Υπέροχα βιβλία για τον φετινό Μάη

Άνοιξε το παράθυρο· ο Μάης μυρίζει λέξεις. Ανάμεσα σε γιασεμιά και τροφαντές φράουλες, τα φετινά βιβλία σου ζητούν να τους δώσεις λίγο απ’ τον χρόνο σου. Έναν καφέ, μια σκιά δέντρου, ένα βραδινό φως, κι είσαι έτοιμος. Η καλή λογοτεχνία άλλωστε δεν σε ρωτά αν έχεις χρόνο – σε παρασύρει. Από αστυνομικά που τρέχουν γρηγορότερα απ’ τη σκέψη σου, μέχρι ποιητικές φωνές που σε κάνουν να σταματάς για να ανασάνεις. Μην διαλέξεις με το μυαλό – διάλεξε με την καρδιά όπως κι εμείς. Βλέπεις, Μάης έχει πάντα τον τρόπο του να σου φέρνει τα σωστά βιβλία την κατάλληλη στιγμή.

Mην κλαις μπαμπά της Rumena Bužarovska (εκδόσεις Gutenberg)

Δεν μπορείς να διαβάσεις Rumena Bužarovska χωρίς να νιώσεις ένα ελαφρύ τσίμπημα αμηχανίας, σαν να σε τσάκωσε να διαβάζεις το προσωπικό ημερολόγιο μιας άγνωστης που τελικά σου μοιάζει περισσότερο απ’ όσο θα ήθελες. Δεν φωνάζει, δεν εντυπωσιάζει με φιοριτούρες – κι όμως η φωνή της μένει. Σε γδύνει από τις άμυνες με μια απλή, σχεδόν υπόγεια ειρωνεία. Γράφει με την κοφτερή ακρίβεια εκείνου που παρατηρεί τα μικρά, τα “ασήμαντα” της καθημερινότητας, και τα μετατρέπει σε εκρήξεις νοήματος.

Δεν φτιάχνει ηρωίδες για να τις αγαπήσεις, ούτε ιστορίες για να ξεφύγεις. Φτιάχνει καθρέφτες – και σου τους κολλάει μπροστά στο πρόσωπο με το θράσος κάποιας που ξέρει ακριβώς τι κάνει. Οι χαρακτήρες της, γυναίκες κυρίως, δεν είναι “δυνατές” με τον συνηθισμένο, κινηματογραφικό τρόπο. Είναι σιωπηλές, απογοητευμένες, βαθιά ανθρώπινες. Κουβαλούν τις μικρές τους ματαιώσεις σαν βάρος που δεν φαίνεται, αλλά σε βαραίνει όσο το κουβαλάς κι εσύ διαβάζοντάς τες. Στο Μην κλαις μπαμπά η βραβευμένη Rumena Bužarovska νιώθει τη γυναίκα, την αντίσταση και τη συντριβή της κάτω από την πίεση της «παρηκμασμένης» πατριαρχικής κοινωνίας δημιουργώντας ένα εξαίρετο βιβλίο.

Περίληψη εδώ

Η ζωή δεν είναι μυθιστόρημα της Σούζαν Κούπερ του Stephane Carlier (εκδόσεις Ίκαρος)

Οι χαρακτήρες του Carlier, καθημερινοί και σχεδόν ανεπαίσθητοι, χτίζονται αθόρυβα. Δεν κάνουν μεγάλες δηλώσεις – κάνουν μικρές κινήσεις. Και κάπου εκεί, ανάμεσα σε ένα βλέμμα, μια πρόταση διστακτική, μια λέξη τυχαία, εσύ αρχίζεις να τους νιώθεις δικούς σου. Ο Carlier δεν σε οδηγεί μέσα από στροβιλίσματα πλοκής, αλλά από την τρυφερότητα των λεπτομερειών. Από τον τρόπο που ένα βλέμμα μπορεί να αλλάξει μια μέρα, ή μια μικρή πράξη καλοσύνης να αλλάξει μια ζωή.

Το ταλέντο του κρύβεται στη λιτότητα. Δεν χρειάζεται μεγάλα νοήματα για να πει κάτι αληθινό – του φτάνει ένα ακριβές επίθετο, μια σιωπή. Η γραφή του θυμίζει μια παλιά μελωδία που την αναγνωρίζεις χωρίς να θυμάσαι πού την άκουσες πρώτη φορά. Στο νέο του βιβλίο δημιουργεί ένα εγχειρίδιο-παιχνίδι για εκκολαπτόμενους μυθιστοριογράφους, που ισορροπεί με μαεστρία ανάμεσα στο θρίλερ, την κωμωδία και το φλεγματικό αγγλικό χιούμορ. Μέσα από ευρηματικές αφηγηματικές ανατροπές και απολαυστικά σχόλια για τη συγγραφική διαδικασία, διερευνά με έξυπνο τρόπο τα ρευστά όρια μεταξύ μυθοπλασίας και πραγματικότητας, αφήνοντάς σε να αναρωτιέσαι τι είναι αληθινό και τι κατασκεύασμα της φαντασίας

Περίληψη εδώ

Να την προσέχει του Jean-Baptiste Andrea (εκδόσεις Πατάκη)

Στο Να την προσέχει, ο Jean-Baptiste Andrea σμιλεύει με τη λεπτότητα του τεχνίτη και τη ματιά του ποιητή μια ιστορία αγάπης, πόνου και λύτρωσης, που μοιάζει βγαλμένη από τα μαρμάρινα βάθη του ιταλικού μύθου. Ο Μίμο Βιταλιάνι –πλάσμα του περιθωρίου, νανός και φτωχός, μαθητής ενός σκληρού κι ασήμαντου γλύπτη– δεν έχει τίποτε, εκτός από τα χέρια του. Κι όμως, μέσα τους κατοικεί ένας Θεός. Η τέχνη του είναι μια εσωτερική κραυγή, ένα δαιμόνιο που δεν τιθασεύεται παρά μόνο με τη λάξευση της πέτρας.

Η Βιόλα Ορσίνι, στο άλλο άκρο του κόσμου, ευλογημένη με ομορφιά, κοινωνική θέση και φιλοδοξία, μοιάζει προορισμένη για κάτι πολύ διαφορετικό. Κι όμως, όταν συναντούνται, το σύμπαν αλλάζει σχήμα. Είναι εκείνη η σπάνια συνάντηση όπου δύο ψυχές, φαινομενικά αταίριαστες, αναγνωρίζονται και δεσμεύονται από έναν άρρητο όρκο: να μην εγκαταλείψουν ποτέ ο ένας τον άλλον. Ούτε μαζί μπορούν να ζήσουν, ούτε χώρια να υπάρξουν.

Η αφήγηση ξετυλίγεται σαν εικαστικό έργο, σε εποχές βίαιες και σκοτεινές – στην Ιταλία της φασιστικής λαίλαπας. Ο Andrea δεν γράφει απλώς ιστορία· χαράζει συναισθήματα πάνω στη σελίδα, όπως ο ήρωάς του χαράζει τις μορφές του στη σκληρή πέτρα. Η Πιετά Βιταλιάνι, το αριστούργημα του Μίμο, δεν είναι απλώς το τέλος ενός βίου – είναι το συμπύκνωμα όλων των ζωών του, η επιτομή της αγάπης και του πένθους.

Περίληψη εδώ

Στο σπίτι της της Yael van der Wouden (εκδόσεις Μεταίχμιο)

Το υποψήφιο για βραβείο Booker 2024 βιβλίο της Yael van der Wouden είναι μια ερωτική ιστορία γεμάτη πάθος και εμμονή στο Άμστερνταμ του 1960 που θα σε καταπιεί κερδίζοντας σε αναγνωστικά μονομιάς, αφού έχουμε να κάνουμε με μια εξέχουσα περίπτωση καλής λογοτεχνίας.Η Yael van der Wouden δεν γράφει ιστορίες – υφαίνει ατμόσφαιρες. Από την πρώτη σελίδα του Στο σπίτι της, σε βάζει σ’ έναν κόσμο που μυρίζει βροχή πάνω σε παλιό ξύλο, που τρίζει σαν μυστικό, που σιωπά πιο δυνατά απ’ ό,τι φωνάζει. Κι εσύ δεν διαβάζεις απλώς – ακούς, νιώθεις, ανατριχιάζεις.

Η γραφή της είναι λεπτοδουλεμένη, σχεδόν αισθητηριακή, με φράσεις που μοιάζουν βγαλμένες από παλιές επιστολές και βλέμματα που διαρκούν περισσότερο απ’ όσο πρέπει. Δεν χρειάζεται εντυπωσιακές πλοκές ή ηχηρές ανατροπές – έχει τη σιγουριά εκείνης που ξέρει πώς να σε τραβήξει με μία λέξη, μία παύση, μία σιωπή. Σου ψιθυρίζει αλήθειες μέσα από τις ρωγμές της καθημερινότητας, εκεί όπου φωλιάζουν οι επιθυμίες που δεν τολμούν να ειπωθούν.

Η van der Wouden παίζει με τις εντάσεις: ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι, στη μνήμη και τη λήθη, στον έρωτα και την ενοχή. Και το κάνει με τόλμη.

Περίληψη εδώ

Η Λίστα, Παγιδευμένοι στον ιστό της Yomi Adegoke (εκδόσεις Μίνωας)

Με το καθηλωτικό της ντεμπούτο μυθιστόρημα Η Λίστα – Παγιδευμένοι στον ιστό, η Yomi Adegoke διεισδύει με κοφτερό βλέμμα και αφηγηματική αυτοπεποίθηση στην αρένα των social media, της ακτιβιστικής ηθικής και των ραγισμένων προσωπείων μιας γενιάς που ζει (και πεθαίνει) μέσα από οθόνες. Στην καρδιά της ιστορίας η Όλα, μια νέα, λαμπερή δημοσιογράφος και πρόσωπο-πρότυπο της σύγχρονης φεμινιστικής αφήγησης, που ετοιμάζεται να παντρευτεί τον Μάικλ, τον άντρα που ενσαρκώνει το "τέλειο" δημόσιο προφίλ. Ώσπου ξυπνούν ένα πρωί και βρίσκονται αντιμέτωποι με την απόλυτη ψηφιακή κόλαση: «Ω, Θεέ μου, είδες τη Λίστα;».

Η Adegoke υφαίνει με δεξιοτεχνία ένα κοινωνικό θρίλερ που πάλλεται από αμφισημίες και ηθικά διλήμματα. Οι χαρακτήρες της δεν είναι απλοί φορείς ιδεών, αλλά ζωντανά, πολυδιάστατα πρόσωπα, παγιδευμένα σε έναν ιστό όπου καμία αλήθεια δεν είναι μονοσήμαντη, και καμία «λίστα» δεν είναι αθώα. Το μυθιστόρημα σκαλίζει με ευφυΐα το φαινόμενο της ψηφιακής καταδίκης, της δημόσιας διαπόμπευσης και της ρευστότητας της ηθικής στην εποχή του διαδικτύου.

Η Λίστα διαβάζεται με κομμένη την ανάσα, σαν ηλεκτρικό ρεύμα που διαπερνά τον σύγχρονο αναγνώστη, αφήνοντάς τον να αναρωτιέται: Πόση αλήθεια αντέχουμε – και ποιος την ορίζει τελικά; Ένα ανατριχιαστικά επίκαιρο, προκλητικό μυθιστόρημα που αξίζει να διαβαστεί, να συζητηθεί και να αμφισβητηθεί.

Περίληψη εδώ

To τσίμπημα της μέλισσας του Paul Murray (εκδόσεις Ψυχογιός)

Ο Paul Murray ανήκει σε εκείνη τη σπάνια κατηγορία συγγραφέων που καταφέρνουν να παντρέψουν το χιούμορ με το υπαρξιακό βάθος, δημιουργώντας έργα που δεν διαβάζονται απλώς – καταπίνονται με μια γουλιά, αφήνοντας επίγευση πίκρας και μέλιτος. Με το Τσίμπημα της μέλισσας (The Bee Sting), ο Ιρλανδός συγγραφέας επιβεβαιώνει το εύρος των λογοτεχνικών του δεξιοτήτων, προσφέροντας ένα πολυφωνικό αφήγημα γεμάτο συναισθηματική ένταση, καφκικό άγχος και μια λεπταίσθητη ειρωνεία που διαπερνά κάθε σελίδα.

Η γραφή του Murray είναι απίστευτα πλούσια, χωρίς να γίνεται φορτωμένη· η αφήγησή του ρέει αβίαστα, παρά την πυκνότητά της. Ξέρει πώς να σκηνοθετεί την καταστροφή με τρυφερότητα, πώς να χτίζει χαρακτήρες που μοιάζουν ολοζώντανοι – εύθραυστοι, γεμάτοι αντιφάσεις, ικανοί να σε κάνουν να γελάσεις και να πονέσεις ταυτόχρονα. Σε μια οικογενειακή ιστορία διαφορετική από όσες έχουμε συνηθίσει ο Murray επιδεικνύει μια μαεστρία στη σκιαγράφηση της ψυχολογίας των ηρώων του, από τον πατέρα που βουλιάζει στην ενοχή και την αποδοχή της μοίρας, ως την έφηβη κόρη που παλεύει να βρει νόημα σε έναν κόσμο που καταρρέει. Η Dua Lipa που το πρότεινε δίχως σκέψη στο Book Club της ξέρει και να την εμπιστεύεσαι.

Περίληψη εδώ

Μια χώρα ανάμεσά μας της Karissa Chen (εκδόσεις Ίκαρος)

Ακούς πρώτα το βιολί. Έναν ήχο που τεντώνεται ανάμεσα σε εποχές, πατρίδες και καρδιές. Έτσι ξεκινά Η χώρα ανάμεσά μας της Karissa Chen: με μια νότα που γεννάει την αγάπη – και προμηνύει την απώλεια. Η μικρή Σούτσι συναντά για πρώτη φορά τον Χαϊγουέν στη Σαγκάη του ’40 και μαγεύεται, όχι μόνο από τον ήχο του, αλλά από εκείνον ολόκληρο. Μια φιλία ανθίζει, γίνεται έρωτας, κι έπειτα – όπως συχνά συμβαίνει όταν η Ιστορία φοράει στρατιωτικά – χάνεται.

Ο Χαϊγουέν φεύγει. Της αφήνει ένα σημείωμα και ένα βιολί. Εκείνη μένει. Κι όταν εξήντα χρόνια αργότερα, εκείνος τη συναντά τυχαία σ’ ένα σούπερ μάρκετ στο Λος Άντζελες, εκείνος βλέπει μια δεύτερη ευκαιρία. Εκείνη βλέπει έναν άνθρωπο από μια παλιά ζωή που έθαψε για να επιβιώσει.

Η Chen δεν γράφει απλώς μια ιστορία χαμένων ευκαιριών – φτιάχνει ένα πλέγμα ζωών διαλυμένων από πόλεμο, εξορία και σιωπές. Ανιχνεύει τι σημαίνει να είσαι ξένος στην ίδια σου τη γλώσσα, να χτίζεις πατρίδα από την αρχή, να κοιτάς μπροστά επειδή το πίσω πονάει πολύ.

Με γραφή λεπτοδουλεμένη και συγκινητική, η συγγραφέας διασχίζει δεκαετίες και ηπείρους, χωρίς ποτέ να χάνει το νήμα της καρδιάς. Δεν θα την ξεχάσεις εύκολα τη Σούτσι – ούτε τον ήχο του βιολιού που ταξίδεψε από τη Σαγκάη μέχρι την Καλιφόρνια, κουβαλώντας μαζί του όσα δεν ειπώθηκαν ποτέ.

Περίληψη εδώ