5 businesswomen που έγραψαν ιστορία

της Έλενας Μπούλια

Τι είναι αυτό που κάνει έναν επιχειρηματία επιτυχημένο; Ο δυναμικός χαρακτήρας; Το δαιμόνιο μυαλό; Ένα ισχυρό οικονομικό background; Και πώς κατάφεραν αυτές οι κυρίες να χαράξουν το όνομά τους στον χαώδη και σχεδόν ολοκληρωτικά ανδροκρατούμενο κόσμο των επιχειρήσεων; Μία σύντομη αναφορά στα πρώτα βήματα των πέντε σπουδαιότερων θηλυκών επιχειρηματιών του πλανήτη μέχρι στιγμής, δίνει σαφή απάντηση. Αυτές οι γυναίκες ήταν απλά τα σωστά πρόσωπα στη σωστή στιγμή.

1. Coco Chanel (1883 – 1971)

“Elegance is when the wrong side is as beautiful as the right side.”

Η φράση «Είναι Chanel» είναι αρκετή για να λύσει κάθε απορία ως προς το στυλ, την ποιότητα και το κόστος που μπορεί να έχει μία τσάντα, μία ζακέτα ή ένα φόρεμα. Κατά τα φτωχικά και περιορισμένα παιδικά της χρόνια, στην κοιλάδα Loire της Γαλλίας, η Gabrielle Bonheur Chanel, δεν φαντάστηκε ποτέ ότι μία μέρα θα γινόταν η πλέον πρωτοπόρα σχεδιάστρια μόδας και μία από τις σπουδαιότερες γυναίκες επιχειρηματίες παγκοσμίως.

Το λιτό και άκαμπτο φόρεμα του ορφανοτροφείου στο οποίο μεγάλωσε, επηρέασε σίγουρα τα μελλοντικά σχέδιά της. Ενώ ο θάνατος της μητέρας της, όταν εκείνη ήταν μόνο 6 ετών, στιγμάτισε σίγουρα τον ριζικό και μοντέρνο για την εποχή τρόπο ζωής της. Αντίθετα με ό,τι φαντάζεται κανείς, το ψευδώνυμο Coco της προσδόθηκε περί το 1906, κατά τη σύντομη καριέρα της ως τραγουδίστρια σε μπαρ της Γαλλίας. Το διατήρησε, όμως, και στην επόμενη δουλειά της ως κατασκευάστρια και πωλήτρια γυναικείων καπέλων. Ο πρώτος της σύντροφος, άλλωστε, στρατιωτικός με πολλές διασυνδέσεις, τη βοήθησε να εγκαινιάσει το πρώτο της κατάστημα με καπέλα, το 1913, ανοίγοντάς της τις πόρτες στην υψηλή κοινωνία.

Δεν χρειάστηκε πολύ για να αποκτήσει το κατάστημα της Chanel αφοσιωμένη και ενθουσιώδη πελατεία, ενώ σύντομα το εμπόρευμά της επεκτάθηκε και σε πιο πρακτικά και αθλητικά προϊόντα ιματισμού. Βασικό ύφασμα των ρούχων της ήταν το jersey, ιδιαίτερα ασυνήθιστο για την εποχή αλλά με πολύ χαμηλό κόστος. «Έπεφτε», όμως, ωραία στο σώμα και ταίριαζε με τις ανδρικές γραμμές των ενδυμάτων της, αλλά και τις κοντύτερες, βολικότερες φούστες, που -ειδικά κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου- έκαναν θραύση. Η επιτυχία της επιχειρηματικότητάς της ήταν πλέον δεδομένη.

Ανάμεσα στις πρωτοπόρες για την εποχή τάσεις που η Coco επέβαλλε ξεχωρίζουν: Τα παντελόνια-καμπάνες, τα πρωτοφόρεσε η ίδια στη Βενετία για να μπαινοβγαίνει ευκολότερα στις γόνδολες. Τα κοντά μαλλιά, τα έκοψε η ίδια τυχαία και ξεκίνησε την επανάσταση. Το μαύρισμα από τον ήλιο, το απέκτησε σε κάποιες διακοπές της στη γαλλική Riviera και το καθιέρωσε, σπάζοντας έτσι το κατεστημένο του λευκού δέρματος ως κοινωνική υπεροχή. Σχεδιαστικά, της χρωστάμε: Τη φυσική γυναικεία φιγούρα, χωρία πολλά, βαριά και «δύσκολα» ρούχα. Τα μικρά καπέλα, επηρεασμένα από ανδρικά σχέδια. Το μικρό μαύρο φόρεμα, με την λιγότερο στενή μέση που μπορούσε να φορεθεί πρωί και βράδυ με τα κατάλληλα αξεσουάρ. Τις ψεύτικες και αληθινές πέρλες, το άρωμα Νο.5 (ένα μπουκάλι πωλείται κάθε 30 δευτερόλεπτα), το κλασικό «τετράγωνο» ταγέρ, την καπιτονέ τσάντα με την αλυσίδα, το total look… Της χρωστάμε τη μόδα, γενικότερα.

2. Estée Lauder (1908 – 2004)

“There are no ugly women - only women who don't care or who don't believe they're attractive.”

Η Josephine Esther Mentzer γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Κουίνς της Νέας Υόρκης, πάνω ακριβώς από το σιδηρουργείο του πατέρα της, από Ούγγρους-Εβραίους γονείς. Ο χημικός θείος της την ώθησε στα καλλυντικά παραχωρώντας της κρέμες για το δέρμα, τις οποίες αυτή πουλούσε σε καταστήματα ομορφιάς και διάφορα τουριστικά resorts. Σύντομα φάνηκε πως η μικρή Esther ήταν καλή πωλήτρια, περισσότερο καλή από όσο φαντάστηκαν ποτέ οι δικοί της. Και επιμονή της με την τελειότητα την έκανε ακόμα καλύτερη. Δεν χρειάστηκε, άλλωστε, πολύ για να πείσει τα αφεντικά του πολυκαταστήματος Saks στην 5η Λεωφόρο να αποκτήσει τον δικό της πάγκο.

Το 1930 η Esther παντρεύεται τον Joseph Lauter, με τον οποίο αποκτά δύο γιους. Τον χωρίζει το 1939 και τον ξαναπαντρεύεται το 1942, όλα αυτά όμως δεν τους εμποδίζουν να ιδρύσουν από κοινού την περίφημη εταιρία καλλυντικών, παραλλάσσοντας λίγο το όνομα της σε “Estée Lauder” για να είναι πιο εύηχο. Με το μότο «Κάθε γυναίκα μπορεί να είναι όμορφη», η Lauder πρωτοπορεί τόσο στα καινοτόμα καλλυντικά προϊόντα όσο και στον τρόπο πώλησής τους.

Όπως η ίδια έλεγε, «αν δε μπορείς να πουλήσεις, δεν φταίει το προϊόν αλλά εσύ». Ένα από τα «κόλπα» της ήταν να χαρίζει στις καλές της πελάτισσες δείγματα καλλυντικών για την τσάντα τους, έτσι ώστε να κουβαλούν το όνομά της πάντα μαζί τους. Σήμερα οι πωλητές των εταιριών της εκπαιδεύονται να κάνουν το ίδιο ακριβώς πράγμα. Προϊόντα της θεωρούνται μεταξύ άλλων και οι εταιρίες Clinique, Aramis, MAC. Με το δαιμόνιο, επιχειρηματικό της πνεύμα τις απόκτησε όλες… μία προς μία.

3. Oprah Winfrey (1954- )

"It doesn't matter who you are, where you come from. The ability to triumph begins with you — always."

Την Oprah Winfrey την γνωρίζετε πλέον καλά. Αυτό που ίσως δεν γνωρίζετε είναι πως η πλουσιότερη tv persona του κόσμου γεννήθηκε στο Mississippi της Αμερικής όταν οι γονείς της ήταν ακόμα άγαμοι έφηβοι. Η μητέρα της, μάλιστα, την παράτησε μετά τη γέννησή της στην άπορη γιαγιά της με την οποία έζησε μέχρι τα έξι της χρόνια κυριολεκτικά μέσα στη φτώχια. Παρ’ όλα αυτά, ήταν η γιαγιά που της έμαθε να διαβάζει από τα τρία της και την ανάγκασε να παραβρίσκεται κάθε Κυριακή στην εκκλησία για να διαβάζει αποσπάσματα από τη Βίβλο.

Από τα έξι της και μετά τα πράγματα χειροτέρευσαν. Η μητέρα της απέστρεψε, παίρνοντάς την μαζί σε ένα γκέτο του Milwaukee, όπου ζούσε με τον σύντροφό της. Η ίδια η Winfrey έχει πολλές φορές αναφέρει ότι στο συγκεκριμένο γκέτο, από τα εννιά μέχρι τα δεκατρία της χρόνια δέχθηκε κακοποίηση και σεξουαλική παρενόχληση από τον ξάδερφό της, τον θείο της και έναν οικογενειακό φίλο. Παρά τις φριχτές συνθήκες διαβίωσης, η μελετηρή Oprah κατάφερε να κερδίσει υποτροφία σε ένα καλό γυμνάσιο της περιοχής. Αναγκαζόταν, όμως, να το σκάει συχνά από το σπίτι για να ξεφεύγει από την καταπίεση, κάτι που την οδήγησε στο να μείνει έγκυος στην ηλικία των δεκατεσσάρων. Τελικά απέβαλε.

Λίγο μετά, η μητέρα της την στέλνει να ζήσει μαζί με τον πατέρα της, στο Tennessee. Εκείνος, αυστηρός μεν αλλά με όνειρα για το μέλλον της θέτει ως πρωταρχικό της στόχο την εκπαίδευσή της. Η Winfrey διαπρέπει για άλλη μία φορά και γίνεται δεκτή στο Tennessee State University όπου σπουδάζει επικοινωνία. Έξυπνη, όμορφη και ιδιαίτερη αγαπητή, δεν δυσκολεύεται να βρει δουλειά σε τοπικά μέσα ενημέρωσης και να εξελιχθεί στο χώρο ταχύτατα.

Στη μακροσκελή καριέρα της περιλαμβάνονται εκπομπές στην τηλεόραση, συμμετοχή σε ταινίες, εκδόσεις περιοδικών και βιβλίων και ραδιοφωνικές παραγωγές. Ταυτόχρονα έχει ιδρύσει το «Oprah Winfrey Leadership Academy for Girls», ένα κολέγιο μόνο για κορίτσια σε μία πόλη νότια του Johannesburg. Σήμερα ζει ευτυχισμένη με τον, επί 20 συναπτά έτη, σύντροφό της, Stedman Graham. Δεν έχει αποκτήσει παιδιά και δεν σκοπεύει. Της φτάνει μόνο να μπορεί να βοηθά με φιλανθρωπίες ξένα -που τα θεωρεί όμως δικά της- παιδιά.

4. J. K. Rowling (1965 - )

«It takes a great deal of courage to stand up to your enemies, but even more to stand up to your friends.»

To φτηνό στυλό με το οποίο η Joanne "Jo" Murray (μετέπειτα Rowling) ξεκίνησε πριν πολλά χρόνια να γράφει το πρώτο βιβλίο της σειράς Harry Potter (Ο Χάρι Πότερ και η Φιλοσοφική Λίθος) φαίνεται πως μετατράπηκε σε μαγικό ραβδάκι. Το ραβδάκι αυτό τη "χτύπησε" ελαφρά στο μυαλό και τη φαντασία, δημιουργώντας της τις κατάλληλες εικόνες, σκέψεις, διάλογους, με τα οποία εμπλούτισε αλλά έξι βιβλία με πρωταγωνιστή τον αγαπημένο έφηβο-μάγο.

Μεγάλο μέρος της έμπνευσής της οφείλει, βέβαια, στα παιδικά της χρόνια. Το σχολείο στο οποίο την έστειλαν οι Λονδρέζοι γονείς της στο Bristol ιδρύθηκε πριν 250 χρόνια, από ένα διάσημο υπέρμαχο κατάργησης της θανατικής ποινής και της δουλείας, τον William Wilberforce. Ο δε ηλικιωμένος διευθυντής του σχολείου της, αποτέλεσε το πρότυπο πάνω στο οποίο έπλασε τον μυθικό χαρακτήρα του Harry Potter, Albus Dumbledore. Όσο για την Hermione, τη δημιούργησε σαν ένα κομμάτι του δικού της εαυτού, όταν βρισκόταν στην εφηβεία.

Το να πλάθει ιστορίες πάντως ήταν το φόρτε της από τα παιδικά της χρόνια. Θυμάται να δημιουργεί φανταστικές ιστορίες και ταυτόχρονα να τις διηγείται στη μεγαλύτερη αδερφή της. Οι σπουδές της επικεντρώθηκαν στα Γαλλικά και την Κλασσική Φιλολογία, πρωτοεργάστηκε, όμως ως ερευνήτρια και δίγλωσση γραμματέας στη Διεθνή Αμνηστία. Πώς προέκυψε ο Χάρι Πότερ; Εντελώς απροσδόκητα, ένα απόγευμα του 1990 καθώς ταξίδευε μέσα στο τρένο από το Μάντσεστερ στο Λονδίνο. Ξεκίνησε έτσι σιγά-σιγά τη συγγραφή του, αλλά διάφορα οικογενειακά προβλήματα, ο ερχομός της κόρης της και το διαζύγιο με τον σύζυγό της καθυστέρησαν την ολοκλήρωσή του για πολύ αργότερα.

Το 1997, λοιπόν, κυκλοφορεί το Harry Potter, το οποίο προκαλεί σάλο. Η συνέχεια είναι λίγο-πολύ γνωστή. Ακολουθούν άλλα έξι διηγήματα και αντίστοιχος αριθμός ταινιών, που κάνουν το όνομά της Rowling γνωστό σε όλον τον κόσμο. Το τελευταίο, μάλιστα, βιβλίο πούλαγε, τις πρώτες ημέρες κυκλοφορίας του, ένα αντίτυπο ανά πέντε δευτερόλεπτα σε όλον τον κόσμο. Το σύνολο των βιβλίων της άλλωστε είναι το δεύτερο σε πωλήσεις παγκοσμίως, αμέσως μετά τη Βίβλο. Η 136η θέση του πλουσιότερου ανθρώπου στον πλανήτη, την χρίζει αναμφισβήτητα ως μία από τις σπουδαιότερες σύγχρονες businesswomen.

5. Ivanka Trump (1981 - )

«I've never lived in a building without my name on it.»

Σε καμία περίπτωση δεν θα χαρακτηρίζαμε την απόγονο του Donald Trump αυτοδημιούργητη. Δεν θα κατείχε, ωστόσο, και τη θέση της αντιπροέδρου των κτηματομεσιτικών επιχειρήσεων Trump αν δεν ήταν τουλάχιστον ικανή. Πρόσφατα, άλλωστε, η 26χρονη Ivanka ήρθε σε επαφή την Dynamic Diamond Corp., εταιρία εμπορίας διαμαντιών, με σκοπό να δημιουργήσει μία νέα σειρά κοσμημάτων την οποία θα λανσάρει σε δικό της κατάστημα, στη Madison Avenue. Καθόλου κακή αρχή για μία νέα επιχειρηματία.

Οι σπουδές της ολοκληρώνονται το 2004, με το πτυχίο των Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Pensylvania, ενώ στο βιογραφικό της καταγράφεται μία καθόλου ευκαταφρόνητη καριέρα ως μοντέλο για τους οίκους Versace, Marc Bouwer και Thierry Mugler. Έχει, τέλος, κάνει και κάποιες εμφανίσεις στην τηλεόραση, συμμετέχοντας σε κάποια επεισόδια του προγράμματος του πατέρα της The Apprentice. Το μέλλον διαγράφεται λαμπρό για την πάμπλουτη Ivanka, η οποία δεν θεωρεί τον εαυτό της κληρονόμο και δεν της αρέσει να την παρομοιάζουν με την Paris Hilton.