Μια άλλη Θήβα: Μια από τις πιο ευαίσθητες παραστάσεις της θεατρικής Αθήνας

Τις περισσότερες φορές μια ωραία παράσταση «δείχνει», παριστάνει με ωραίο τρόπο ένα ωραίο έργο. Αυτή είναι μια ελάχιστη συνθήκη επιτυχίας ενός ανεβάσματος, χωρίς προφανώς να είναι η μόνη, πρώτον γιατί καθένας θεωρεί διαφορετικές παραστάσεις «ωραίες» και δεύτερον γιατί έχει διαφορετικά κριτήρια για να επιβραβεύσει αυτό που είδε.

Το "Μια άλλη Θήβα"- μια παράσταση που συνεχίζεται για 2η χρονιά με πολύ μεγάλη επιτυχία ανήκει στην ιδιαίτερη κατηγορία παραστάσεων που φαίνεται να ξεπερνούν το έργο στο οποίο βασίζονται. Ξεκίνησε την σεζόν 2022-2023 στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, όπου και συνέχισε με αλλεπάλληλα sold out και φέτος. Από τις 3 Φεβρουαρίου μετακομίζει στο Θέατρο Πόρτα προκειμένου να εξακολουθήσει το ταξίδι του στην θεατρική θάλασσα της Αθήνας.

Τι αφηγείται όμως το έργο του γαλλο-ουρουγουανού Σέρχιο Μπλάνκο με την ελληνική αναφορά στον τίτλο;     

Το έργο

Το έργο διαδραματίζεται σε μια φυλακή όπου ένας εικοσάχρονος, ο Μαρτίν, είναι έγκλειστος για τη δολοφονία του πατέρα του. Εκεί τον συναντά ο συγγραφέας, ο οποίος θέλει να γράψει ένα έργο βασισμένο στην ιστορία του νεαρού κρατούμενου, προτείνοντάς του μάλιστα να υποδυθεί ο ίδιος τον εαυτό του επί σκηνής. Αυτό δεν θα επιτραπεί, και ο συγγραφέας-σκηνοθέτης του έργου ξεκινάει πρόβες με έναν ηθοποιό, τον Φεδερίκο, ο οποίος θα παίξει τον Μαρτίν.   

Ο πρωταγωνιστής-συγγραφέας συναντά εκ περιτροπής τόσο τον κρατούμενο, όσο και τον ηθοποιό που θα τον υποδυθεί. Αν στις επαφές του με τον κρατούμενο απορροφά κάθε φορά συναισθήματα και πληροφορίες για την αντρική ταυτότητα, την καταπίεση και την ενδοοικογενειακή βία, στις πρόβες με τον ηθοποιό τον βλέπουμε να επεξεργάζεται ό,τι έχει γίνει πλέον βίωμά του, να «δοκιμάζει» στην πραγματική κοινωνία και όχι στο προαύλιο των φυλακών το πώς νιώθει για όσα παίρνει μαζι του μετά από κάθε επίσκεψη στον πατροκτόνο Μαρτίν.

Έτσι, το «Μια Θήβα» κινείται σε έναν διπλό αφηγηματικό άξονα και το κείμενο της παράστασης που ανεβαίνει στο έργο, αποτελείται όχι μόνο από τις συναντήσεις του συγγραφέα με τον κρατούμενο, αλλά και από τις πρόβες και τις ζυμώσεις ανάμεσα στους δύο καλλιτέχνες που δουλεύουν την σχεδιαζόμενη παράσταση. Ο θεατής παρακολουθεί ένα έργο μέσα στο έργο και σε στιγμές αναρωτιέται κατά πόσον «παίζει» και ο ίδιος στο θέαμα που βλέπει.  

Αν και οι αφηγηματικές μηχανικές που χρησιμοποιεί ο Μπλάνκο είναι πνευματώδεις και περίτεχνες, από το έργο λείπει το μεγάλο διακύβευμα ή, έστω, η σαφήνεια για το ευρύτερο πλαίσιο στο οποίο θα μπορούσε ο αναγνώστης να αναγάγει ό,τι συμβαίνει.

Η παράσταση

Η αμηχανία του έργου ως προς τους στόχους του όμως ισορροπείται και με το παραπάνω από την παράσταση που έστησε ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος και τις ερμηνείες των δύο ηθοποιών, του Θάνου Λέκκα που υποδύεται τον συγγραφέα-σκηνοθέτη του έργου, και του Δημήτρη Καπουράνη, ο οποίος αναλαμβάνει τον διπλό ρόλο του Μαρτίν και του Φεδερίκο, αποτελώντας το μεγάλο "ατού" της παράστασης.

Είναι από τις στιγμές που όχι μόνο η παράσταση ξεπερνά το έργο, αλλά και που η ερμηνεία ξεπερνά τον ρόλο. Και αυτό γιατί η ευτυχής συγκυρία που έφερε τον Δ. Καπουράνη στον ρόλο του Μαρτίν είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένας χαρακτήρας που μοιάζει ανατριχιαστικά με σάρκα από τις σάρκες της ελληνικής πραγματικότητας- και όχι όποιας και όποιας πραγματικότητας, αλλά της πραγματικότητας που προσπαθούμε να αγνοήσουμε· της πραγματικότητας του περιθωρίου, του κοινωνικού αποκλεισμού, των ανισοτήτων.

Είναι λυτρωτικό να βλέπεις τον Μαρτίν του Καπουράνη επί σκηνής. Νιώθεις ότι με την παρουσία σου εκεί, με το να παρακολουθείς τα όσα νιώθει και αφηγείται δίνεις επιτελούς την προσοχή που οφείλεις σε έναν από εκείνους που αγνοείς ηθελημένα ή αθέλητα. Έτσι, το "Μια άλλη Θήβα" δεν παρακολουθείται απλώς, αλλά βιώνεται ως συναισθηματική εμπειρία. 

Ο μύθος του Οιδίποδα είναι παρών σε μεγαλο μέρος της παράστασης εξ ου άλλωστε και ο τίτλος "Μια Θήβα". Ο παρατηρητικός αναγνώστης θα έχει προσέξει τη διαφορά ανάμεσα στον τίτλο του θεατρικού έργου και εκείνου της παράστασης (Μια Θήβα- Μια άλλη Θήβα). Η "άλλη" Θήβα αναφέρεται πιθανότατα στη σύγχρονη ελληνική πόλη με το σωφρονιστικό κατάστημα- ενδεικτική της πρόθεσης του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου να δώσει έντονο το στοιχείο της ελληνικής ταυτότητας στην ιστορία που αφηγείται. 

Ο σκηνοθέτης υποστηρίζει αυτή του την απόφαση σκηνοθετώντας με ρεαλισμό βγαλμένο από την ελληνική πραγματικότητα και πλάθοντας έτσι ολοζώντανους χαρακτήρες, χωρίς να βλάπτει το έργο του Μπλάνκο. Το "Μια άλλη Θήβα" είναι μια κουρδισμένη και σφιχτή παράσταση με πολύ καλό ρυθμό που ξεχειλίζει από αβίαστο συναίσθημα. Θα ανταμείψει τον θεατή των δύο-τριών παραστάσεων τον χρόνο, αλλά και τον σκληροπυρηνικό θεατρόφιλο.