Πώς θα κάνετε τα παιδιά να βλέπουν λιγότερη τηλεόραση

του Νικόλα Γεωργιακώδη

Φανταστείτε την εξής «οικογενειακή» εικόνα: τα παιδιά χαζεύουν τηλεόραση από το πρωί μέχρι το βράδυ (ή τις κενές ώρες όταν έχουν σχολείο), οι γονείς κάνουν τις δουλειές τους εφησυχασμένοι ότι τα παιδιά «δεν ενοχλούν» και η ζωή κυλάει… υπέροχα.

Η νοσηρότητα της εν λόγω εικόνας είναι κάτι παραπάνω από εμφανής. Αν έχετε παρατηρήσει ότι τα παιδιά σας αυξάνουν ολοένα και περισσότερο τον χρόνο κατά τον οποίο παρακολουθούν τηλεόραση – ανεξαρτήτως προγραμμάτων που παίζουν – τότε ενδεχομένως να πρέπει να κάνετε κάτι γι’ αυτό.

Η οθόνη της τηλεόρασης – όπως και εκείνη του υπολογιστή – μπορεί να μεταμορφωθεί σε έναν ύπουλο εχθρό τόσο για εκείνα όσο και για εσάς. Επομένως οφείλετε να αναλάβετε δράση έτσι ώστε να μειώσετε όσο το δυνατόν περισσότερο την έκθεσή τους σε αυτήν.

Προγραμματίστε την… περικοπή
Φτιάξτε ένα πλάνο σε συνεργασία με τα παιδιά, καθίστε μαζί τους και προγραμματίστε το πόση ώρα θα βλέπουν τηλεόραση. Εν ανάγκη, πάρτε το εβδομαδιαίο πρόγραμμα των εκπομπών και συζητήστε μαζί τους για το ποια προγράμματα τους αρέσουν περισσότερο, ύστερα πείτε τους ότι αυτά θα είναι τα μόνα που θα μπορούν να παρακολουθούν. Επίσης, θα πρέπει να περιορίσετε το χρονικό διάστημα παρακολούθησης σε μία (το πολύ) δύο ώρες την ημέρα – ή και λιγότερο.

Πατήστε το Off
Κλείστε την τηλεόραση όταν δεν παρακολουθείτε κάτι συγκεκριμένο, έτσι ώστε να μην
«παίζει» στο παρασκήνιο, καθώς έτσι θα αποσπά την προσοχή των παιδιών (και τη δική σας) ακόμα και αν αυτό που δείχνει δεν ενδιαφέρει κανέναν.

Μην τρώτε μπροστά στην τηλεόραση
Πέρα από το γεγονός ότι το φαγητό στην τηλεόραση ενθαρρύνει την εμφάνιση παχυσαρκίας σε μικρά παιδιά (δείτε εδώ το σχετικό ντοκιμαντέρ του In2life), επιτρέποντας στο παιδί σας να τρώει μπροστά στην τηλεόραση, αυξάνεται κατακόρυφα και ο χρόνος παρακολούθησης.

Ένας για όλους και όλοι για έναν
Δραστικό μέτρο, αλλά θα πρέπει να το πάρετε αν δείτε ότι τα πράγματα έχουν φτάσει στο απροχώρητο: ξεφορτωθείτε όλες τις τηλεοράσεις στο σπίτι. Μπορείτε είτε να τις δώσετε σε κάποιο συγγενικό σας πρόσωπο μέχρι τα πράγματα να… ηρεμήσουν και τα παιδιά να καταλάβουν ότι η τηλεόραση δεν είναι αναγκαία για την καθημερινότητά τους ή να την πουλήσετε μια και καλή ρίχνοντας με ένα σμπάρο δύο τρυγόνια. Προσοχή όμως, η απουσία της τηλεόρασης μπορεί να κάνει τα παιδιά να το… γυρίσουν σε άλλες δραστηριότητες προς αντικατάστασή της, όπως video games, διαδικτυακά παιχνίδια και άλλες μορφές «οπτικής» ψυχαγωγίας. Σε αυτήν την περίπτωση, για να γλιτώσετε τα χειρότερα, δοκιμάστε να τα φέρετε στον μαγικό κόσμο των επιτραπεζίων αγοράζοντάς τους οικογενειακά παιχνίδια στρατηγικής, φαντασίας κτλ.

Βγάλτε την από τα δωμάτια
Το ότι ένας τηλεοπτικός δέκτης είναι μια καλή επιλογή για να μην έχετε τα παιδιά μέσα στα πόδια σας ή για να σας αφήσουν στην ησυχία σας αν θέλετε να δουλέψετε δε σημαίνει ότι κάτι τέτοιο είναι και το σωστό. Επίσης, τα παιδιά που έχουν τηλεοπτικές συσκευές στα δωμάτιά τους, βλέπουν περισσότερες ώρες τηλεόραση σε σχέση με τα παιδιά που δεν έχουν. Βγάλτε λοιπόν τις τηλεοράσεις από τα υπνοδωμάτιά τους και κρατήστε μία μόνο συσκευή στο σαλόνι ή σε κάποιο μέρος όπου θα μπορείτε να ελέγξετε καλύτερα τι και πόσο βλέπουν.

Βρείτε (τους) εναλλακτικές
Τα παιδιά μαθαίνουν για τον κόσμο γύρω τους κάθε μέρα, επομένως σιγουρευτείτε ότι η πλειοψηφία αυτών που μαθαίνουν έρχεται από την ίδια τους την εμπειρία και όχι από το τι ακούν ή βλέπουν στην τηλεόραση. Για να τα βοηθήσετε σε αυτό τους το γνωστικό «ταξίδι» και να προκαλέσετε την περιέργειά τους, μπορείτε να τους παρέχετε ένα σωρό εναλλακτικές δραστηριότητες όπως, για παράδειγμα, κιτ πειραμάτων τα οποία τους μαθαίνουν μέσα από το παιχνίδι βασικές έννοιες της επιστήμης , σετ ζωγραφικής ή γλυπτικής, επιτραπέζια παιχνίδια στρατηγικής ή γνώσεων και φυσικά παιδικά βιβλία ανάλογα με την ηλικία τους τα οποία θα καλύπτουν μια ευρεία θεματική γκάμα. "Μειονέκτημα"; Θα πρέπει να ασχοληθείτε και εσείς οι ίδιοι.

Παιδικός νους υγιής
Ενθαρρύνετε τα παιδιά να ασχοληθούν με δραστηριότητες εξωτερικού χώρου. Μπορεί οι αλάνες να αποτελούν στην πλειοψηφία των περιπτώσεων μακρινό παρελθόν, όμως αυτό δε σημαίνει ότι τα παιδιά δε μπορούν ακόμα να παίξουν σε πλατείες, άλση, πάρκα, πισίνες και γήπεδα με τους φίλους τους ή σε ομάδες. Συζητήστε μαζί τους για το τι άθλημα ενδεχομένως να τους ενδιαφέρει και μη διστάσετε να τα γράψετε σε κάποια αντίστοιχη σχολή.

Κάντε πράγματα μαζί τους
Πάρτε τα παιδιά και βγείτε έξω από το σπίτι. Οι επιλογές που έχετε είναι δεκάδες: Μουσεία (παιδικά ή μη), ζωολογικός κήπος, κινηματογράφος, παραλία. μια βόλτα με τον ηλεκτρικό… Οτιδήποτε μπορεί να τα «ξεκόψει» από την τηλεοπτική αποβλάκωση και να τα κάνει να ανακαλύψουν τον κόσμο είναι καλό!

Και το σημαντικότερο: Δώστε εσείς πρώτα το καλό παράδειγμα
Αν δεν είστε εσείς ένα σωστό πρότυπο για τα παιδιά σας και παρακολουθείτε με τις ώρες τηλεόραση, μην περιμένετε να «λειτουργήσει» τίποτα από τα παραπάνω. Αν δεν μειώσετε εσείς ή ίδιοι (ή και διακόψετε) την παρακολούθηση της τηλεόρασης, τότε είναι σίγουρο ότι και τα παιδιά σας δεν θα το κάνουν.