μάλλον δεν θα πηγαίναμε ποτέ στον οφθαλμίατρο. Όμως, η όραση είναι εύθραυστη και η απώλειά της μπορεί να είναι και αθόρυβη και μόνιμη.
Η υγεία των ματιών δεν αφορά μόνο… τα μάτια. Είναι ένας ενδοσκοπικός καθρέφτης: μέσω της βυθοσκόπησης, βλέπουμε τον μικρόκοσμο των αιμοφόρων αγγείων, των νευρικών ινών και των φλεγμονών. Αυτό που εμείς μπορεί να αγνοούμε, οι οφθαλμίατροι το ανακαλύπτουν πρώτοι - δεν είναι εκεί μόνο για να μετρήσουν τη μυωπία μας ή να μας εξηγήσουν τι είναι το γλαύκωμα και ο καταρράκτης.
Ακολουθούν μερικά από τα κυριότερα συμπτώματα που δεν πρέπει να αγνοούμε:
● Θολή ή μειωμένη όραση: Η θολή όραση, ειδικά όταν εμφανίζεται απότομα, δεν είναι ποτέ απλώς κόπωση. Μπορεί να σημαίνει απόφραξη της κεντρικής φλέβας ή αρτηρίας του αμφιβληστροειδούς και εδώ ο χρόνος είναι αμείλικτος. Μην το αγνοήσετε.
● Μυοψίες: Οι μυοψίες και φωταψίες (γνωστές και ως “μυγάκια” ή “λάμψεις”) είναι κάτι που σχεδόν όλοι μας έχουμε βιώσει και πολλές φορές χρειάζονται επείγουσα αντιμετώπιση. Όταν το υαλοειδές αρχίσει να συρρικνώνεται ή να αποκολλάται, μπορεί να οδηγήσει σε ρωγμή ή αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς.
● Ξηροφθαλμία: Σε αρκετές περιπτώσεις, δεν ευθύνονται απλώς οι πολλές ώρες μπροστά σε οθόνη. Όταν η ξηροφθαλμία συνοδεύεται από κάψιμο, αίσθηση άμμου ή ευαισθησία στο φως, ενδέχεται να είναι ένδειξη αυτοάνοσου νοσήματος. Ειδικά αν συνυπάρχει ξηροστομία και ανεξήγητη κόπωση, τα μάτια δεν είναι το πρόβλημα, αλλά το πρώτο σύμπτωμα.
● Απότομες μεταβολές: Μεταβολές στην κόρη, ασυμμετρία ή “τεμπελιά” στην κίνηση του οφθαλμού μπορούν να συνδέονται με το νευρικό σύστημα. Μπορεί από πίσω να κρύβεται κάποια νευρολογική βλάβη και να μην αποδίδονται αυτές οι αλλαγές απλά στο στρες.
Η σύντομη απάντηση; Όλοι πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και προνοητικοί. Πιο αναλυτικά, τώρα, υπάρχουν ορισμένοι άνθρωποι, ειδικά με προϋπάρχοντα νοσήματα, που πρέπει να αντιδράσουν πιο άμεσα.
● Οι διαβητικοί διατρέχουν υψηλότατο κίνδυνο για διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, μια πάθηση που ξεκινά χωρίς συμπτώματα και καταλήγει σε τύφλωση αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως. Μιλάμε ωστόσο για πάθηση που προβλέπεται και προλαμβάνεται.
● Οι ηλικιωμένοι έχουν τη δική τους μάστιγα: εκφύλιση της ωχράς κηλίδας. Η ξηρή μορφή εξελίσσεται αργά. Η υγρή, γρήγορα και καταστροφικά. Αν δείτε γραμμές να κυματίζουν ή αντικείμενα να "χάνονται" στο κέντρο του πεδίου, δεν φταίει το φως. Φταίει η καθυστέρηση.
● Οι υπερτασικοί πρέπει επίσης να προσέχουν ιδιαίτερα την υγεία των ματιών τους. Η υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια προκαλεί μικροαιμορραγίες και αγγειοσύσπαση που μπορεί να προμηνύουν εγκεφαλικό.
Η σύνδεση ματιών και παθήσεων είναι μια κλινική πραγματικότητα. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η οφθαλμολογική εξέταση αποτελεί κλειδί για παθολογίες που, αν περιμένουν, δεν συγχωρούν.
Οι διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες είναι σαφείς: προληπτικός οφθαλμολογικός έλεγχος κάθε 1-2 χρόνια μετά τα 40. Συχνότερα σε όσους έχουν διαβήτη, υπέρταση ή οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος.
Το πιο εντυπωσιακό; Οι περισσότερες σοβαρές παθήσεις ανιχνεύονται πριν προκαλέσουν συμπτώματα. Αν περιμένουμε τα πρώτα σημάδια, μπορεί να είναι ήδη αργά.