Μύθοι και αλήθειες για τα ταξίδια στη Μέση Ανατολή

Τα ταξίδια στη Μέση Ανατολή είναι, για πολλούς λόγους, μαγικά. Ένας από τους λόγους αυτούς, ίσως ο κυριότερος, είναι ότι για μεγάλη μερίδα των Ελλήνων ταξιδιωτών λειτουργούν κάπως σαν συλλογική ψυχανάλυση. Τι σημαίνει αυτό; Ότι απαντούν στο υπαρξιακό ερώτημα «γιατί με απορρίπτει η οικογένειά μου [σ.Σ. η Ευρώπη], γιατί διαφέρω, γιατί δεν ταιριάζω, από πού έρχομαι, ποιος είμαι, λες να με έχουν υιοθετήσει;».

Ακριβώς όπως συμβαίνει και με την κανονική ψυχανάλυση, πριν πάρεις την απόφαση να ξεκινήσεις, έχεις να αντιμετωπίσεις δισταγμούς, ανασφάλειες, στερεότυπα που εύκολα μαθαίνονται δύσκολα ξεμαθαίνονται, και φοβίες με κυριότερη όλων αυτήν που έχει για πρώτο της συνθετικό το ισλαμό-. Για να βοηθήσουμε, συγκεντρώσαμε την εμπειρία πολλών χρόνων ταξιδιών σε Ιορδανία, Συρία, Ιράν, Λίβανο και Αίγυπτο (και Τουρκία, αλλά η Τουρκία δεν μετράει ακριβώς για Μέση Ανατολή, είναι μια κατηγορία μόνη της) σε ένα μάτσο ερωταπαντήσεις.

Η ερώτηση του ενός εκατομμυρίου ευρώ: Είναι ασφαλές;

Η σύντομη απάντηση είναι ναι. Οι χώρες της Μέσης Ανατολής έχουν στη συντριπτική πλειοψηφία τους ποσοστά εγκληματικότητας χαμηλότερα από εκείνα της Ευρώπης, (εξαίρεση αποτελούν αυτή τη στιγμή το Ιράκ και η Υεμένη) και κοινωνικούς αυτοματισμούς που εγγυώνται αίσθημα ασφάλειας ακόμα και για γυναίκες που ταξιδεύουν μόνες –ναι, το λέμε εκ πείρας.

Αυτό που θα χρειαστεί να ψάξεις προτού ξεκινήσεις είναι η τρέχουσα πολιτική κατάσταση, για την οποία εκδίδονται τακτικά πολύ συγκεκριμένες, και πολύ αναλυτικές ταξιδιωτικές οδηγίες. Ο βρετανικός FCDO (Foreign, Commonwealth & Development Office σημαίνουν τα αρχικά) είναι μια από τις πιο αξιόπιστες πηγές, και λέει πάντα τα πράγματα με το όνομά τους. Για παράδειγμα, αυτές τις μέρες θα σου πει ότι, λόγω του πολέμου στη Γάζα, είναι καλή ιδέα αν ταξιδέψεις στην Αίγυπτο να μείνεις μακριά από τη χερσόνησο του Σινά, λόγω των συνόρων που μοιράζεται με το Ισραήλ και της σχέσης των δύο χωρών που, για να το θέσουμε κομψά, δεν είναι φιλική. Στο Κάιρο, την Αλεξάνδρεια και όλη την υπόλοιπη χώρα θα είσαι μια χαρά ασφαλής.

Να πάω με γκρουπ;

Η Μέση Ανατολή είναι από αρκετά έως απίστευτα οικονομική (εξαίρεση αυτή τη στιγμή αποτελεί η Τουρκία, που αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα με τον πληθωρισμό της) και το να οργανώσεις το ταξίδι μόνος σου είναι πανεύκολο: Όλες οι εφαρμογές που χρησιμοποιείς στα υπόλοιπα ταξίδια σου (Booking και Airbnb για δωμάτια, Uber για φθηνές μετακινήσεις, Get your guide αν θέλεις να δεις έναν συγκεκριμένο χώρο με ξεναγό) είναι κι εδώ δημοφιλέστατες, και τα δίκτυα τραίνων και λεωφορείων αξιόπιστα και ονλάιν. Άσε που τα γκρουπ κατά κανόνα δεν θα σου αφήσουν χώρο και χρόνο να περπατήσεις γειτονιές, να πιάσεις κουβέντα με ντόπιους, να ανακαλύψεις εκείνο το κρυμμένο μπαράκι που θα γίνει το αγαπημένο σου στέκι στο κέντρο της πόλης. Οπότε εμείς λέμε όχι, εκτός αν είναι μόνο για να ξεψαρώσεις την πρώτη φορά, να δεις από κοντά πόσο ωραία και ασφαλή είναι τα πράγματα, και να επιστρέψεις την επόμενη φορά μόνος/η με το αμόρε ή με την παρέα σου.

Πρέπει να παντρευτώ για να πάω με το αμόρε;

Μύθος που κυκλοφορεί αποκλειστικά στην Ελλάδα, και δεν λέει να πεθάνει, επειδή κάπου τον άκουσε ο προπάππους του ξαδέρφου σου στο χωριό. Μετά το πρόσφατο άνοιγμα και της Σαουδικής Αραβίας –που είναι μακράν η συντηρητικότερη και αυστηρότερη σε τέτοια θέματα χώρα της Μέσης Ανατολής– στον τουρισμό, δεν υπάρχει πλέον καμία χώρα στην οποία να μην μπορείς να ταξιδέψεις, ή να μοιραστείς δωμάτιο ξενοδοχείου, ως ανύπαντρο ζευγάρι.

Αγγλικά μιλάνε;

Ειδικά οι γηραιότεροι, που έχουν προλάβει τη βρετανική αποικιοκρατία, μιλάνε καλύτερα από σένα. Επίσης, όλοι όσοι ασχολούνται έστω και εξ αντανακλάσεως με τον τουρισμό (έχουν, ας πούμε, έναν φούρνο σε τουριστικό σημείο της πόλης) μιλάνε τουλάχιστον σε επίπεδο βασικής συνεννόησης. Οι κοινωνικοί αυτοματισμοί που λέγαμε παραπάνω, ωστόσο, σημαίνουν ότι ακόμα και όσοι δεν μιλάνε γρι, μια χαρά θα συνεννοηθούν μαζί σου, γιατί τα πάντα είναι θέμα διάθεσης. Δεν είναι λίγες, ας πούμε, οι φορές, που κάποιος μας έκανε νόημα να τον ακολουθήσουμε ως το σημείο που τον ρωτήσαμε πού βρίσκεται, επειδή δεν μπορούσε να μας το εξηγήσει.

Πρέπει να πλένω τα δόντια μου με εμφιαλωμένο νερό;

Όχι, αν δεν έχεις σημαντικά προβλήματα υγείας αυτή η συμβουλή είναι το «μην πίνεις νερό από τη βρύση» τραβηγμένο από τα μαλλιά. Σε αρκετές χώρες της Μέσης Ανατολής το νερό της βρύσης είναι υπερχλωριωμένο, και γι’ αυτό ο γενικός κανόνας είναι να πίνεις μόνο εμφιαλωμένο. Αν έχεις ευαίσθητο στομάχι, αποφεύγεις και τα ωμά λαχανικά που έχουν πλυθεί με νερό από τη βρύση (αν δεν έχεις, τρως κανονικότατα, εγγυούμαστε, έχουμε κάνει το πείραμα πολλάκις). Σε κάποιες μεγάλες πόλεις, όπως είναι για παράδειγμα το Αμμάν της Ιορδανίας, το νερό της βρύσης πίνεται κανονικά.

Είμαι γυναίκα, πρέπει να φοράω μπούρκα;

Καταρχάς σταμάτα να το λες μπούρκα. Η μπούρκα είναι ένα πολύ συγκεκριμένο πράγμα, που πιθανότατα δεν έχεις δει ποτέ στη ζωή σου: Είναι ένα μαύρο, ολόσωμο τσαντόρ, που καλύπτει την γυναίκα από την κορυφή ως τα νύχια, και έχει κι ένα πλέγμα μπροστά στα μάτια για να μπορεί εκείνη που το φοράει να βλέπει, χωρίς οι άλλοι να βλέπουν ούτε τα μάτια της.

Αυτό που σκέφτεσαι αν πρέπει ή δεν πρέπει να φοράς, λέγεται μαντήλα, μοιάζει με εκείνη που φορούσε η γιαγιά σου στο χωριό, και καλύπτει τα μαλλιά. Και όχι, δεν είναι υποχρεωτικό να την φοράς, παρά μόνο στο Ιράν. Στις υπόλοιπες χώρες της Μέσης Ανατολής, θα σου χρειαστεί μόνο αν θέλεις να μπεις μέσα σε τζαμιά –θέλεις, πολλά από αυτά είναι αρχιτεκτονικά αριστουργήματα, οπότε πάρε μαζί να βρίσκεται ένα φουλάρι αν έχεις κοντά μαλλιά, ή μια ελαφριά πασμίνα αν έχεις μακριά.