Κώστα Μπακογιάννη τι είναι ο «πολιτισμός της καθημερινότητας»;

Ο νυν Δήμαρχος της Αθήνας Κώστας Μπακογιάννης μάς μιλά για τις προκλήσεις που θα αναλάβει αν (ξανα) εκλεγεί Δήμαρχος, τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η πόλη και για όσα σκοπεύει να κάνει ώστε να τα αντιμετωπίσει.

Ποιο θεωρείτε το μεγαλύτερο πρόβλημα της Αθήνας σήμερα;

Αυτό που εμείς έχουμε αναγνωρίσει από το 2019 ως πρώτη προτεραιότητα και παραμένει κεντρικός στόχος σε μια ενδεχόμενη δεύτερη θητεία είναι ο λεγόμενος «πολιτισμός της καθημερινότητας». Είναι τα πολλά μικρά- που όλα μαζί- καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα ζωής στο 24ωρο της Αθηναίας και του Αθηναίου. Και εξηγούμαι: είναι τα πάρκα, ο φωτισμός, τα πεζοδρόμια, οι δρόμοι, οι παιδικές χαρές, τα γηπεδάκια. Φτιάχνοντας λοιπόν αυτά, τα βασικά και απαραίτητα, ξεκινάμε να βελτιώνουμε τη ζωή στην πόλη. Λύνοντας προβλήματα, από τα κάτω προς πάνω, γειτονιά-γειτονιά.

Βεβαίως, σε μια πρωτεύουσα, και μάλιστα σε μια μεγαλούπολη όπως η Αθήνα, υπάρχουν και πιο σύνθετα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Το κυκλοφοριακό, η ασφάλεια, η κλιματική κρίση και τα ακραία καιρικά φαινόμενα, το στεγαστικό, ο υπερτουρισμός. Για όλα αυτά υπάρχει σχέδιο, υπάρχουν δράσεις, γίνονται έργα. Πάντοτε στο πεδίο των αρμοδιοτήτων μας, που διαρκώς επιδιώκουμε να διευρύνουμε,  αλλά και με συνεργασία και συμπληρωματικές δράσεις με τις συναρμόδιες αρχές.

Πώς μπορεί η πόλη να γίνει φιλικότερη προς το περιβάλλον;

Με πολλή, πολλή δουλειά, αλλαγή θεσμικού πλαισίου αλλά και νοοτροπίας. Για να γίνει η πόλη φιλικότερη προς το περιβάλλον αλλά και τους κατοίκους της, για να κάνουμε τη σύνδεση και με τον «πολιτισμό της καθημερινότητας» που περιέγραψα παραπάνω.

Ξεκινώντας από τη δουλειά. Έχουμε το Σχέδιο Δράσης για το Κλίμα που θέτει συγκεκριμένους στόχους έως το 2030. Τη μείωση ρύπων κατά 61%, την πράσινη κάλυψη της πόλης κατά 30%, την πρόσβαση σε χώρους πρασίνου για το 70% του πληθυσμού. Ήδη κινούμενοι προς αυτούς, κάνουμε έργα πάνω σε κάποιους βασικούς άξονες δράσεις: τη σημαντική ενίσχυση του πρασίνου, την ενεργειακή αναβάθμιση των δημοτικών κτιρίων, την προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας, τη θωράκιση των υποδομών κάθε γειτονιάς της Αθήνας, τη βιώσιμη διαχείριση του νερού και των απορριμμάτων. Επειδή όμως η βιωσιμότητα δεν είναι ένα μονολιθικό concept, εκτός από αυτούς τους άξονες, έχουμε και τη λεγόμενη «ρήτρα κλίματος» στο έργο και τον προγραμματικό σχεδιασμό μας.

Αυτό σημαίνει πως «κλιματικοποιούμε» όλες τις πολιτικές μας. Σε κάθε δράση, έργο, πολιτική που υλοποιούμε, από τα πιο μικρά στα πιο μεγάλα, συνυπολογίζουμε τις επιπτώσεις στο κλίμα και τις συνέπειες βιωσιμότητας που θα έχουν για την πόλη, τους κατοίκους και τους επισκέπτες της. Ένα καλό παράδειγμα είναι τα LED. Περισσότερο φως αλλά και εξοικονόμηση ενέργειας. Αντίστοιχα, τα πάρκα τσέπης, τα σιντριβάνια, το δίκτυο ηλεκτροφορτιστών, τα ψυχρά υλικά στα πεζοδρόμια. Λύσεις, λοιπόν, και στα προβλήματα καθημερινότητας αλλά και στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Παράλληλα, στη μετρίαση των συνεπειών και στην προσαρμογή της πόλης-την ανθεκτικότητά- συμβάλλουν και μεγάλα έργα όπως αυτά των υποδομών στους λόφους της, πχ στο Λυκαβηττό και στο Στρέφη, ή αυτά που θα αλλάξουν ολόκληρες γειτονιές όπως η Διπλή Ανάπλαση ή η Ακαδημία Πλάτωνος.

Όσον αφορά το θεσμικό πλαίσιο, η επείγουσα φύση της κλιματικής αλλαγής επιβάλλει ένα νέο μοντέλο κλιματικής πολιτικής. Αυτό συνιστά την κλιματικοποίηση σε επίπεδο οργάνωσης της διοίκησης. Για παράδειγμα, παρόλο που οι πόλεις είναι μακράν οι μεγαλύτεροι καταναλωτές ενέργειας και ρυπαίνοντες, η δικαιοδοσία των δήμων για την ελαχιστοποίηση των εκπομπών αερίων του Θερμοκηπίου (ΕΑΘ) είναι αρκετά περιορισμένη. Στην Αθήνα συγκεκριμένα, τα μεταφορικά και ενεργειακά συστήματα που παράγουν περισσότερο από 80% των ρύπων ελέγχονται αποκλειστικά από την κεντρική κυβέρνηση. Γι’ αυτό ζητάμε έντονα και συστηματικά τη δημιουργία ενιαίου φορέα διαχείρισης κυκλοφορίας (Υπουργεία, Περιφέρεια, Τροχαία, Δήμοι, ΟΑΣΑ). Σήμερα, η Πατησίων ή η Αθηνάς ανήκουν και στον δήμο και στην περιφέρεια, κτίρια και γέφυρες έχουν «συνιδιοκτησία», στην πράξη αφήνονται να παλιώνουν επικίνδυνα.

Τέλος, για να αλλάξουμε παράδειγμα, πρέπει να βάλουμε την προσαρμογή στο κέντρο της συλλογικής μας διαχείρισης, ώστε να φτάσει και στο σπίτι μας. Να πραγματώσουμε, δηλαδή, τον πολιτισμό της καθημερινότητας, τις αξίες της οικονομίας των πόρων, την αυτοσυγκράτηση και την αλληλεγγύη, τη συνείδηση ότι μοιραζόμαστε τον αέρα, τον δημόσιο χώρο, την πόλη. Παραθέτω παραδείγματα: Δεν νοείται διαχείριση απορριμμάτων χωρίς καλλιέργεια ατομικών και συλλογικών οικολογικών συνηθειών και πρακτικών, χωρίς οργάνωση ροής ανακύκλωσης και χωρίς εργοστάσια επεξεργασίας. Φιλικός δημόσιος χώρος και «τραπεζοκαθίσματα παντού», είναι ασύμβατες πραγματικότητες.

Μπορείτε να αναφέρετε τρεις συγκεκριμένες δράσεις που θα υλοποιήσετε αν εκλεγείτε;

Θα συνεχίσουμε τις δύο μεγάλες εργολαβίες πεζοδρομίων και ασφαλτοστρώσεων, αναβαθμίζοντας επιπλέον 400 πεζοδρόμια και το εναπομείναν 50% των δρόμων αντίστοιχα.

Θα φυτεύσουμε επιπλέον 16.000 δέντρα και θα προχωρήσουμε σε περαιτέρω πράσινες αναπλάσεις άνω των 500 στρεμμάτων.

Θα υλοποιήσουμε τα 8 έργα «έξυπνης πόλης» που θα ενισχύσουν τη λειτουργικότητα και τις υπηρεσίες της πόλης σε σχεδόν όλα τα επίπεδα.

Επειδή όμως, το να ξεκινάει ένα πολιτικός 3τρεις  μέρες πριν τις εκλογές τρεις προτάσεις με «θα» δεν είναι και το πιο πειστικό αφήγημα, θα ήθελα να ξεκαθαρίσω κάτι.

Αυτά τα έργα, είναι σχεδιασμένα, είναι κοστολογημένα, είναι συνδεδεμένα με πηγή χρηματοδότησης. Έχουμε έτοιμες τις συμβάσεις για τις εργολαβίες και το know-how της περασμένης θητείας. Ξέρουμε ακριβώς που θα φυτεύσουμε τα δέντρα και πόσο χρόνο θα πάρει. Έχουμε εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση για την υλοποίηση των έργων «έξυπνης» πόλης, βρισκόμαστε στο στάδιο της δημοπράτησης.

Πώς θα αντιμετωπίσετε το φαινόμενο του gentrification;

Εμείς δουλεύουμε αποκεντρωμένα. Σε όλες τις γειτονιές της πόλης. Και τις 129. Είναι το μάντρα μας, είναι η στρατηγική μας. Ό,τι κάνουμε στο Κολωνάκι, θα κάνουμε και στον Κολωνό. Led στο κέντρο; Led στις γειτονιές. Πράσινες αναπλάσεις στο κέντρο; Πράσινες αναπλάσεις και στις γειτονιές. Αυτό είναι απαράβατος κανόνας. Είναι η ρήτρα γειτονιάς, το δίδυμο αδερφάκι της ρήτρας κλίματος που προανέφερα, που διέπει το έργο μας στο όλον του και χαρακτηρίζει τη φιλοσοφία μας.

Τώρα το ότι καλωσορίζουμε επενδύσεις δε σημαίνει ότι χάνουμε την ψυχή μας. Στηρίζουμε τις μεικτές χρήσεις που διατηρούν την αυθεντική ταυτότητα της πόλης. Αυτό γιατί βλέπουμε την πόλη μέσα από τα μάτια των κατοίκων. Αυτό εφαρμόζεται σε πολλά επίπεδα. Στον τουρισμό, όπου ζητάμε την καταβολή citytax των ξενοδοχείων στο Δήμο, για να μην πληρώνει ο κάτοικος Πετραλώνων την καθαριότητα στο Θησείο. Στα κενά κτίρια όπου διεκδικούμε ένα θεσμικό πλαίσιο που θα μας επιτρέπει την αποκατάσταση και χρήση τους προς όφελος της περιοχής. Στη βραχυχρόνια μίσθωση, όπου διεκδικούμε την αρμοδιότητα για τη θέσπιση δυναμικού κανονιστικού πλαισίου όχι οριζόντια, αλλά γειτονιά-γειτονιά.

Τέλος, σε μια πόλη με μεγάλες ανισότητες όπως η Αθήνα το θέμα δεν είναι να κοιτάς καχύποπτα το νέο. Έτσι κι αλλιώς κανείς δεν μπορεί να πάει κόντρα στο αναπόφευκτο. Το θέμα είναι μια πόλη να αφομοιώνει, χωρίς να αλλοιώνεται. Με αυτή τη λογική, μειώνουμε τους ταξικούς αποκλεισμούς και διασφαλίζουμε την ευμάρεια των πιο ευάλωτων με πολλούς τρόπους. Όπως την οριζόντια μείωση των δημοτικών τελών κατά 5% ήδη, και επιπλέον 5% σύντομα, μέχρι τις δημοτικές κοινωνικές δομές που πραγματικά έχουμε πάει σε εντελώς άλλο επίπεδο.

Ποιο είναι το στοιχείο ή τα στοιχεία της προσωπικότητάς σας που θεωρείτε ότι σας καθιστά κατάλληλο για το αξίωμα του Δημάρχου;  

Είμαι εργασιομανής, τελειομανής/ψείρας και εξαιρετικά επιρρεπής στο αυτομαστίγωμα!