DOG TAGS: Η φωνή των κρατουμένων στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, γιορτάζοντας τα 70 χρόνια αδιάλειπτης παρουσίας του στον Πολιτισμό, τολμά εντάσσοντας στον προγραμματισμό του μια θεατρική δράση στην οποία οι ερμηνευτές είναι κρατούμενοι. Πιστό στην αρχή της συμπερίληψης, και θέλοντας να διασφαλίσει ότι κάθε φωνή –ακόμη και εκείνη που συχνά μένει στο περιθώριο– έχει χώρο να ακουστεί και να εκφραστεί, παρουσιάζει ένα νέο έργο με σημαντικό κοινωνικό αποτύπωμα.

Δεκαεννιά κρατούμενοι του Κέντρου Απεξάρτησης Τοξικομανών Κρατουμένων Ελεώνα Θηβών «ΕΠΙΛΟΓΗ», οι οποίοι συμμετέχουν στο Εργαστήρι Προσωπικής Ανάπτυξης Κρατουμένων (το οποίο υλοποιείται από το Εθνικό Θέατρο) δημιούργησαν υπό την καθοδήγηση του εμψυχωτή/σκηνοθέτη Στάθη Γράψα το βιωματικό, διαδραστικό θεατρικό δρώμενο DOG TAGS.

Για τρία Σαββατοκύριακα (19-20, 26-27 Ιουλίου και 2-3 Αυγούστου) το κοινό του Φεστιβάλ θα έχει τη δυνατότητα να μεταβεί στο Κέντρο Απεξάρτησης Τοξικομανών Κρατουμένων στη Θήβα και να παρακολουθήσει το DOG TAGS, τα έσοδα του οποίου θα διατεθούν στο Φιλόπτωχο Ταμείο Απόρων του Κέντρου.

Η Τέχνη ως εργαλείο καταπολέμησης των προκαταλήψεων

Το Εργαστήρι Προσωπικής Ανάπτυξης Κρατουμένων (ΕΠΑΚ), υλοποιείται υπό την αιγίδα του Εθνικού Θέατρου σε ετήσια βάση από το 2018. Η καλλιτεχνική επιμέλεια είναι του Στάθη Γράψα, ο οποίος ξεκίνησε το εργαστήρι το 2010 σε εθελοντική βάση, δίνοντας φωνή σε ομάδες εγκλείστων. Μέσα από πολύμηνη προετοιμασία και έχοντας διανύσει μια προσωπική εσωτερική διαδικασία, τα άτομα που συμμετέχουν στο ΕΠΑΚ οδηγούνται στη δημιουργία ενός θεατρικού δρώμενου που παρουσιάζεται σε περιορισμένο κοινό. Έπειτα από πρόταση του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, οι κρατούμενοι έχουν φέτος την ευκαιρία να το μοιραστούν σε μια πιο ευρεία κλίμακα, στο πλαίσιο του επετειακού προγράμματος των 70 χρόνων.

Το DOG TAGS δεν είναι απλώς μια θεατρική δράση. Είναι ένα κάλεσμα συνάντησης. Μια εμπειρία που ξεπερνά τον θεατρικό χρόνο και χώρο, χτίζοντας γέφυρες ανάμεσα σ’ αυτούς που βρίσκονται «μέσα» και αυτούς που ζουν «έξω». Με έντονο το στοιχείο της διάδρασης και με εργαλείο του την Τέχνη, το DOG TAGS έχει στόχο να κάνει ένα ουσιαστικό βήμα προς την κατάργηση των προκαταλήψεων για τα έγκλειστα σε σωφρονιστικά ιδρύματα άτομα, ανοίγοντας μια γόνιμη συζήτηση πάνω στις έννοιες του σωφρονισμού και της επανένταξης, έχοντας στην βάση τους την ανθρώπινη υπόσταση.

Αξίζει να σημειωθεί η σημαντική συμβολή του σκηνοθέτη Θεόδωρου Τερζόπουλου στο DOG TAGS, ο οποίος έδωσε το παρών στις πρόβες των κρατουμένων, συζητώντας μαζί τους για την έννοια του Χρόνου και δίνοντάς τους το στίγμα του τελετουργικού Θεάτρου, πάνω στο οποίο εργάζονται και οι ίδιοι με τη υποστήριξη του Στάθη Γράψα.

Η υπόθεση του DOG TAGS

Dog tag είναι η μεταλλική ταυτότητα που φορούν οι στρατιώτες εν καιρώ πολέμου, χρήσιμη σε περίπτωση σοβαρού τραυματισμού ή θανάτου για την αναγνώριση του προσώπου που τη φέρει. «Στην εποχή μας παρατηρείται καταμέτρηση παράπλευρων απωλειών σε πολέμους. Τα τρομαχτικά νούμερα γίνονται σιωπηλά αποδεκτά. Στην παράστασή μας οι ταυτότητες –ή αλλιώς Dog Tags– δεν είναι γι’ αυτούς που φέρουν όπλο ή βρίσκονται απέναντι στον “εχθρό”, αλλά γι’ αυτούς που μάχονται καθημερινά για την επιβίωση και την αξιοπρέπειά τους», αναφέρει ο Στάθης Γράψας.

Μια ομάδα ανδρών ξεπροβάλλει από διάφορα σημεία στα χωράφια. Μοιάζουν σαν εξορισμένοι, διωγμένοι, κυνηγημένοι από τον τόπο τους. Εισβάλλουν στην αίθουσα. Ο χώρος τούς θυμίζει κάτι. Δεν νιώθουν απειλή, αλλά ούτε οικειότητα. Πρόκειται να αντιμετωπίσουν τις αλήθειες της ζωής τους. Προσπαθούν να κάνουν τα πρώτα βήματα για να βγουν από τη θέση που τους εγκλωβίζει. Η προσπάθεια που απαιτείται είναι τεράστια. Το θάρρος, επίσης. Μόνο η συμφιλίωση με το παρελθόν θα τους επιτρέψει να προχωρήσουν μπροστά. Η αποδοχή του εαυτού τους είναι η αφετηρία για να αποδεχτούν και τους άλλους. Η ζωή τους είναι γεμάτη από συναντήσεις με πρόσωπα που τους έχουν στιγματίσει. Πρόσωπα που αγαπούν, που τα νιώθουν κοντά τους, που τους στηρίζουν. Πρόσωπα που πλήγωσαν, που πρόδωσαν και αυτούς για τους οποίους αδιαφόρησαν.

Η πρώτη παρουσίαση του έργου DOG TAGS είναι καρπός του Εργαστηρίου Προσωπικής Ανάπτυξης Κρατουμένων (ΕΠΑΚ), που υλοποιείται από το Εθνικό Θέατρο σε ετήσια βάση, υπό την καλλιτεχνική επιμέλεια του Στάθη Γράψα.

Συντελεστές

Τιμητική συμβολή: Θεόδωρος Τερζόπουλος
Concept / Σκηνοθεσία: Στάθης Γράψας
Πρωτότυπη μουσική: Σάββας Τσιλιγκιρίδης
Φωτισμοί: Νίκος Νίκου
Επιμέλεια κουστουμιών: Ευδοκία Χλουβεράκη
Βοηθός σκηνοθέτη: Δήμητρα Μάζη

Συμμετέχουν: Παναγιώτης, Abdul, Γιώργος Χ, Albert, Χαράλαμπος, Endrion, Ηρακλής, Στέλιος, Γιώργος Ξ, Γιάννης, Αλέξανδρος, Μανώλης, Saimir, Ραφαήλ, Θανάσης, Στέφανος, Βασίλης, Algit, Benzamia και οι Βασίλης Παπαχατζής, Ανθίας Μπαλής