Πόσες φορές δεν τα έχουμε όλοι βάλει με το Δημόσιο; Ότι σκοτώνει κάθε πρωτοβουλία, ότι είναι σκέτη γραφειοκρατία, ότι είναι ένα αχανές τέλμα που μόνο τρώει λεφτά, και τόσα άλλα... Κι όμως, υπάρχουν (λίγες δυστυχώς) εξαιρέσεις που μας δείχνουν ότι τα πάντα είναι θέμα ανθρώπων, και ότι κάποιοι αντιστέκονται, δεν πέφτουν αμαχητί στη μαύρη τρύπα του συστήματος και παράγουν έργο. Αφορμή γι αυτό που λέω, το πρόσφατο, τελευταίο ταξίδι μου στη Βόρεια Ελλάδα.
Το ταξίδι, νομίζω σας το είχα πει, διοργανώθηκε από τον ΕΟΤ Δυτικής Μακεδονίας, με στόχο να γνωρίσει τις τουριστικές ομορφιές της περιοχής στους Έλληνες τουριστικούς πράκτορες. Πράγματι, οι συμμετέχοντες ήταν ιδιοκτήτες και ανώτερα στελέχη τουριστικών πρακτορείων από τη Θεσσαλονίκη, την Κέρκυρα και την Κρήτη, και εγώ - στο ρόλο που είχαν κάποτε οι χρονογράφοι που συμμετείχαν στις μεγάλες πολεμικές εκστρατείες ή τις σημαντικές αποστολές εξερεύνησης άγνωστων περιοχών του πλανήτη!
Η ομάδα του ΕΟΤ, που έχει έδρα την Κοζάνη, ήταν συνέχεια μαζί μας - τα μέλη της θυσίασαν το Σαββατοκύριακο και τις ελεύθερες ώρες που είχαν για τις οικογένειές τους, προκειμένου το ταξίδι να επιτύχει το σκοπό του. Μας συνόδευσαν στα καταλύματα και τα αξιοθέατα που επισκεφτήκαμε, κανόνισαν συναντήσεις και έστησαν μια ολόκληρη ημερίδα για να ενημερωθούν τόσο οι τουριστικοί πράκτορες όσο και οι επιχειρηματίες των κλάδων της φιλοξενίας και της εστίασης στην περιοχή. Και να σας πω και το καλύτερο; Το μεγαλύτερο (αν όχι όλο) μέρος του κόστους του ταξιδιού αυτού καλύφθηκε από χορηγίες εις είδος των ξενοδόχων, των εστιατόρων, ακόμα και των ιδιοκτητών των πούλμαν που είχαν αναλάβει τις μετακινήσεις μας καθόλη την διάρκεια του ταξιδιού (το κόστος της μετάβασής μας μέχρι την Κοζάνη ήταν δικό μας). Με άλλα λόγια, οι άνθρωποι του ΕΟΤ, αντί να μπουν σε ατέρμονες γραφειοκρατικές διαδικασίες για να βρεθούν (αν υπήρχαν) τα κρατικά κονδύλια για ένα τέτοιο ταξίδι, "έβαλαν στο παιχνίδι" την ιδιωτική πρωτοβουλία και μαζί πέτυχαν τον στόχο τους. Γιατί τον πέτυχαν: Οι τουριστικοί πράκτορες έφυγαν ενθουσιασμένοι από την Δυτική Μακεδονία, όπου είδαν πανέμορφα - και όχι πολύ ευρέως γνωστά - μέρη, τα οποία και θα συμπεριλάβουν στα άμεσα σχέδιά τους.
Να σας πω τι έμαθα εγώ από όλο αυτό το ταξίδι; Πρώτα απ' όλα, ότι τα μεγάλα τουριστικά γραφεία, που αντιλαμβάνονται τον ανταγωνισμό από το internet και το γεγονός ότι σήμερα βρίσκεις τα πάντα και σε πολύ καλές τιμές από τον υπολογιστή σου με μερικά "κλικ", πλέον δεν προσπαθούν να είναι ανταγωνιστικά σε επίπεδο τιμής, αλλά σε επίπεδο υπηρεσιών, συμβουλών, δημιουργικότητας και, γενικότερα, προστιθέμενης αξίας. Επίσης, ότι ο θεματικός τουρισμός - του οποίου είμαι υπέρμαχος και φανατικός "ευαγγελιστής" - έχει πτυχές που δεν γνώριζα, και οι οποίες αποτελούν πηγές εισοδήματος και ανάπτυξης, καθώς μπορούν να προσελκύσουν μεγάλο αριθμό τουριστών τόσο από την Ελλάδα, όσο και από το εξωτερικό - βασικά παραδείγματα αυτών, ο σχολικός/μαθητικός/φοιτητικός, αλλά και ο θρησκευτικός τουρισμός. Ειδικά ο τελευταίος, άσχετα με το αν και τι πιστεύει κανείς, αποτελεί χρυσή ευκαιρία με τεράστιες δυνατότητες για μια χώρα με χιλιάδες ιστορικές εκκλησίες, μοναστήρια και τόσα άλλα σημαντικά θρησκευτικά μνημεία και αξιοθέατα, όπως η Ελλάδα.
Στο δε "μέτωπο" του οινο-γαστρονομικού τουρισμού, που αποτελεί προσωπικό (και επαγγελματικό) μου πάθος, η πρώτη ύλη σίγουρα υπάρχει, και σε πολλές περιπτώσεις είναι μοναδική σε παγκόσμιο επίπεδο, ακόμα λείπει όμως η γνώση, η κουλτούρα και η ωριμότητα που απαιτείται για να κοιτάξουμε μπροστά και να θυσιάσουμε λίγο από το - έτσι κι αλλιώς, πλέον, ελάχιστο - βραχυπρόθεσμο κέρδος, προκειμένου να θέσουμε γερά θεμέλια για το μέλλον. Εγώ πάντως θα συνεχίσω να "οργώνω" την Ελλάδα και να εξηγώ, χρησιμοποιώντας παραδείγματα και best practices από το εξωτερικό, γιατί σε προορισμούς που παίρνουν σοβαρά τον οινο-γαστρονομικό τουρισμό δεν νοείται πρωινό ξενοδοχείου με βούτυρο Lurpak (στην καλύτερη περίπτωση) σε μεριδούλες, πορτοκαλάδα σε σκόνη που αραιώνεται σε νερό και άλλα τέτοια "εγκλήματα", ούτε κατάλογος ταβέρνας/εστιατορίου με σνίτσελ με πατάτες τηγανητές, σαλάτα με ρόκα, παρμεζάνα και λιαστή ντομάτα και πανακότα για επιδόρπιο!
Αυτό το κλισέ που ακούγεται τελευταία, ότι "Ο τουρισμός είναι η βαριά μας βιομηχανία", είναι μεν τραβηγμένο, αλλά δεν απέχει πολύ από την αλήθεια. Βαρια βιομηχανία ή όχι, ο τουρισμός είναι ένας από τους τελευταίους κλάδους που μας έχουν απομείνει για να είμαστε ανταγωνιστικοί και να προσφέρουμε ένα προϊόν μοναδικό και ασύγκριτο. Όχι όμως (μόνο) στο γνωστό μοντέλο "λίγο κρασί, λίγο θάλασσα και τ' αγόρι μου", γιατί εκεί πλέον έχουμε χάσει μέσα από τα χέρια μας το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και σε επίπεδο υπηρεσιών (τι είναι αυτό;...) και σίγουρα σε επίπεδο τιμών. Γι αυτό και η θεματική ανάπτυξη του τουριστικού μας προϊόντος, εφόσον σχεδιαστεί στρατηγικά και υλοποιηθεί σωστά, είναι μονόδρομος, αλλά μπορεί να είναι και σωτηρία.
Η χώρα μας έχει πολλές, μοναδικές ομορφιές - φυσικές, πολιτιστικές, γαστρονομικές και πάει λέγοντας. Εμείς, δυστυχώς, όλες αυτές τις παίρνουμε, τις περισσότερες φορές, ως δεδομένες, ενώ τις υπόλοιπες φορές απλά βαριόμαστε, φοβόμαστε ή και ντρεπόμαστε να τις δείξουμε παραέξω. Πλέον, όμως, αυτό δεν είναι ζήτημα επιλογής, δεν είναι πολυτέλεια. Γιατί οι ανταγωνιστές μας - και κάθε μέρα εμφανίζονται και καινούριοι - κάνουν ακριβώς το αντίθετο από εμάς. Κάνουν δηλαδή αυτό που πρέπει, αναδεικνύουν τις δικές τους τουριστικές "χάρες", και το κάνουν με επαγγελματισμό, στρατηγικό σχεδιασμό και συνέπεια. Και στη δύσκολη παγκόσμια αγορά, κάθε τους επιτυχία είναι εις βάρος μας.
Επιστρέφοντας, λίγο πριν το τέλος, στη Δυτική Μακεδονία και την "δαιμόνια" ομάδα των ανθρώπων του ΕΟΤ εκεί, πρέπει να σας πω ότι κάτι συζητάμε ήδη για την ανάδειξη του μεγάλου οινο-γαστρονομικού πλούτου που η ευρύτερη περιοχή κρύβει, μέσα από προϊόντα, γεύσεις και γαστρονομικές παραδόσεις που έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον! Μείνετε συντονισμένοι...
