Ηλιάνα Λαζανά για τα 150 χρόνια του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος: «Τιμούμε το παρελθόν, χτίζουμε το μέλλον»

Με αφορμή τη συμπλήρωση 150 χρόνων από την ίδρυση του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, η Ανώτερη Αντιπρόεδρος Διοίκησης και Pierce, Ηλιάνα Λαζανά, μιλά για το πλούσιο ιστορικό και εκπαιδευτικό αποτύπωμα του Κολλεγίου, από τη Σμύρνη του 1875 ως τη σύγχρονη Αθήνα, για τις αξίες που το κρατούν ζωντανό στον χρόνο και για τις δράσεις που ετοιμάζονται με αφορμή τη σημαντική αυτή επέτειο.

Εκτός αυτών, το Αμερικάνικο Κολλέγιο Αθηνών σχεδιάζει να καταθέσει φέτος το φθινόπωρο αίτηση για τη σύσταση ενός Νομικού Προσώπου Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης σε συνεργασία με αμερικανικό εκπαιδευτικό ίδρυμα, ενώ αρκετά έγκριτα αμερικανικά πανεπιστήμια έχουν εκφράσει την επιθυμία να προσφέρουν ένα ή περισσότερα από τα ακαδημαϊκά τους προγράμματα στην Ελλάδα, αξιοποιώντας τις εγκαταστάσεις του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος.

Φέτος το Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος συμπληρώνει 150 χρόνια ζωής, από την ίδρυσή του το 1875. Μιλήστε μας λίγο για αυτό το εκπαιδευτικό και ιστορικό ταξίδι του οργανισμού.

To Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος ιδρύθηκε το 1875 στη Σμύρνη από Αμερικανίδες ιεραποστόλους με την επωνυμία “Αμερικανικό Koλλέγιο Θηλέων”. Αποστολή του, η εκπαίδευση των κοριτσιών της εποχής και η καταπολέμηση του αναλφαβητισμού. 

 
Παραμονές της Μικρασιατικής Καταστροφής, το Κολλέγιο ήταν στο απόγειό του: πρόσφερε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης (Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο, και κολλεγιακό τμήμα), και ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα, συστηματική διδασκαλία καλλιέργειας και ανάπτυξης δεξιοτήτων με 300 μαθήτριες, χορωδία, βιβλιοθήκη, πολιτιστικές και φιλανθρωπικές εκδηλώσεις και δράσεις. Τον Σεπτέμβριο του 1922, με φόντο τη φλεγόμενη Σμύρνη, δασκάλες και μαθήτριες φυγαδεύτηκαν στην Ελλάδα όπου έστησαν το Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος. 

Σε ελληνικό έδαφος πια, τις δεκαετίες που ακολούθησαν, το Κολλέγιο αναπτύχθηκε σημαντικά, αποτελώντας την εμπροσθοφυλακή της εκπαίδευσης. Σε διάστημα 150 ετών, από μικρό σχολείο των 7 μαθητριών σε μία έπαυλη στη Σμύρνη, το Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος εξελίχθηκε σε έναν οργανισμό που καλύπτει όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης -από πρωτοβάθμια έως και τριτοβάθμια- και αριθμεί περισσότερους από 69.000 αποφοίτους σε όλα τα μέρη του κόσμου.

Στο επίκεντρο της φιλοσοφίας του είναι η ολόπλευρη, ή αλλιώς, ολιστική εκπαίδευση των μαθητών, όχι μόνο σε επίπεδο γνώσεων και διανόησης, αλλά και η καλλιέργεια του ήθους και της ψυχής, ώστε να γίνουν συνειδητοποιημένοι και υπεύθυνοι πολίτες του κόσμου. 

Σε λίγες μέρες, το Pierce διοργανώνει “Ένα μουσικό ταξίδι απ’ τη Σμύρνη στην Αθήνα” με τη συμμετοχή της Ιφιγένειας Ιωάννου και του μουσικού της σχήματος, των Εivala. Το ρεπερτόριό τους έχει ως αφετηρία τη Σμύρνη, τη γενέτειρα του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος. Πείτε μας περισσότερα για αυτή την ιστορική και πολιτιστική σύνδεση. 

Η Σμύρνη, γενέτειρα του Κολλεγίου, υπήρξε ένα ζωντανό σταυροδρόμι πολιτισμών, τεχνών, εμπορίου και εκπαίδευσης. Πολυπολιτισμική και προοδευτική, ενέπνευσε την αποστολή του Κολλεγίου από την πρώτη στιγμή. 

Αντίστοιχα, η εκπαίδευση δεν θα ήταν η ίδια χωρίς την κληρονομιά και την προσφορά του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος. Σήμερα, 150 χρόνια μετά, το Κολλέγιο εξακολουθεί να τιμά εκείνες τις ρίζες, συνεχίζοντας να εμπνέει, να εκπαιδεύει και να μεταμορφώνει ζωές μέσα από μια εκπαίδευση υψηλής ποιότητας, βασισμένη σε αξίες, ακαδημαϊκή αριστεία και κοινωνική ευθύνη. Με σταθερή προσήλωση στη διαμόρφωση ενεργών και ηθικών πολιτών, το Κολλέγιο χτίζει με συνέπεια ένα φωτεινό μέλλον για τις επόμενες γενιές.

Στο πλαίσιο του εορτασμού της 150ής επετείου του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, η εκδήλωση έχει φιλανθρωπικό χαρακτήρα. Πόση έμφαση δίνει το Σχολείο στις υπηρεσίες προς το κοινωνικό σύνολο; 

Το Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός. Αυτό σημαίνει ότι η προσφορά στο σύνολο είναι σύμφυτη με την κουλτούρα του. Καθώς δεν υπάρχουν ιδιοκτήτες και μέτοχοι, τα έσοδα αξιοποιούνται υπέρ του οργανισμού και της αποστολής του.

Διαχρονικό μότο του Σχολείου είναι το “να να μην υπηρετείσαι, να υπηρετείς” (non ministrari, sed ministrare). Οι αξίες της προσφοράς και της υπηρεσίας διαπνέουν το Σχολείο σε όλες του τις εκφάνσεις - από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα, και τις δραστηριότητες, μέχρι τις εκδηλώσεις, τις πρωτοβουλίες, και το στρατηγικό πλάνο. Καθετί που κάνει το Σχολείο έχει ως πρώτιστο μέλημά του το όφελος προς τους μαθητές, τον άνθρωπο, την κοινωνία. 

Όσον αφορά την εκδήλωση, το μότο της το δηλώνει καθαρά: “Τιμούμε το παρελθόν, χτίζουμε το μέλλον.” Το παρελθόν γίνεται ο δρόμος προς το μέλλον, και μάλιστα ένα μέλλον στη δημιουργία του οποίου οφείλουμε να έχουμε όλοι ενεργό ρόλο: μέσα από την προσφορά. Γι’ αυτό και η εκδήλωση έχει φιλανθρωπικό χαρακτήρα: τα έσοδα που θα συγκεντρωθούν θα διατεθούν για την ενίσχυση του Ταμείου Υποτροφιών του Pierce - Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, ώστε να δώσουν τα φτερά σε υποσχόμενους μαθητές και μαθήτριες, ανεξαρτήτως οικονομικών δυνατοτήτων, να συνεχίσουν τις σπουδές τους αριστεύοντας ακαδημαϊκά. 

Οι υποτροφίες δεν προσφέρουν απλά ευκαιρίες. Ανοίγουν πόρτες σε μαθητές και μαθήτριες από διαφορετικά κοινωνικά στρώματα και εδραιώνουν την αντίληψη ότι η επιτυχία δεν μετριέται με την οικονομική ευρωστία, αλλά με τα ακαδημαϊκά επιτεύγματα και την αριστεία εν γένει. 

Στη διοργάνωση της εκδήλωσης πρωτοστατεί και η “Επιτροπή Γονέων Pierce για Εξεύρεση Πόρων”. Πόσο  έντονη είναι γενικότερα η ανάμειξη των γονέων στην αποστολή και στον χαρακτήρα του Σχολείου;

Όπως οι μαθητές, οι φοιτητές, το προσωπικό και οι απόφοιτοι, έτσι και οι γονείς ανήκουν στην κοινότητα του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος. Συμμετέχουν, δε, αποφασιστικά στις συστηματικές προσπάθειες του Κολλεγίου να διακρίνεται ως ακαδημαϊκός οργανισμός. Μάλιστα, είναι καίρια η συμβολή τους στην ανάδειξη της σημασίας της προσφοράς. Εδώ πρέπει να επισημάνουμε ότι, όπως σε όλα τα μη κερδοσκοπικά εκπαιδευτικά ιδρύματα, τα δίδακτρα καλύπτουν μόνο μέρος των λειτουργικών εξόδων του Κολλεγίου. Τα υπόλοιπα καλύπτονται από δωρεές ιδιωτών, εταιρειών, άλλων οργανισμών, καθώς και από το κληροδότημα (πόρους που διασφαλίζουν τη μακροπρόθεσμη οικονομική ευρωστία και σταθερότητα του οργανισμού). 

Οι γονείς, μάλιστα, είναι οι καλύτεροι πρεσβευτές μας, γιατί βιώνουν από κοντά πόσο ευεργετική είναι η εξασφάλιση ακαδημαϊκής προοπτικής και ευκαιριών σε όλο και περισσότερους νέους και νέες. 

Είναι, επομένως, σημαντικό να ενθαρρύνονται οι γονείς και οι απόφοιτοι, ώστε να συνεισφέρουν και αυτοί, ανεξάρτητα από το ύψος του ποσού που μπορούν να καταβάλουν. Κάθε ποσό συμβάλλει στην ικανότητα του Σχολείου να εκπληρώνει την αποστολή του. Και μόνο η χειρονομία της προσφοράς, έστω και συμβολικής, είναι ένας τρόπος να καλλιεργήσουμε την κοινωνική ευθύνη εντός της κοινότητας.

Το Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος όχι μόνο υπήρξε διαχρονικά μέσα στα γεγονότα, αλλά διαδραμάτισε και καταλυτικό ρόλο. Υπό μια έννοια, υπήρξε συνδιαμορφωτής της ιστορίας τόσο στη Σμύρνη, όσο και στην Ελλάδα. Ποια είναι τα επόμενα βήματά του Σχολείου; Πώς μεταφράζεται το όραμά του σε ενέργειες για το μέλλον;

Στην επέτειο του εορτασμού των 150 χρόνων ζωής του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, η ένταξη στο πλαίσιο των ΝΠΠΕ (σ.σ. Νομικά Πρόσωπα Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης) είναι κομβικής σημασίας. Ο νέος νόμος αποτελεί εξαιρετική ευκαιρία για: 

• Επέκταση των προπτυχιακών και των μεταπτυχιακών μας προγραμμάτων (σήμερα προσφέρονται από το Deree College και το Alba Graduate Business School) σε φοιτητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
• Ενδυνάμωση του διεθνούς δικτύου συνεργαζόμενων πανεπιστημίων.
• Ενίσχυση της ακαδημαϊκής συμβολής του διδακτικού μας προσωπικού και των συνεργασιών μας με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς.  

Με αυτά τα δεδομένα, σχεδιάζουμε να καταθέσουμε αίτηση το φθινόπωρο του 2025 για τη σύσταση ενός ΝΠΠΕ, σε συνεργασία με αμερικανικό εκπαιδευτικό ίδρυμα και έναρξη λειτουργίας το 2026. Ακόμη, αρκετά έγκριτα αμερικανικά πανεπιστήμια έχουν εκφράσει την επιθυμία να προσφέρουν ένα ή περισσότερα από τα ακαδημαϊκά τους προγράμματα στην Ελλάδα, αξιοποιώντας τις εκτεταμένες δυνατότητες των εγκαταστάσεών του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος.